Cuối tuần qua, giới chức Mỹ cáo buộc Hải quân Trung Quốc đã thu giữ trái phép một tàu lặn tự hành (UUV) thuộc tàu nghiên cứu khảo sát hải dương USNS Bowditch của Hải quân Mỹ ở vùng biển quốc tế ở Biển Đông. Vụ việc diễn ra ngày 15/12.
Lầu Năm Góc công khai yêu cầu Trung Quốc “ngay lập tức” trả lại chiếc UUV trên.
Một tàu lặn tự hành UUV của Mỹ.
Ngay sau đó, ngày 17/12, Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã lên tiếng chỉ trích hành động của phía Trung Quốc khi đã “đánh cắp” chiếc UUV trên.
“Trung Quốc đã đánh cắp một chiếc tàu nghiên cứu không người lái của Hải quân Mỹ ở vùng biển quốc tế, bắt nó ra khỏi nước và đưa tới Trung Quốc trong một hành vi chưa từng có”, ông Trump khẳng định trong một thông điệp trên Twitter.
Kênh truyền hình nhà nước Trung Quốc CCTV cùng ngày 17/12 đã lên tiếng cho biết, Bộ Trung Quốc Quốc phòng thông báo sẽ tìm cơ hội phù hợp để trả lại thiết bị cho phía Mỹ và lưu ý rằng các quan chức Trung Quốc "lấy làm tiếc" về sự cố. Bắc Kinh cũng cáo buộc Mỹ đã “thổi phồng” sự việc.
Phiên bản quốc tế của tờ Nhân dân Nhật Báo của Trung Quốc trong một bài bình luận mới đây lại lớn tiếng khẳng định rằng tàu nghiên cứu khảo sát hải dương USNS Bowditch của Mỹ đã “liên tiếp vi phạm” khi “tiến hành hoạt động theo dõi”, thu thập tin tức từ Trung Quốc.
“Việc cố tình lờ đi hoạt động của UUV không thể che giấu ý đồ thực sự (của Mỹ). Chiếc tàu lặn ở Biển Đông chỉ là phần nổi của tảng băng chìm trong chiến lược quân sự của Mỹ, trong đó có việc đối phó với Trung Quốc”, tờ báo viết.
Phía Lầu Năm Góc cho rằng chiếc UUV trên hoạt động theo đúng quy định của luật pháp quốc tế khi thu thập những thông tin về độ mặn, nhiệt độ và độ trong của nước ở khoảng 50 hải lý về phía tây bắc vịnh Subic, ngoài khơi Philippines.
USNS Bowditch là tàu do thám quân sự “khét tiếng” có nhiệm vụ khảo sát những vùng biển của Trung Quốc từ năm 2002, Ma Gang, một chuyên gia của Đại học Quốc phòng Trung Quốc cho biết.
Truyền thông nhà nước Trung Quốc cáo buộc UUV của Mỹ trong năm 2001 và 2002 theo dõi tàu Trung Quốc ở biển Hoàng Hải (nơi Trung Quốc có tranh chấp với Hàn Quốc) và hoạt động tại eo biển Đài Loan.
Ông Zhang Huang, giám đốc nghiên cứu quốc phòng Đại học Công nghệ Quốc phòng Trung Quốc cho rằng Mỹ đang sử dụng lý do dân sự để thu thập thông tin phục vụ mục đích quân sự, ví dụ như thông tin về các tuyến đường tàu ngầm của hải quân Trung Quốc.
Trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình ngày 18/11, Thượng nghị sĩ John McCain, chủ tịch Ủy ban quân vụ Thượng viện Mỹ cho rằng Trung Quốc có thể sẽ trích xuất những dữ liệu thông tin công nghệ "rất giá trị" trong thiết bị UUV mà họ đã thu giữ.
Ông McCain nhận định việc Trung Quốc thu giữ tàu lặn tự hành của Mỹ là “vi phạm trắng trợn" luật pháp quốc tế, đồng thời cho rằng nước Washington không chứng tỏ đầy đủ sức mạnh của mình trên thế giới, thông qua vụ thu giữ UUV của Trung Quốc đã phản ánh điều đó.
Xem thêm: Giữ tàu lặn của Mỹ, TQ muốn lập ADIZ ở Biển Đông bất chấp luật pháp?
Danh Tuyên
