Nhiều mục tiêu về xây nhà ở xã hội
Nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp, giai đoạn 2021 - 2030", thành phố Hồ Chí Minh đặt chỉ tiêu phát triển đến năm 2030 sẽ đầu tư xây dựng khoảng 69.700 - 93.000 căn nhà ở xã hội.
Trong đó, đặt mục tiêu giai đoạn 2021 – 2025 xây dựng khoảng 26.200 - 35.000 căn và giai đoạn 2026 - 2030 xây dựng khoảng 43.300 - 58.000 căn.
Một khu nhà ở xã hội đã đi vào hoạt động tại thành phố Hồ Chí Minh.
Báo cáo của Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh cho thấy, trong 6 tháng đầu năm 2024, thành phố đã xây dựng hoàn thành 2 dự án nhà ở xã hội (NOXH) với quy mô 610 căn hộ, tổng diện tích sàn 50.831 m2. Bao gồm: khu nhà ở xã hội Nguyên Sơn, huyện Bình Chánh (242 căn hộ) và dự án nhà lưu trú công nhân phường Thạnh Mỹ Lợi, thành phố Thủ Đức (368 căn/1040 căn).
Tính từ đầu 2021 đến tháng 6/2024, thành phố Hồ Chí Minh đã hoàn thành 4 dự án, gồm 3 dự án NOXH và 1 dự án lưu trú công nhân với quy mô 1.233 căn hộ, tổng diện tích sàn xây dựng 112.385 m2.
Bên cạnh đó, tại thành phố Hồ Chí Minh hiện đang triển khai xây dựng 6 dự án nhà ở theo lộ trình, trong đó có 5 NOXH đang thi công và 1 dự án nhà lưu trú công nhân với quy mô 4.386 căn hộ đơn cử nhu KDC xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh (hơn 1.300 căn), Khu NOXH - Nhà ở thương mại Chợ Bình Phú, quận 6 (390 căn); dự án tại số 324 Lý Thường Kiệt, quận 10 (1.254 căn); Tổ hợp nhà ở - nhà ở xã hội Tân Bình, quận Tân Bình (168 căn); Khu dân cư phường Long Trường, thành phố Thủ Đức (558 căn); Nhà lưu trú công nhân tại phường Thạnh Mỹ Lợi, thành phố Thủ Đức (672/1.040 căn).
Số lượng dự án NOXH tại thành phố Hồ Chí Minh trong 6 tháng đầu năm 2024 được hoàn thành, đưa vào sử dụng trong thời gian qua như vậy vẫn khá "nhỏ giọt", chưa kịp đáp ứng được nhu cầu của người dân.
Nhà ở xã hôi hiện nay vẫn rất khan hiếm so với nhu cầu của người dân.
Trước đó, tại buổi làm việc giữa Đoàn công tác số 3 – Đoàn giám sát của Quốc hội và UBND thành phố Hồ Chí Minh về thị trường bất động sản giữa tháng 7/2024, ông Huỳnh Thanh Khiết - Phó Giám đốc Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ, thành phố vẫn gặp nhiều khó khăn về các vấn đề pháp lý, thủ tục…. đặc biệt là thiếu nguồn vốn đầu tư từ nhà nước, ngân sách nhà nước nên chưa thể bố trí đầy đủ để xây dựng nhà ở xã hội thuộc sở hữu của nhà nước cho các đối tượng chính sách như cán bộ, công chức, viên chức, giáo viên…
Bàn về vấn đề này, trao đổi với Người Đưa Tin, ông Lê Đình Lăng, Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư xây dựng và Phát triển địa ốc Song Long cho rằng, thị trường bất động sản hiện nay chủ yếu là các phân khúc giá cao thậm chí rất cao, nhưng không phải ai cũng đủ khả năng mua vì vậy nhu cầu sở hữu nhà ở xã hội, nhà dành cho người thu nhập thấp là khá lớn.
Theo ông Lăng, nhìn mặt bằng chung, nhiều năm nay không chỉ thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương mà các tỉnh như Long An hay Đồng Nai cũng đang tập trung phát triển NOXH.
Tuy nhiên, có thế thấy nhu cầu ở các thành phố Hồ Chí Minh và Bình Dương có phần nhỉnh hơn vì tỉ lệ cư dân mong muốn có NOXH là rất cao. Tuy nhiên, các dự án và nhưng chiến lược xây dựng phát triển đề ra chưa được như mong muốn.
