Theo hãng tin Sputnik của Nga, sau khi Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump điện đàm với nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn, Trung Quốc đã đề nghị Washington không cho phép nhà lãnh đạo Đài Loan quá cảnh ở nước này khi bà thăm Guatemala.
"Bắc Kinh hy vọng Washington sẽ không cho phép bà quá cảnh, không phát đi bất cứ tín hiệu lệch lạc nào", Bộ Ngoại giao Trung Quốc hối thúc.
Tuy nhiên, theo Reuters, Bộ Ngoại giao Mỹ từ chối đề nghị của Trung Quốc. Mỹ cho rằng những cuộc quá cảnh tương tự dựa trên "thực tế lâu dài, phù hợp với tính chất mối quan hệ không chính thức giữa Mỹ với Đài Loan".
Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Đài Loan, Thái Anh Văn.
Cuộc điện đàm của ông Trump với bà Thái Anh Văn vào hôm thứ Sáu tuần trước là liên lạc đầu tiên giữa một tổng thống hoặc một tổng đắc cử Mỹ với lãnh đạo Đài Loan kể từ năm 1979.
Và chỉ vài giờ sau cuộc điện đàm, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc, Vương Nghị đã lên tiếng cảnh báo: “Đây chỉ là hành động nhỏ của Đài Loan và nó sẽ không thể làm thay đổi chính sách “Một Trung Quốc” vốn được quốc tế công nhận...Tôi tin rằng điều đó sẽ không làm thay đổi trong chính sách lâu dài của Mỹ với chính sách “Một Trung Quốc”, ông Vương Nghị nhấn mạnh.
Phản ứng sau tuyên bố của Bắc Kinh, Tổng thống đắc cử Trump đã giải thích trên Twitter rằng: “Ngày hôm nay, Nhà lãnh đạo Đài Loan đã gọi điện cho tôi để chúc mừng tôi chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống vừa qua. Xin cảm ơn”.
Chia sẻ với một nhóm các phóng viên Mỹ hôm 6/12 về cuộc điện đàm, nhà lãnh đạo Đài Loan nhấn mạnh: "Tôi không nghĩ sẽ có những chuyển biến lớn lao về chính sách trong tương lai gần vì tất cả chúng tôi đều thấy được giá trị của sự ổn định trong khu vực".
Theo kế hoạch, nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn sẽ quá cảnh ở New York trong chuyến thăm El Salvador, Guatemala và Nicaragua.
Theo tờ báo Liberty Times của Đài Bắc, lịch trình chuyến thăm của bà Thái Anh Văn chưa được xác nhận, nhưng nếu được phép dừng chân ở Mỹ, nhà lãnh đạo Đài Loan muốn được gặp nội các của ông Trump, trong đó có tham mưu trưởng Reince Priebus.
Nhà lãnh đạo Đài Loan cho rằng: “"Tôi không nghĩ sẽ có những chuyển biến lớn lao về chính sách trong tương lai gần vì tất cả chúng tôi đều thấy được giá trị của sự ổn định trong khu vực".
Hôm 6/12, Phó Tổng thống Mỹ đắc cử Mike Pence nói với Fox News rằng ông Trump không hề cảm thấy hối hận khi điện đàm với nhà lãnh đạo Đài Loan. Ông nói: "Tổng thống đắc cử hiểu rõ chính sách Một Trung Quốc. Ông ấy cũng rất ý thức rằng Mỹ đã thu được hàng tỷ USD từ việc bán vũ khí cho Đài Loan."
Trước đó, theo AFP, sau khi ông Trump và bà Thái Anh Văn có cuộc điện đàm, chính quyền Tổng thống Obama đã nhanh chóng tái khẳng định ủng hộ chính sách "Một Trung Quốc".
"Không có sự thay đổi nào trong chính sách từ lâu của Mỹ về vấn đề xuyên eo biển", bà Emily Horne, người phát ngôn Hội đồng an ninh quốc gia tại Nhà Trắng cho biết.
Bà Emily Horne khẳng định Mỹ cam kết ủng hộ chính sách "Một Trung Quốc" dựa trên ba Thông cáo chung và Đạo luật quan hệ với Đài Loan. Mối quan hệ hòa bình và ổn định giữa hai bờ eo biển Đài Loan cũng là các lợi ích nền tảng của Mỹ.
Tuy nhiên, giới chuyên gia nhận định động thái bất ngờ của ông Trump có thể tiềm ẩn nguy cơ. "Nó có thể gây ảnh hưởng lớn", Barry Pavel, giám đốc Trung tâm Brent Scowcroft về An ninh Quốc tế, trực thuộc Hội đồng Đại Tây Dương, nhận định.
Ông Pavel cho rằng mối nguy hiểm nằm ở chỗ “Trung Quốc sẽ nghĩ rằng đây là một hành động cố ý và là sự khởi đầu cho một chính sách nhằm vào Trung Quốc".
Đào Vũ
