Hiện Việt Nam nằm trong nhóm 15 nước có tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Tốc độ mất cân bằng giới tính tại Việt Nam đang tăng rất nhanh, lan rộng từ thành thị đến nông thôn và ở khắp 6/6 vùng lãnh thổ.
Ông Nguyễn Văn Tân, Phó Tổng cục trưởng tổng cục Dân số- Kế hoạch hóa gia đình (bộ Y tế) nhận định, càng người có điều kiện kinh tế, học vấn cao lại càng chọn giới tính khi sinh nhiều.
“Nếu như năm 2006, có 109,8 bé trai/100 bé gái thì đến năm năm 2013 con số này tăng lên 113,8/100 và hiện là 112 bé trai/100 bé gái. Tỉ lệ này tại Hà Nội là 114 bé trai/100 bé gái và nhận định rất khó để đưa về mức cân bằng tự nhiên.
Cá biệt, một số huyện ngoại thành Hà Nội có tỉ lệ giới tính khi sinh đạt ngưỡng báo động đỏ như: Ứng Hòa (132,6 bé trai/100 bé gái); Mê Linh (127/100); Ba Vì (123,6/100); Sóc Sơn (123,5/100); Sơn Tây (123,2/ 100); Mỹ Đức (121,9/100)”, ông Nguyễn Văn Tân thông tin.
Ông Tân đưa ra cảnh báo, nếu tình trạng này tiếp tục kéo dài, đến 2050, VN sẽ thiếu 2,3-4,3 triệu phụ nữ, trong khi hiện tại mới thiếu hụt vài trăm nghìn. Khi đó cấu trúc gia đình sẽ tan vỡ, phụ nữ kết hôn sớm, tỉ lệ ly hôn, độc thân cao, bạo hành gia đình, bạo lực giới, mất an ninh trật tự, buôn bán phụ nữ, trẻ em, HIV/AIDS tăng...
Ông Tân cũng cho biết, không chỉ mất cân bằng giới tính, Việt Nam là 1 trong 5 nước có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Việt Nam đã bắt đầu bước vào già hoá dân số từ năm 2011, khi tỉ lệ người trên 60 tuổi chiếm trên 10%, với khoảng 11 triệu người. Theo tính toán, đến năm 2030, tỉ trọng người cao tuổi nước ta sẽ chiếm 17% (thời kỳ dân số già) và đến 2050 sẽ bước vào thời kỳ dân số siêu già.
“Đáng lưu ý, trong khi các nước có nền kinh tế phát triển mất nhiều thập kỷ, thậm chí cả thế kỷ để chuyển sang giai đoạn dân số già thì Việt Nam chỉ mất 17-20 năm”, ông Tân nói.
Các chuyên gia lo ngại, kinh tế Việt Nam vẫn ở mức trung bình, già khi chưa kịp giàu, ngược với trình tự của các nước. Đây sẽ là thách thức lớn với hệ thống an sinh xã hội.
N.Giang