Ngày 4/7, TAND TP.Hà Nội mở phiên xét xử sơ thẩm đối với Phạm Minh Hoàng (SN 1982, ở phường Nguyễn Du, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) và Trần Trọng Cường (SN 1974, ở phường Xuân Đỉnh, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) về tội Tham ô tài sản, theo điểm a, khoản 4, Điều 353 BLHS 2015.
Cùng bị đưa ra xét xử trong vụ án này, bị cáo Hoàng Văn Diện (SN 1992, ở phường Thanh Xuân Trung, quận Thanh Xuân, Hà Nội) bị VKS truy tố về tội Buôn bán hàng cấm, quy định theo khoản 2 Điều 155 BLHS.
Theo truy tố, năm 2009, Phạm Minh Hoàng vào làm việc tại cục Hải quan TP.Hà Nội. Tháng 6/2016, Hoàng được phân công làm thủ kho quản lý kho tang vật thuộc Phòng Chống buôn lậu và xử lý vi phạm – Cục Hải quan TP.Hà Nội, giữ 2 chìa khóa ra vào kho và có nhiệm vụ theo dõi việc nhập, xuất, quản lý, bảo quản, đề xuất xử lý tang vật vi phạm bị thu giữ trong lĩnh vực hoạt động Hải quan của đơn vị mình…
Đến tháng 4/2017, do có nhu cầu chi tiêu cá nhân và cần tiền trả nợ nên Hoàng nảy sinh ý định lấy ngà voi từ kho tang vật đem bán lấy tiền.
Hoàng trao đổi với Trần Trọng Cường (quen biết với Hoàng từ trước) và nhờ Cường tìm, giới thiệu người mua ngà voi để bán, Cường đồng ý.
Hai bên thỏa thuận: Hoàng thông báo mẫu ngà voi trong kho tang vật, Cường đi mua ngà voi giả để Hoàng đưa vào kho thay thế tránh bị phát hiện. Hoàng sẽ trả tiền môi giới cho Cường.
Thống nhất xong đâu đấy, Cường liên hệ với Hoàng Văn Diện, là người có nhu cầu mua ngà voi với giá 7 triệu đồng/kg.
Các đối tượng nhanh chóng hẹn gặp nhau tại một quán cà phê trên đường Trần Quốc Hoàn, Hà Nội để bàn bạc, thống nhất cách giao dịch, mua ngà voi.
Để lấy được ngà voi từ kho tang vật, Hoàng tự ý phá bỏ niêm phong kho, dùng chìa khóa kho được giao để vào lấy ngà voi cho vào balo và mang ra ngoài bán cho Diện.
Cường có nhiệm vụ căn cứ mẫu, số lượng, khối lượng ngà voi để làm ngà voi giả (bằng gỗ nếu ngà voi dạng khúc và bằng nhựa nếu ngà voi dạng hạt). Đến lần giao dịch kế tiếp, Cường sẽ mang balo đựng sẵn ngà voi giả và giao cho Hoàng tráo vào kho tang vật để tránh bị phát hiện và nhận balo ngà voi từ Hoàng để giao dịch tiếp.
Hoàng Văn Diện là người mua ngà voi của Phạm Minh Hoàng và Trần Trọng Cường. Số hàng mua được, Diện cất giữ tại nhà, sau đó bán hết cho khách lẻ có nhu cầu.
Theo kết luận của VKS: Từ đầu tháng 4 đến tháng 5/2017, Phạm Minh Hoàng đã lợi dụng chức vụ được giao lấy 239,57kg ngà voi và 6,14kg sừng tê giác bán cho Hoàng Văn Diện thông qua Trần Trọng Cường, thu lợi gần 3 tỷ đồng.
Trần Trọng Cường là người môi giới và trực tiếp tham gia bán ngà voi, sừng tê giác với Hoàng. Cường cũng là người mua ngà voi giả để Hoàng mang vào kho đánh tráo nhằm tránh bị phát hiện. Cường được Hoàng trả công 200 triệu đồng. Do vậy, tòa sơ thẩm xác định Cường là đồng phạm với Hoàng trong vai trò là người giúp sức.
Hoàng Văn Diện được xác định là người mua toàn bộ số ngà voi và sừng tê giác trên của Phạm Minh Hoàng thông qua Trần Trọng Cường.
Tuy nhiên, sau nửa ngày xét xử, xét thấy lời khai của các bị cáo có nhiều điểm mâu thuẫn cũng như nhiều tình tiết khác liên quan trong vụ án chưa được làm sáng tỏ, do vậy, TAND TP.Hà Nội quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung.