Chiều 1/5, thượng tá Trần Việt Cường, phó Công an huyện Tuy An (Phú Yên), cho biết cơ quan này đã báo cáo lên công an tỉnh vụ Lê Thoại Kỳ, người dẫn chương trình (MC) của Trung tâm Truyền hình Việt Nam tại Phú Yên (VTV Phú Yên), cùng học sinh Phan Nguyễn Hoài Nam giả danh công an ra đường chặn xe.
Đại tá Nguyễn Trung Nghĩa, chánh văn phòng Công an tỉnh Phú Yên cho biết công an huyện Tuy An đang tiếp tục điều tra vụ việc.
Ngày 1/5, sau khi được công an cho về, trao đổi với báo chí, Kỳ nói là muốn cải trang thành công an để thực hiện phóng sự về tình trạng thanh thiếu niên nông thôn chạy xe máy chở nhiều người chứ không có động cơ gì khác. "Ngoài dẫn chương trình, tôi được VTV Phú Yên giao phụ trách thêm một số chuyên mục, trong đó có chuyên mục giao thông hằng ngày nên có tham gia thực hiện một số đề tài về giao thông. Trước đây, khi mang máy quay mini đi quay cảnh mấy thanh niên chở nhiều người chạy lạng lách, tôi bị một số thanh niên hăm dọa, đòi giết. Tôi chỉ nghĩ đơn giản mặc đồ công an để họ sợ, không dám đánh chúng tôi", Kỳ cho biết.
Về hai bộ đồ công an, Kỳ lý giải: "Một người bạn của tôi làm ở phòng Cảnh sát PCCC công an tỉnh Phú Yên mượn giúp để đi biểu diễn văn nghệ. Tôi lấy hai cầu vai cấp hàm thượng sĩ và hạ sĩ của các phát thanh viên chương trình truyền hình Vì an ninh Tổ quốc để trong phòng hóa trang của VTV Phú Yên gắn vào hai bộ đồ công an. Tôi nhờ học sinh Nam mặc đồ, đóng giả công an để đi cùng vì học sinh này giỏi võ, có thể tự vệ nếu bị người khác đánh. Ngoài ra, Nam còn có nhiệm vụ ghi lại biển số xe của những người bị tôi dừng xe. Tôi và Nam ba lần giả công an đến khu vực xã An Hòa, huyện Tuy An chặn xe vào ban đêm" - Kỳ nói.
MC Lê Thoại Kỳ (trái) và Phan Nguyễn Hoài Nam tại cơ quan công an xã An Hòa, huyện Tuy An.
Giải thích việc chặn xe, Kỳ nói là "để tìm hiểu xem họ có giấy phép lái xe hay không, độ tuổi thế nào nhằm phục vụ cho đề tài đang làm. Và sau khi quay xong, tôi báo cáo với giám đốc. Mặt khác, tôi cũng sợ lộ thông tin. Tôi suy nghĩ đơn giản và không có người hướng dẫn".
Một lãnh đạo VTV Phú Yên nói: "Nếu Kỳ báo cáo, với đề tài phức tạp như thế, chúng tôi sẽ có phương án triển khai, có quay phim chuyên nghiệp, có xe cộ đàng hoàng, lúc đó Kỳ chỉ tham gia với vai trò biên tập".
Trước đó, tối 29/4, công an xã An Hòa, huyện Tuy An bắt quả tang Kỳ và Nam đang mặc sắc phục công an, có gắn cấp hàm chặn, kiểm tra giấy tờ xe.
Kỳ là nhân viên hợp đồng vụ việc của VTV Phú Yên. Nhiệm vụ chính của Kỳ là dẫn chương trình thời sự; ngoài ra còn được phân công biên tập, thực hiện một số chuyên đề với sự giám sát của VTV Phú Yên. Ngay sau khi Kỳ bị công an làm việc, VTV Phú Yên đã cắt bỏ toàn bộ các chương trình truyền hình có Kỳ tham gia thực hiện.
Chuyên mục đưa ra vụ việc trên để bạn đọc cùng trao đổi. Hành vi tác nghiệp lạ đời của MC trên có vi phạm pháp luật không? Nếu có, sẽ xử lý như thế nào?
Để khép lại phần tranh tụng đối với vụ việc này, Báo điện tử Người đưa tin giới thiệu bài viết của hai tác giả Thanh Sơn và Ánh Dương. Tác giả Thanh Sơn cho rằng cần làm rõ động cơ, mục đích và hậu quả của hành vi vi phạm của MC Thoại Kỳ trước khi đưa ra biện pháp xử lý. Trong khi đó, tác giả Ánh Dương yêu cầu cơ quan chức năng phải làm rõ để trả lại danh dự cho ngành công an và báo chí.
Làm rõ động cơ, mục đích và hậu quả của hành vi vi phạm
Lại thêm một trường hợp giả danh cảnh sát, để mưu đồ động cơ cá nhân và bị các cơ quan chức năng phát hiện. Lần này người giả danh cảnh sát lại là một MC của VTV Phú Yên. Chắc chắn rằng Lê Thoại Kỳ nắm rất rõ các quy định của pháp luật trong đó có Luật Báo chí, thế nhưng Kỳ đã "sáng tác" một kiểu tác nghiệp lạ đời, có một không hai trong hoạt động báo chí.