Khuôn viên một dự án NOXH được xây dựng phát triển rất bài bản (ảnh P.S).
Cụ thể, hiện nay thành phố Hồ Chí Minh đang thực hiện xây dựng hàng loạt dự án NOXH, nhà lưu trú công nhân, tuy nhiên vì vướng nhiều thủ tục pháp lý nên các dự án bị chậm, thậm chí sản phẩm hoàn thiện đưa ra thị trường không đáp ứng đủ nhu cầu của người dân.
"Có thể thấy, nếu như báo cáo 1 năm hoàn thiện 1 dự án NOXH thì đây là con số rất thấp và chưa đúng với kỳ vọng, lượng người dân, người lao động đến với các tỉnh thành khu vực Đông Nam Bộ hàng năm vẫn tăng cao, nhu cầu an cư là rất cần thiết.
Để tăng thêm nguồn cung NOXH, cơ quan chức năng nên tạo điều kiện hơn nữa trong khâu giải quyết thủ tục pháp lý, chính sách, tài chính tiền tệ, ưu tiên quỹ đất, cơ chế cho chính doanh nghiệp làm NOXH hơn" ông Lăng cho hay.
Cấp thiết cần thêm nhiều nhà ở xã hội để cân bằng thị trường
Trong khi đó, bối cảnh thị trường hiện nay, giá nhà ở đang không ngừng tăng cao. Dữ liệu của Viện Nghiên cứu Kinh tế - Tài chính - Bất động sản Dat Xanh Services (Dat Xanh Services-FERI) chỉ ra, loại hình căn hộ chung cư vẫn dẫn dắt thị trường thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận với hơn 12.000 sản phẩm, chủ yếu thuộc phân khúc trung – cao cấp. Đơn vị dự báo giá bán sơ cấp tiếp tục tăng từ 5 – 10% tại thành phố Hồ Chí Minh và các thành phố vệ tinh, giữ nguyên hoặc tăng nhẹ từ 2 – 3% ở các khu vực khác.
Một dự án nhà ở xã hội.
Một đơn vị khác là CBRE cho biết tại thành phố Hồ Chí Minh, giá bán trên thị trường sơ cấp tiếp tục đà tăng nhẹ, tăng khoảng 3% theo quý và 6% theo năm, đạt trên 63 triệu đồng/m2. Chỉ riêng trong quý II, hơn 70% nguồn cung mở bán mới (đến từ 2 dự án của chủ đầu tư nước ngoài) nằm tại các vị trí gần trung tâm, được chào bán với định vị dự án từ cao cấp đến hạng sang, giá sơ cấp cao gấp 2-3 lần mức giá trung bình trên thị trường.
Từ nay tới cuối năm 2024, thị trường thành phố Hồ Chí Minh sẽ có khoảng hơn 8.000 căn chung cư dự kiến mở bán mới. Giá sơ cấp chung cư tại thành phố Hồ Chí Minh dự kiến tăng khoảng 5% theo năm.
Khu nhà ở xã hội Becamex Bình Dương.
Trong bối cảnh giá nhà ở, đặc biệt là căn hộ leo thang, các chuyên gia của Hội hiệp môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) cho rằng, việc đẩy mạnh phát triển phân khúc nhà ở xã hội chính là mấu chốt giúp khơi thông nguồn cung nhà ở giá bình dân, từ đó giúp cân bằng thị trường.
Báo cáo Toàn cảnh thị trường bất động sản Việt Nam 6 tháng đầu năm 2024 của VARS nhận định, ở phân khúc nhà ở xã hội, việc phát triển hiện nay vẫn còn nhiều khó khăn. Tuy nhiên, vẫn kỳ vọng những quy định, chính sách mới có hiệu lực sẽ tác động đến mặt pháp lý, giúp các dự án có thể sớm được triển khai.
Quỹ đất lớn cộng với việc giải quyết, đẩy nhanh tiến độ thủ tục pháp lý, hứa hẹn sẽ mang lại nhiều bứt phá cho phân khúc nhà ở xã hội.
Trong khi đó, từ ngày 1/8, nhiều bộ luật quan trọng như Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi), Luật Đất đai (sửa đổi) sắp có hiệu lực sẽ góp phần tháo gỡ những khó khăn đối với thị trường nhà ở xã hội. Nút thắt về pháp lý được nới lỏng, sẽ giúp các nhà đầu tư "mạnh dạn" tham gia vào thị trường này.
