Đích thân ông Putin giám sát cuộc tập trận
Theo Sputnik, Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ đích thân giám sát hoạt động của lực lượng vũ trang Nga và Belarus trong suốt cuộc tập trận chiến lược Zapad 2017.
Đây được coi cuộc tập trận phô diễn sức mạnh quân sự Nga lớn nhất kể từ sau Chiến tranh Lạnh.
Bắt đầu từ 14/9, theo ước tính, có khoảng 100.000 binh sĩ Nga và Belarus đã được huy động tham gia cuộc tập trận quan trọng tại Leningrad dọc theo biên giới của ba quốc gia thành viên NATO, gồm Litva, Latvia và Ba Lan.
Zapad 2017 là phiên bản mới nhất của một loạt các cuộc diễn tập huấn luyện được triển khai lần đầu tiên vào những năm 1970.
Sau khi tạm dừng một thời gian dài khi Liên Xô sụp đổ, Zapad được khởi động lại vào năm 1999 và được duy trì và mở rộng dưới thời Tổng thống Putin.
Zapad từng có sự tham gia của các lực lượng quân sự từ các nước thuộc khối Hiệp ước Warsaw, song rất nhiều trong số đó hiện tại đã gia nhập NATO.
Hiện nay, cuộc tập trận quân sự bị thu hẹp xuống chỉ còn hai thành viên tham gia - Nga và Belarus - nhưng nó vẫn được các nhà hoạch định quân sự phương Tây quan sát một cách thận trọng.
Belarus phụ thuộc vào nguồn cung cấp năng lượng giá rẻ của Nga để duy trì nền kinh tế thịnh vượng và đồng quan điểm với Moscow rằng, phương Tây đang âm mưu chia rẽ và thậm chí xâm lược họ.
Cuộc tập trận diễn ra vào thời điểm mối quan hệ giữa Nga và phương Tây tiếp tục xấu đi, khi Washington và Moscow đáp trả nhau bằng những đòn trừng phạt ngoại giao.
Từ những lùm xùm về nghi án Nga can thiệp bầu cử cùng với tầm ảnh hưởng lan rộng trên rất nhiều khu vực địa chính trị quan trọng trong những năm gần đây, các quan chức phương Tây ngày càng lo ngại về những động thái mới từ Điện Kremlin.
Tờ New York Times còn lo ngại Zapad năm nay sẽ là cái cớ để Moscow tăng cường kết hợp quân sự bằng việc mang thêm quân tới Belarus, thiết lập một sự hiện diện quân sự lâu dài trên biên giới với các nước NATO.
Trong khi đó, các quan chức vùng Baltic và Ba Lan đã lên tiếng cảnh báo các bài tập có thể được sử dụng như một vỏ bọc cho sự xâm lăng của Nga.
“NATO sẽ giám sát chặt chẽ cuộc tập trận”, Tổng thư ký của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, ông Jens Stoltenberg cho biết trong một cuộc phỏng vấn gần đây tại Brussels. Ông gọi những bài tập của Nga là một “sự khuấy động khiến người khác khó chịu”.
Người đứng đầu NATO kêu gọi Nga đảm bảo các cam kết công khai thông tin về tất cả các bài tập lớn có từ hơn 13.000 binh sĩ hoặc 300 xe tăng trở lên và cho phép các quan sát viên nước ngoài theo dõi.
Kẻ thù tưởng tượng, nhưng lo ngại là thật
Theo kịch bản Zapad năm nay, Nga và Belarus sẽ kết hợp quân sự để đẩy lùi sự xâm lăng bởi Veishnoriya, một quốc gia giả định được hỗ trợ bởi phương Tây. Kịch bản cũng bao gồm hai nước tưởng tượng khác là Lubeniya và Vesbasriya, tạo thành một liên minh với Veishnoriya để uy hiếp an ninh Nga.
Một số nhà quan sát so sánh ba quốc gia “tưởng tượng” này đại diện cho các nước Baltic có cùng biên giới với Nga. Trong khi quốc gia giả định Veishnoriya được tờ New York Times gọi là “nỗi sợ hãi tối tăm nhất” của Điện Kremlin về phương Tây.
Mùa Hè năm nay, Mỹ đã dẫn đầu một lực lượng đồng minh gồm 25.000 quân tham gia các bài tập ở Đông Âu và cho phép các quan sát viên của Nga tham dự.
Trong khi đó, Moscow nhấn mạnh Zapad sẽ chỉ có sự tham gia của 12.700 quân. Điều này có nghĩa rằng, nó cũng giống như tất cả các cuộc tập trước trong quá khứ và Nga có quyền từ chối cho phương Tây quan sát.
Bộ trưởng Quốc phòng Estonia, Margus Tsahkna dẫn thông tin về việc Nga triển khai 4.000 toa xe đường sắt để vận chuyển thiết bị quân sự và binh lính đến Belarus.
Con số này cho thấy đội ngũ được huy động trong cuộc tập trận lớn hơn so với tuyên bố.
Thiếu tướng Mỹ Ben Hodges, người đứng đầu lực lượng quân sự ở châu Âu cũng chia sẻ mối lo ngại trên khi mô tả Zapad giống như một “con ngựa thành Troy”, vỏ bọc để Nga đưa lực lượng quân sự ra nước ngoài.
Nga đã bác bỏ những lo âu của phương Tây về Zapad-2017 khi tuyên bố cuộc tập trận hoàn toàn mang mục đích phòng thủ.
Belarus đã mời một số tùy viên quân sự nước ngoài tới dự khán và cung cấp một số chi tiết trong “trò chơi chiến tranh” với Nga, trong đó có các cuộc không kích và những bài tập với xe tăng vào hai ngày 17-18/9
Một báo cáo của CIA giải mật về các cuộc tập trận quân sự của Liên Xô vào những năm 1980 tiết lộ, các bài tập của Liên Xô luôn có những kỹ xảo để ngụy trang số lượng tham gia thực sự của binh lính và mục đích của bài tập.
Tờ New York Times dẫn ý kiến trong bản báo cáo cho biết, cuộc tập trận hải quân của Liên Xô trước đây được thiết kế để thực hành đổ bộ trên một hòn đảo ngoài Đan Mạch - một thành viên của NATO - đã được ngụy trang như một bài tập bảo vệ bờ biển thông thường.
Theo đó, các thông tin giả mạo trước khi bài tập bắt đầu sẽ được tung ra để làm nhiễu loạn tình báo phương Tây.
Các quan sát viên nước ngoài từ NATO không bao giờ được phép tham gia dự khán cuộc tập trận Zapad ngay từ thời Liên Xô.
Thậm chí các nhà ngoại giao phương Tây làm việc ở Moscow còn bị cấm xâm nhập vào các khu vực có các bài tập đang được diễn ra.
Tổng Thư ký NATO Stoltenberg cho biết, ông không thể suy đoán về mục đích thực sự của Zapad-2017 và nói rằng mọi thứ sẽ chỉ rõ ràng khi nó kết thúc vào tuần tới.
Dẫu vậy, ông nhấn mạnh, kịch bản của Nga về chống lại các quốc gia "tưởng tượng" đang lại mang lại mối lo ngại thực sự đối với các nước phương Tây.