Được biết việc giả danh cảnh sát của Kỳ là do Kỳ tự ý làm và không nhận được sự phân công từ VTV Phú Yên. Hành động mang tính chủ quan, cá nhân của Lê Thoại Kỳ đã có dấu hiệu cấu thành tội phạm, thế nhưng để có cơ sở xử lý Kỳ đúng với các quy định của pháp luật thì cần phải làm rõ động cơ, mục đích và hậu quả mà Kỳ gây ra trong quá trình tác nghiệp.
Trước hết, cơ quan công an cần làm rõ Kỳ giả danh cảnh sát chặn xe của người tham gia giao thông để làm gì? Có thu tiền phạt hoặc có hành vi vi phạm nào khác tác động đến người tham gia giao thông hay không? Trong những lần giả danh cảnh sát đó, nếu Kỳ có thu tiền của những người bị chặn xe thì sẽ bị xử lý về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định của Điều 139 BLHS. Điều luật này quy định người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ hai triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng, hoặc dưới năm trăm nghìn đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.
Trong quá trình thực hiện hành vi, Kỳ đã bàn bạc, thống nhất cùng Phan Nguyễn Hoài Nam ba lần chặn xe ở huyện Tuy An vào ban đêm. Do đó Kỳ sẽ bị áp dụng tình tiết tăng nặng là phạm tội có tổ chức và sẽ bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm.
Có ý kiến cho rằng, Kỳ đã phạm tội giả mạo trong công tác theo quy định tại Điều 284 BLHS. Theo tôi, chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm này vì điều luật này quy định người nào vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà lợi dụng chức vụ, quyền hạn thực hiện một trong các hành vi sửa chữa, làm sai lệch nội dung giấy tờ, tài liệu; làm, cấp giấy tờ giả. Ở đây, hành vi vi phạm của Kỳ là hành vi do chủ quan cá nhân chứ không phải thực hiện nhiệm vụ cụ thể được VTV Phú Yên phân công. Bên cạnh đó, hậu quả mà Kỳ gây ra không liên quan gì đến nguyên nhân của việc giả mạo trong công tác.
Trần Thanh Sơn
Cần làm rõ để trả lại danh dự cho ngành công an và báo chí
Liên quan đến vụ việc này tôi được biết, lãnh đạo bộ Công an vừa có văn bản yêu cầu công an tỉnh Phú Yên chỉ đạo điều tra vụ MC truyền hình giả danh công an chặn bắt xe để chấn chỉnh, chấm dứt tình trạng làm mất uy tín ngành này. Hiện công an huyện Tuy An (Phú Yên) đang thu thập chứng cứ để điều tra, làm rõ vụ việc.
Cần phải nói ngay rằng, vụ việc này không những gây ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của ngành công an mà còn làm ảnh hưởng, khiến người dân hiểu không đúng về các cơ quan báo chí và người làm báo. Tuy MC Thoại Kỳ khai nhận đã giả công an, chặn bắt xe trong 3 đêm nhưng mục đích là để "tác nghiệp báo chí", song ông Trần Thanh Hưng, phó giám đốc VTV Phú Yên, cho biết: "Trong vụ việc này, VTV Phú Yên không phân công Kỳ thực hiện. Kỳ tự mượn đồ công an và sắm máy camera nhỏ để tác nghiệp. Kỳ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật".
Điều đó có nghĩa không phải Kỳ đang “tác nghiệp” như Kỳ đã khai nhận tại cơ quan điều tra và Kỳ phải chịu trách nhiệm cá nhân về việc này. Nếu quá trình điều tra cho thấy, Kỳ và Nam đã thu tiền vi phạm giao thông của nhiều người thì phải xử lý hình sự theo quy định của Điều 139 BLHS về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Hiện VTV Phú Yên đã cho tạm dừng mọi công việc đối với Lê Thoại Kỳ
Theo phản ánh của người dân, hành vi của Lê Thoại Kỳ và Phan Nguyễn Hoài Nam đã diễn ra nhiều lần. Công tác tại VTV, hơn ai hết, Lê Thoại Kỳ phải hiểu việc gì thuộc lĩnh vực tác nghiệp của mình. Không một cơ quan báo chí, hay truyền thông nào lại cử nhân viên của mình đi đóng giả người của cơ quan bảo vệ pháp luật (ở đây là cơ quan công an) để đi xử lý vi phạm giao thông.
Nếu có, việc vi phạm giao thông ở địa phương thật và Kỳ biết rõ thì Kỳ cũng chỉ có quyền báo cáo với cơ quan chức năng để xử lý hoặc có thể báo cáo với lãnh đạo của mình để phân công các nhà báo, phóng viên đi điều tra, tác nghiệp bằng cách chứng kiến, ghi âm, ghi hình những hành vi vi phạm giao thông đó. Chỉ khi nào được lãnh đạo đồng ý cho thực hiện những việc làm trên, Kỳ mới được xem là "đang tác nghiệp".
Tôi cũng đề nghị cơ quan điều tra phải nhanh chóng làm rõ mục đích, động cơ giả danh công an của Kỳ và Nam, nếu vi phạm pháp luật thì phải xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Không thể để việc vi phạm pháp luật của một vài cá nhân làm ảnh hưởng đến danh dự nghề nghiệp của những người khác.
Ánh Dương
