Ngày 2/9, Tổng cục Phát thanh và Truyền hình Trung Quốc (Quảng Điện) tiếp tục ra văn bản thông báo tăng cường quản lý giới giải trí, nghệ sĩ Trung Quốc.
Theo đó, cơ quan này yêu cầu các ban ngành kiên quyết tẩy chay những nghệ sĩ vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức. Đồng thời nhấn mạnh yêu cầu làng giải trí kiên quyết chống lại các khuynh hướng giải trí đại trà như phô trương sự giàu có, lối sống hưởng thụ, bê bối tiêu cực, những nhóm người nổi tiếng trên mạng có tác phong thô tục...
Quảng Điện đề cao việc kiên quyết ngăn chặn việc trả thù lao quá cao với giới nghệ sĩ, đề xuất quy định nghiêm khắc về thù lao, xử lý nghiêm các trường hợp trốn thuế, lập hợp đồng âm dương... Đáng chú ý Quảng Điện kiên quyết bài trừ việc nam nghệ sĩ xây dựng hình tượng nữ tính, chấm dứt nạn "thẩm mỹ ẻo lả".
Nhiều người cho rằng quyết định trên là kết quả của việc ngày càng có nhiều sao nam Trung Quốc theo đuổi hình tượng phi giới tính (unisex), thậm chí nữ tính hóa quá mức. Quảng Điện cho rằng, trào lưu này có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến giới trẻ, tạo nên xu hướng thẩm mỹ lệch lạc.
Theo SCMP, xu hướng những chàng trai "mặt hoa da phấn" ở Cbiz xuất phát từ trào lưu trang điểm của các nhóm nhạc thần tượng. Hình ảnh này có thể phù hợp với các sân khấu biểu diễn âm nhạc nhưng lại không tương thích với hình mẫu nam tính tồn tại hàng nghìn năm trong văn hóa truyền thống Trung Quốc.
Sao nam trang điểm đậm ở Trung Quốc hiện nay thường được chia thành 2 trường hợp chính: Trang điểm để quay phim và trang điểm cho ca sĩ thần tượng.
Diễn viên trang điểm để quay phim là điều có thể chấp nhận được nhưng nhiều khán giả cho rằng nên giảm bớt mức độ "tô son điểm phấn" để nam nghệ sĩ giữ lại sự nam tính. Bởi trong nhiều khung hình, đôi khi lớp trang điểm của nam diễn viên còn dày hơn cả bạn diễn nữ.
Với ca sĩ thần tượng, phần mắt của các sao nam còn được tô vẽ cẩn thận với nhiều loại phấn mắt màu sắc nổi bật, nhũ lấp lánh. Đối với việc này, khán giả Trung Quốc đưa ra nhiều quan điểm trái chiều, nhưng phần đông vẫn phản đối các nam ca sĩ mặc quần áo và trang điểm quá dày, quá nữ tính.
Những năm qua, các sao nam có ngoại hình gầy nhỏ, trắng trẻo, "mặt hoa da phấn" vẫn luôn vấp phải tranh cãi về việc nữ tính hóa. Giai đoạn 2014-2015 có Lộc Hàm (cựu thành viên EXO), sau đó Thái Từ Khôn, gần nhất là Lưu Vũ – thành viên nhóm INTO1 của Sáng tạo doanh 2021. Ca sĩ họ Lưu thường bị chỉ trích vì trang điểm dày phấn, khiến da mặt và da cổ lệch tông, tô son đỏ đậm và đánh mắt nhiều màu.
Tuy nhiên, việc sao nam Hoa ngữ chạy theo hình tượng phi giới tính vốn là sản phẩm của thị hiếu khán giả. Nhóm khán giả nữ ở độ tuổi 14-20 có xu hướng yêu thích những nghệ sĩ đẹp thanh tú, trắng trẻo, gầy gò hơn là hình tượng nam tính, khỏe khoắn.
Ở Trung Quốc, các sao nam có ngoại hình trắng trẻo, thư sinh được gọi bằng cụm từ “tiểu thịt tươi”. Và quan điểm "tiểu thịt tươi" gây ra cuộc khủng hoảng nam tính ở Trung Quốc đã xuất hiện từ lâu.
