Thí dụ như quán "Pirona", nơi James Joyce đã từng ngồi uống cà phê và nghĩ về quyển tiểu thuyết "Ulysses" của ông.
Thành phố Trieste cạnh Biển Adria. Ảnh: ENIT
Hãy thong thả chiếm lĩnh thành phố Trieste của Ý cạnh biên giới với Slovenia. Lâu đài, nhà hát, viện bảo tàng, sàn chứng khoán, nhà hát opera – có rất nhiều điểm để khám phá. Nhưng có một điều mà người khách phương xa sẽ nhận thấy ngay lập tức: kiến trúc và bầu không khí – tất cả những cái đó hơi khác với nước Ý còn lại một ít. Trieste mang rất nhiều nét của Trung Âu và nếu muốn hiểu thành phố này thì phải tìm hiểu một ít về lịch sử của nó.
Canal Grande - Kênh Lớn của Trieste. Ảnh: Ilka Jost/Fotocommunity
Trieste là một nơi chung sống hòa hợp của nhiều dân tộc: Không chỉ người Ý mà người láng giềng Xlavơ và người Do Thái cũng đã có nhiều ảnh hưởng và cùng tạo nên một nền văn hóa phong phú. Nhưng có ảnh hưởng lớn nhất lại là người Áo. Thị trấn nhỏ bé cạnh bờ biển Adriatic đã nằm dưới sự bảo vệ của họ nhiều thế kỷ liền. Với thời gian, Trieste trở thành cảng chiến lược quan trọng của Vương triều Habsburg.
Piazza dell´ Unità d´Italia (Quảng trường thống nhất Ý). Ảnh: ENIT
Mãi đến năm 1919 – sau khi Đệ nhất thế chiến chấm dứt, Trieste với đa số dân cư là người Ý mới thuộc về nước Ý. Đó là một thời kỳ chuyển đổi đầy biến động nhưng đồng thời cũng là một thời kỳ nở rộ của văn hóa. Trong các thập niên trước và sau 1900, các nhà văn nổi tiếng người Ý Italo Svevo và Umberto Saba đã sống và sáng tác tại Trieste. Nhiều thi sĩ nước ngoài cũng đến đây: nhà thơ Ireland James Joyce và người Anh Richard Francis Burton, các nhà thơ người Đức Rainer Maria Rilke, Hugo von Hofmannsthal và nhiều người khác nữa.
Trieste nằm cạnh biển thơ mộng. Ảnh: ENIT
Xưa cũng như nay, trái tim của thành phố vẫn là quảng trường rộng được cho là rộng lớn nhất trong nước Ý mà từ 90 năm nay có tên là "Piazza dell´ Unità d´Italia", Quảng trường thống nhất Ý. Nhiều ngôi nhà lộng lẫy viền quanh 3 mặt của quảng trường hình chữ nhật, mặt còn lại mở rộng ra biển đầy ấn tượng. Ở mặt nhìn ra biển của quảng trường là Palazzo del Municipio tức Tòa đô chính của Trieste, được xây từ năm 1872 với phong cách kiến trúc pha trộn giữa Phục Hưng Ý và Phục Hưng Pháp.
Palazzo del Municipio Tòa đô chính Trieste. Ảnh: Lothar Bendig/Fotocommunity
Quán cà phê lâu đời nhất của thành phố sẽ làm cho du khách nhớ đến Wien: "Caffè Tommaseo" chỉ cách quảng trường chưa đến 100 m được khai trương năm 1830. Quán "Caffè degli Specchi" ngay trên quảng trường cũng gợi nhớ đến những quán cà phê huyền thoại của Wien, tuy rằng từ sau lần tu bổ năm 1969 "Caffè degli Specchi" đã mất đi một ít nét quyến rũ.
Nhà thờ San Giusto. Ảnh: ENIT
Từ đây, người ta chỉ cần băng qua con đường "Punta del Forno" là đến một trong các khu phố cổ kính nhất của thành phố. Ngày nay, tên của những con đường chật hẹp vẫn còn hé lộ cho du khách biết được các cửa hàng bé nhỏ ở đây đã bán những gì ngày xưa: Muối, dầu ăn và cá. Rất đáng tiếc, một phần lớn những con đường chật chội nhỏ bé này đã bị giật sập để khai quật di tích người La Mã ngày xưa. Nhưng cũng nhờ vào những lần khai quật đấy mà người ta đã phát hiện được một đấu trường La Mã từ thế kỷ 1 dưới chân đồi San Giusto của thành phố.
Di tích của nhà thờ La Mã. Ảnh: ENIT
Nếu muốn tham quan các minh chứng bằng đá của lịch sử Trieste khách phương xa nên theo gót người hướng dẫn. Nhưng vị ngọt của thành phố thì tốt nhất là hãy tự khám phá: các loại bánh ngọt của Trieste. Truyền thống Áo vẫn còn sống động trong các cửa hàng bánh ngọt của thành phố như "La Bomboniera" hay " Pirona".
Palazzo della Borsa Vecchia - Sàn giao dịch chứng khoán cũ. Ảnh: ENIT
Trieste đẹp nhất vào mùa nào trong năm vẫn là điều thường được bàn cãi. Mùa xuân, khi lại bắt đầu có thể ngồi uống cà phê ngoài trời, trên vỉa hè hay trên các quảng trường. Mùa hè, khi bãi biển Adria mời gọi và cả thành phố Trieste dường như đã đi tắm biển. Mùa thu thường có những ngày ấm áp dễ chịu. Các thi sĩ ngày xưa lại đặc biệt ưa thích bầu không khí u sầu bao phủ khắp thành phố trong những ngày mùa đông lạnh giá, khi gió từ vùng đồi núi trong nội địa thổi trên đường phố, làm cho sóng biển nổi bọt.
Lâu đài Miramare. Ảnh: Fotocommunity
Nhưng có đến Trieste vào mùa nào đều cũng phải đến thăm Lâu đài Miramare cách đấy 8 km. Lâu đài nằm tuyệt đẹp trên vách núi đá dốc dứng được xây trong thế kỷ 19 cho Đại công tước Ferdinand Miximilian của Áo, em của Hoàng đế Franz Joseph. Ngoài nhiều phòng có nội thất lộng lẫy, vị tổng chỉ huy hải quân của Đế quốc Áo-Hung còn cho thiết kế gian phòng ngủ trong lâu đài như một phòng trên tàu thủy.
Vườn hoa Lâu đài Miramare. Ảnh: Ljudmila Borissenko/Fotocommunity
Nếu như không có thời gian chỉ nên đi dạo trong công viên rộng 22 ha bao bọc lấy lâu đài có nhiều loài cây lạ mà từ đấy có thể nhìn toàn cảnh thành phố Trieste. Đến đây một lần chắc chắn rằng không thể nào quên được lâu đài nhỏ nhắn nằm ở vị trí tuyệt đẹp này.
Phan Ba