Chiều 27/5, TAND cấp cao tại TP.HCM tiếp tục phiên tòa xét xử vụ án Lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản, Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại ngân hàng Đông Á (DongABank) với phần xét hỏi.
Là bị cáo được xác định vai trò cầm đầu, nguyên Tổng giám đốc, Phó Chủ tịch HĐQT và Chủ tịch Hội đồng tín dụng DongABank – Trần Phương Bình là người được gọi xét hỏi đầu tiên.
Bị cáo Bình là 1 trong 18 bị cáo có kháng cáo sau khi bị tòa sơ thẩm TAND TP.HCM tuyên tổng mức án chung thân về hai tội Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
Theo đó, Trần Phương Bình kháng cáo yêu cầu xem xét lại số tiền lãi đối với các khoản tiền buộc bị cáo phải bồi thường lại cho DongABank. Đồng thời, bị cáo này đề nghị xin được chịu toàn bộ trách nhiệm dân sự thay cho các bị cáo Nguyễn Thị Kim Loan, Nguyễn Thị Ái Lan, Nguyễn Đức Vinh, Đỗ Thanh Hùng, Lê Kiên Giang và những người liên quan là Trần Hữu Anh và Nguyễn Huy Trường Hồng.
Khai tại phiên tòa chiều này, Trần Phương Bình cho biết, DongABank có 3 ngân quỹ riêng biệt là quỹ vàng, quỹ ngoại tệ và quỹ tiền mặt. Quy trình kiểm quỹ phải có đại diện lãnh đạo ngân hàng, phòng kế toán và thủ quỹ. Tuy nhiên, DongABank không thực hiện theo quy trình nêu trên.
Về việc kinh doanh vàng, bị cáo Bình cho biết, là ngân hàng cổ phần thì được kinh doanh vàng, không cần giấy phép con. Với việc kinh doanh ngoại tệ, nếu ngân hàng kinh doanh phải có giấy phép do NHNN cấp.
Trần Phương Bình thừa nhận việc kinh doanh vàng trên tài khoản, DongABank đã làm giấy phép nhưng sau đó NHNN ra quy định cấm tổ chức, doanh nghiệp kinh doanh vàng tài khoản ở nước ngoài, yêu cầu đóng và tất toán số dư tài khoản đã mở để kinh doanh vàng tài khoản ở nước ngoài trước ngày 30/3/2010.
Tuy nhiên, DongABank không đóng các tài khoản kinh doanh vàng theo quy định của NHNN, mà vẫn xuất khẩu hơn 14.000 lượng vàng. Việc bất chấp quy định này là một trong nhiều sai phạm tại DongABank khiến nhà băng này lỗ lũy kế 31.076 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm 25.451 tỷ đồng (tại thời điểm 31/12/2015).
Việc DongABank âm quỹ lớn nhưng Thanh tra NHNN không phát hiện ra, theo Bình là vì Thanh tra NHNN chỉ thanh tra từng phần, và thường được “báo trước” nên DongABank tìm cách đối phó. Mãi đến năm 2014, Thanh tra NHNN mới thanh tra toàn diện DongABank, từ đó, những sai phạm mới bị phát hiện.
Để che giấu các khoản tiền chênh lệch, trước mỗi đợt thanh tra, Trần Phương Bình làm việc với phòng ngân quỹ điều chuyển các khoản âm quỹ đến các chi nhánh, phòng giao dịch mà các cơ quan thanh tra không thanh tra nên không bị phát hiện.
Khoảng 10 ngày sau mỗi đợt kiểm tra, các chi nhánh, phòng giao dịch này sẽ chuyển khoản âm quỹ lại hội sở. Bằng cách này, DongABank đã che giấu việc âm quỹ hàng chục năm mà Thanh tra NHNN không hề biết.