Nguyên nhân đến từ việc rất nhiều nam nghệ sĩ trẻ, chủ yếu là ca sĩ thần tượng vì tuân theo thị hiếu khán giả nữ, đã theo đuổi hình tượng thanh tú, nữ tính từ ngày đầu gia nhập ngành giải trí. Bên cạnh đó, trào lưu phim đam mỹ (đồng tính nam), trong đó chủ yếu là cổ trang đam mỹ, bùng nổ cũng khiến các nam diễn viên phải giảm cân để thật gầy gò, dưỡng da trắng và tìm cách khiến cho gương mặt trở nên nhu hòa, mềm mại. Bởi ngoại hình gầy, trắng, nữ tính được xem là tiêu chuẩn cơ bản để nam diễn viên đóng phim cổ trang, đặc biệt là đam mỹ.
Vì vậy, trong văn bản được công bố ngày 2/9, Quảng Điện cũng tuyên bố ngăn chặn phim đam mỹ để tránh làm lệch lạc tư tưởng cũng như thẩm mỹ giới trẻ.
Thực tế, từ đầu năm 2016, khi phong trào làm phim đam mỹ trở nên rầm rộ và ngày càng phát triển, Tổng cục điện ảnh Trung Quốc đã từng đưa ra những chính sách thắt chặt khâu kiểm duyệt trước khi phim được phát sóng trên truyền hình hay các trang web phim ảnh. Trong đó, những bộ phim liên quan đến vấn đề đồng tính, yêu sớm, tình một đêm hay thậm chí phim có chi tiết trẻ vị thành niên hút thuốc, uống rượu... đều bị quản lý sát sao hoặc nghiêm cấm thực hiện.
Nhưng hiện tại trên màn ảnh Hoa ngữ, nhiều vai diễn nam khó phân biệt với nữ giới vì thân hình gầy gò, gương mặt trang điểm, tạo hình nữ tính. Thậm chí, một số nhân vật anh hùng võ hiệp trong các phiên bản chuyển thể mới được xây dựng yếu đuối, khác hẳn hình ảnh phong trần, nghĩa hiệp trong các tác phẩm kinh điển.
Lệnh cấm trước mắt của Tổng cục sẽ khiến dòng phim đam mỹ và nhiều tác phẩm thuộc dòng phim này khó có thể tiếp tục được thực hiện hay lên sóng tại Trung Quốc trong thời gian tới.
Thời điểm hiện tại, những bộ phim đam mỹ đang được khán giả chờ đợi gồm Sát phá lang, Hạo y hành, Trương công phá án, Vai trái có cậu… Tuy nhiên, lệnh kiểm duyệt gắt gao với dòng phim đam mỹ sẽ khiến những dự án này nhiều khả năng rơi vào cảnh "tồn kho" vĩnh viễn.
Các nam ca sĩ có thói quen trang điểm đậm, mặc quần áo nữ tính cũng bị nhắc nhở, hạn chế hoặc cắt sóng. Bản thân nhiều nam nghệ sĩ cũng đứng trước khả năng phải thay đổi toàn bộ hình ảnh, phong cách để tiếp tục hoạt động nghệ thuật.
Quyết định đưa giới giải trí về một quy chuẩn nhất định vấp phải tranh cãi gay gắt từ phía khán giả. Trong khi nhiều người ủng hộ, cho rằng đây là việc làm đúng đắn thì cũng có những khán giả lý giải rằng, đây là quy định có tính áp đặt, kỳ thị giới tính, ảnh hưởng đến các nghệ sĩ.
Người hâm mộ Trung Quốc còn nêu ý kiến khái niệm thẩm mỹ của mỗi người là khác nhau và cho rằng, việc hạn chế nghệ sĩ ẻo lả sẽ bó hẹp sự phát triển tự do sáng tạo của giới nghệ sĩ, phân biệt đối xử nam và nữ nghệ sĩ hoạt động trong làng giải trí.
Ah Qiang - một nhân viên tổ chức phi chính phủ cấp cao có trụ sở tại Quảng Châu - đưa ra quan điểm: “Sự thể hiện bản dạng giới của một người không liên quan đến tài năng, tính cách của họ, hay việc họ có đóng góp cho xã hội hay không".
"Đây là sự phân biệt đối xử chống lại những người có bản dạng giới khác biệt, hoặc có xu hướng nữ tính, đó là sự xung đột giữa tiêu chuẩn thẩm mỹ lạc hậu và sự cá nhân hóa trong xã hội hiện đại", SCMP trích dẫn lời Ah Qiang.
Minh Hoa (t/h theo Dân Trí, Zing)