Theo Reuters, sự xuất hiện của hệ thống phòng thủ tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) tại Hàn Quốc đang trở thành cái “gai” lớn trong mối quan hệ ngoại giao song phương giữa Mỹ - Trung Quốc.
Cho tới giờ, năng lực thực sự của hệ thống phòng thủ tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) vẫn là một điều bí ẩn?
Nhiều khả năng trong cuộc họp thượng đỉnh đầu tiên ở bang Florida (Mỹ) từ ngày 6 – 7/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Trung Quốc, Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ gặp nhiều căng thẳng khi đề cập tới vấn đề này.
Trong khi Mỹ nhấn mạnh hệ thống THAAD là “giải pháp” hữu hiệu, nhằm bảo vệ Seoul khỏi lực lượng tên lửa và hạt nhân của Bình Nhưỡng, Bắc Kinh lại cho rằng, hệ thống này sẽ đe dọa tới năng lực phòng thủ hạt nhân của Trung Quốc. Bắc Kinh nhiều lần tuyên bố, THAAD sẽ gây ra những bất ổn cho an ninh ở khu vực.
"Cần nhìn nhận thực tế, rõ ràng ở Trung Quốc không có bất cứ chuyên gia nào hiểu về năng lực của hệ thống THAAD. Đây chính là nguyên nhân của vấn đề”, Zhang Baohui, chuyên gia người Hồng Kông chuyên nghiên cứu năng lực phòng thủ hạt nhân của Trung Quốc cho hay.
Theo ông Zhang, năng lực thực sự của THAAD được xem là bí mật, điều này làm giới chiến lược gia Trung Quốc không khỏi lo ngại. Trung Quốc thậm chí còn nêu quan điểm, nếu THAAD được triển khai, an ninh của Bắc Kinh sẽ bị đe dọa.
Chung quan điểm, nhà phân tích quân sự Greg Torode của Reuters thừa nhận, thực tế năng lực của hệ thống THAAD chưa từng được kiểm chứng trong bất kỳ cuộc xung đột nào.
Hiệu quả hoạt động của hệ thống này vẫn đang là câu hỏi chưa có câu trả lời. Một số chuyên gia phương Tây bình luận, THAAD được thiết kế để đánh chặn và phá hủy các tên lửa đạn đạo hoạt động bên trong và bên ngoài khí quyển của Trái Đất.
Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un theo dõi một cuộc thử nghiệm động cơ tên lửa ngày 19/3/2017.
Trong khi đó, giới chuyên gia quân sự Trung Quốc cho rằng, phạm vi hoạt động của radar THAAD còn giúp hệ thống này phát hiện được cả vị trí phóng tên lửa nằm sâu bên trong khu vực phía Đông Bắc hẻo lánh của Trung Quốc, nơi quân đội nước này đang tiến hành thử nghiệm các loại vũ khí tầm xa mới. Trung Quốc lo ngại, phạm vi hoạt động của các radar dải tần X của THAAD là 2000 km, nó có thể do thám vào sâu lãnh thổ Trung Quốc, chứ không đơn giản chỉ dùng để ngăn chặn lực lượng tên lửa của Triều Tiên.
Hiện tại, chính phủ Trung Quốc đang tái thiết kho tên lửa đạn đạo liên lục địa di động, cũng như hạm đội tàu ngầm. Họ cho rằng, hệ thống radar của THAAD tinh vi sẽ cho phép Mỹ theo dõi các cuộc thử nghiệm tên lửa của nước này. Nếu không may xảy ra xung đột với Bắc Kinh, Washington sẽ có nhiều lợi thế và chuẩn bị tốt hơn.
Xem thêm >>> Mỹ 'phủ đầu đòn thương mại' trước cuộc gặp Chủ tịch Tập Cận Bình?
Reuters dẫn lời ông Li Bin, chuyên gia an ninh tại đại học Tsinghua ở Bắc Kinh phân tích, các radar của THAAD sẽ cho phép quân đội Mỹ thu thập thông tin dữ liệu về tên lửa của Trung Quốc từ đó hiểu rõ về chiến lược hạt nhân của Trung Quốc.
Kể từ khi Mỹ chính thức triển khai THAAD tại Hàn Quốc đã nổ ra hàng loạt những tranh cãi xung quanh phạm vi hoạt động của THAAD. Tuy nhiên, giới phân tích Trung Quốc đều chung quan điểm, hệ thống này có thể được kết nối với mạng lưới radar cảnh báo sớm và hệ thống quản lý chiến đấu của Mỹ, cũng như các quốc gia đồng minh của Washington trong khu vực.
Trước đó, Trung Quốc từng tuyên bố, Bắc Kinh có cách để dễ dàng vô hiệu hóa các radar của THAAD bằng cách dùng các thiết bị điện tử can thiệp và các hành động quân sự giả mạo, nhằm làm rối loạn chức năng hoạt động của hệ thống này.
Không chỉ khiến quan hệ Mỹ - Trung rơi vào khủng hoảng, THAAD còn làm mối quan hệ song phương giữa Seoul - Bắc Kinh trên bờ sụp đổ. Chính phủ Trung Quốc đã cho đóng cửa nhiều cửa hàng thuộc chuỗi bán lẻ của tập đoàn Lotte sau khi tập đoàn này nhượng đất để chính phủ Hàn Quốc triển khai THAAD. Ngoài ra, những hợp tác kinh tế, văn hóa giữa hai nước cũng bị ảnh hưởng không nhỏ.
Xem thêm >>> Syria: Nghi vấn tấn công vũ khí hóa học, hàng loạt trẻ em thiệt mạng
Phương Anh
