Khi phóng viên có mặt tại khoa Liệt vận động – Ngôn ngữ trẻ em (bệnh viện Châm cứu Trung ương), anh Trần Việt L. (Quảng Nam) đang chăm sóc cho con là bé Trần Phạm Mỹ D. (26 tháng tuổi) bị méo miệng, liệt một phần bên mặt, một bên mắt không thể khép lại được.
Kể lại căn nguyên dẫn tới tình trạng hiện tại của con mình, trên gương mặt người đàn ông ấy hiện rõ vẻ ân hận. Bởi lẽ, xuất phát từ chính thói quen cũng như sự thiếu hiểu biết trong việc chăm sóc con nhỏ của gia đình: Để con nằm trong phòng mở điều hòa quá lạnh trong thời gian dài nên mới gây ra tình trạng hiện tại của bé D..
Theo lời kể của anh L., vào một buổi trưa khi bé D. 5 tháng tuổi, lúc ngủ dậy gia đình thấy bé có những dấu hiệu bất thường trên. Lúc đó, gia đình anh L. đã rất hoảng sợ đưa con đi khám khắp nơi.
Theo anh L., cả đông y và tây y anh đều đã đưa con đi chữa trị qua nhưng không có kết quả. Thời gian gần đây, anh tìm hiểu trên mạng và đưa bé D. ra bệnh viện Châm cứu Trung ương điều trị. Sau 2 liệu trình bé D. đã khỏi bệnh được 4-5 phần. Hiện miệng cháu chỉ hơi méo và mắt đã cứ động được linh hoạt.
Về nguyên nhân dẫn tới tình trạng liệt cơ mặt của bé D., anh L. cho biết, do con thường ngủ dậy rất sớm khoảng 4-5 giờ sáng. Khi con tỉnh dậy thường đòi đi chơi nên anh L. thường đưa con đi sang hàng xóm chơi. Khoảng thời gian con bị méo miệng khi mới 5 tháng tuổi, lúc đó thời tiết nắng nóng nên gia đình thường để điều hòa từ 20-22oC cả ban đêm và ngày. Do bị nhiễm lạnh trường kỳ tích tụ lại nên bé D. mới bị méo miệng.
Từ câu chuyện của bản thân, anh L. cũng khuyên mọi người không nên đưa con đi chơi khi trời còn quá sớm. Nằm điều hòa không nên để chế độ quá lạnh, đặc biệt vào ban đêm. Ngủ không nên mở cửa để hạn chế khí lạnh đột ngột tăng nguy cơ bị liệt cơ mặt.
Theo Ths.BS Dương Văn Tâm, Trưởng khoa Liệt vận động – Ngôn ngữ trẻ em (bệnh viện Châm cứu Trung ương), thời tiết đại hàn giá rét, số ca bệnh mắc bệnh đường hô hấp như viêm phổi, viêm phế quản tăng. Thời tiết nắng nóng trẻ cũng dễ bị viêm họng, viêm đường hô hấp do bố mẹ dùng quạt, điều hòa quá lạnh.
Đặc biệt, vào thời điểm nửa đêm gần sáng, quá nóng hay quá lạnh cũng có thể gây ra bệnh lý cơ mặt do bị viêm dây thần kinh ngoại biên số 7 tăng do bị nhiễm lạnh.
Theo y học cổ truyền, những trường hợp bị liệt dây thần kinh số 7 là do bị nhiễm phong hàn (gió lạnh). Phong hàn xâm phạm vào các kinh dương bì phu ở mặt gây ách tắc kinh khí không lưu thông dẫn tới liệt cơ, không vận động được.
Theo y học hiện đại thì khí lạnh làm cho dây thần kinh khi đi qua xương đá gây ra các tổ chức quanh xương đá bị phù nề, xuất tiết, bóp nghẹt dây thần kinh số 7.
"Liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên có thể gặp ở mọi đối tượng. Triệu chứng lâm sàng là bệnh nhân đột ngột bị liệt mặt, mặt méo sang bên đối diện. Ăn uống bị rơi vãi, thức ăn bị đọng bên má, huýt sáo miệng méo, mắt bên bị tổn thương khi nhắm không kín.
Trong y học hiện đại, căn bệnh này được điều trị bằng cách cho thuốc chống phù nề, chống viêm và thuốc bổ thần kinh.
Y học cổ truyền trị bệnh theo nguyên tắc lấy hàn trị nhiệt và lấy nhiệt trị hàn. Bệnh do hàn thì lấy nhiệt để điều trị. Trục phong ôn ấm kinh lạc ở mặt, thông kinh hoạt lạc. Bệnh có thể điều trị dứt điểm, không để lại bất kỳ di chứng. Người bệnh sẽ được sử dụng phương pháp điện châm, thủy châm, xoa bóp bấm huyệt, dùng đèn chiếu tia hồng ngoại ôn ấm kinh lạc. Ngoài ra, một số động tác bệnh nhân có thể tự làm như mím miệng, há miệng, nhăn mặt, nhắm mở mắt hoặc có thể nhai kẹo cao su.
Liệt dây thần kinh số 7 có thể tự khỏi nếu biết cách giữ ấm, không để cơ thể bị lạnh. Bệnh không được điều trị đúng cách có thể để lại di chứng méo miệng gây mất thẩm mỹ”, bác sĩ Tâm nói.
Nguyễn Huệ