Trao đổi với Người Đưa Tin, ông Hà Văn Thiện, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Trần Anh (Trần Anh Group) nhận định: "Thời điểm hiện tại khi nhắc đến NOXH thì điều đầu tiên doanh nghiệp nghĩ đến là vướng mắc về pháp lý, chưa ưu đãi, có cơ chế để doanh nghiệp phát triển... Điều này là một phần khó khăn trong việc phát triển NOXH của doanh nghiệp".
Theo đánh giá của ông Thiện, NOXH được cơ quan chức năng nhắc đến liên tục, làm việc liên tục nhưng giải pháp cụ thể vẫn còn nhiều bất cập. Một cơ chế thông suốt vẫn chưa hình thành tạo nên độ khó và doanh nghiệp khó đi đến mục tiêu xây dựng NOXH.
Đặc biệt, có những dự án làm xong thì điều kiện mua nhà ở xã hội còn rắc rối. Các đối tượng thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội không phân biệt hình thức hỗ trợ đều phải đảm bảo đủ 3 điều kiện (chưa có nhà ở, phải cư trú trên địa bàn tỉnh có nhà ở xã hội, thu nhập không thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân) và phải được các cơ quan có thẩm quyền thẩm định về đối tượng, điều kiện… Điều này dẫn đến người dân và chính quyền phải thực hiện nhiều thủ tục, giấy tờ, khó khăn trong việc xác nhận các điều kiện…
Ông Hà Văn Thiện, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Trần Anh Group (ảnh NVCC).
"Để cải thiện nguồn cung nhà ở xã hội hiện nay, theo tôi cần phải lựa chọn kỹ nhà đầu tư, mạnh về tiềm lực tài chính, cơ quan nhà nước tạo cơ chế riêng về chính sách, ngân sách… tạo điều kiện cho doanh nghiệp làm NOXH tiếp cận các khoản vốn… Điều này sẽ góp phần tăng nguồn cung và có sự chung tay của doanh nghiệp cùng với cơ quan chức năng khi làm NOXH", ông Hà Văn Thiện chia sẻ.
Cũng theo ông Thiện, việc cơ quan nhà nước hỗ trợ đầu tư hạ tầng kĩ thuật trong và ngoài dự án; nới lỏng điều kiện cho các đối tượng được mua, thuê NOXH, bao gồm cả người lao động di cư và các doanh nghiệp có nhu cầu về NOXH cho người lao động của mình tại các khu công nghiệp... hay rút ngắn thủ tục hành chính về lập, phê duyệt dự án, giao đất, cho thuê đất, giải phóng mặt bằng, thủ tục đầu tư xây dựng… nhằm hỗ trợ, khuyến khích, thu hút các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp lớn, uy tín trong lĩnh vực bất động sản khẩn trương triển khai đầu tư xây dựng dự án NOXH. Từ đó, nguồn cung NOXH sẽ tăng cao và đáp ứng được nhu cầu an sinh xã hội, an cư lập nghiệp.
Đẩy nhanh tháo gỡ vướng mắc dự án nhà ở xã hội
Trước đó, để đẩy nhanh tháo gỡ khó khăn cho các dự án nhà ở xã hội, lãnh đạo thành phố Hồ Chí Minh đã phân các dự án thành 5 nhóm vấn đề vướng mắc, giải quyết để tập trung tháo gỡ.
Cụ thể gồm: nhóm 1 tháo gỡ các khó khăn vướng mắc của các dự án nhà ở xã hội; nhóm 2 sắp xếp trình tự thủ tục thực hiện quy trình đầu tư xây dựng nhà ở xã hội; nhóm 3 đảm nhận quy trình xác nhận hoàn thành nghĩa vụ nhà ở xã hội trong dự án nhà ở thương mại có quy mô sử dụng đất dưới 10ha; nhóm 4 thúc đẩy đầu tư công các dự án nhà ở xã hội bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước.
Cuối cùng, nhóm 5 phân công trách nhiệm theo dõi, giải quyết thủ tục đầu tư các dự án nhà ở xã hội cho các cơ quan, đơn vị có liên quan. Tuy nhiên, các dự án nhà ở xã hội được tháo gỡ và phát triển đến nay vẫn khá khiêm tốn.
