Trung Quốc hôm 24/8 tuyên bố cấm tất cả hải sản từ Nhật Bản nhằm đáp trả quyết định xả nước thải phóng xạ đã qua xử lý từ nhà máy hạt nhân Fukushima, làm leo thang mối quan hệ vốn đã căng thẳng giữa 2 nước láng giềng.
Kế hoạch xả thải của Nhật Bản đã vấp phải sự phản đối gay gắt và làn sóng chỉ trích từ nhiều người tiêu dùng cũng như một số nước trong khu vực, dẫn đầu là Trung Quốc.
Cục Hải quan Trung Quốc sau đó tuyên bố sẽ ngừng nhập khẩu tất cả các sản phẩm thủy sản có nguồn gốc từ Nhật Bản, đồng nghĩa với việc lệnh cấm có thể sẽ được áp dụng với các sản phẩm khác ngoài hải sản như muối biển và rong biển.
Lệnh cấm này nhằm mục đích ngăn chặn “nguy cơ nhiễm phóng xạ đối với thực phẩm bị ảnh hưởng bởi việc xả nước từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima” và để bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng Trung Quốc, cơ quan hải quan Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố.
Nhật Bản đã lập luận rằng việc xả nước đã qua xử lý là an toàn và cần thiết để giải phóng không gian tại nhà máy điện hạt nhân đang bị tê liệt. Quá trình xả thải sẽ bắt đầu lúc 1 giờ chiều (giờ địa phương), theo công ty Điện lực Tokyo (TEPCO).
Công nhân công ty TEPCO lấy mẫu nước trong quá trình chuẩn bị xả nước đã qua xử lý ban đầu tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima, Nhật Bản. Ảnh: The Guardian
TEPCO cho biết, họ dự kiến chỉ xả khoảng 200-210 m3 nước thải đã qua xử lý. Sau đó, họ sẽ xả liên tục 456 m3 trong thời gian 24 giờ ngày 25/8 và tổng cộng 7.800 mét khối trong khoảng thời gian 17 ngày.
Hoạt động này sẽ bị đình chỉ ngay lập tức và một cuộc điều tra sẽ được tiến hành nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào trong thiết bị xả hoặc mức độ pha loãng của nước thải đã xử lý, TEPCO cho biết.
Ngày 31/8, công ty sẽ thu thập mẫu nhằm giám sát và đảm bảo lượng nước được xả thải đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn quốc tế.
Trận động đất và sóng thần tàn khốc năm 2011 ở Nhật Bản đã khiến nước trong nhà máy hạt nhân Fukushima bị nhiễm chất phóng xạ cao. Lượng nước nhiễm phóng xạ ngày càng tăng thêm do Nhật Bản phải bơm thêm nước để làm mát mảnh vụn nhiên liệu trong các lò phản ứng, cộng thêm một lượng nước ngầm và nước mưa ngấm vào khu vực này.
Hơn 1,3 triệu tấn nước đã tích tụ tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima kể từ khi thảm họa động đất và sóng thần xảy ra năm 2011. Ảnh: Nikkei
Năm 2019, chính phủ Nhật Bản cảnh báo rằng nhà máy này đã không còn chỗ để lưu trữ vật liệu, và họ “không có lựa chọn nào khác” ngoài việc xả nước ở dạng đã được xử lý và pha loãng cao.
Bất chấp sự ủng hộ của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) và nhiều chuyên gia hạt nhân khác, kế hoạch này vẫn vấp phải sự phản đối của Trung Quốc và các quốc gia Thái Bình Dương. Họ cho rằng việc xả thải có thể có tác động rộng rãi trong khu vực và quốc tế, đồng thời có khả năng đe dọa sức khỏe con người và môi trường biển.
“Đại dương là tài sản chung của toàn nhân loại, và việc xả nước thải hạt nhân của nhà máy Fukushima ra đại dương là một hành động cực kỳ ích kỷ và vô trách nhiệm, phớt lờ lợi ích chung của quốc tế”, Bộ Ngoại giao Bắc Kinh cho biết trong một tuyên bố.
Trung Quốc đã cấm nhập khẩu thực phẩm và nông sản từ 5 tỉnh của Nhật Bản ngay sau khi thảm họa xảy ra năm 2011, sau đó mở rộng lệnh cấm lên 10 trong số 47 tỉnh của quốc gia láng giềng.
Ngoài Trung Quốc, Hàn Quốc cũng đã cấm nhập khẩu tất cả hải sản từ 8 quận gần Fukushima của Nhật Bản vào năm 2013 do lo ngại về mức độ phóng xạ tại nhà máy này. Hàn Quốc sẽ không dỡ bỏ lệnh cấm đối này cho đến khi mối lo ngại của công chúng về ô nhiễm giảm bớt, ông Chung Hwang-keun, Bộ trưởng Nông nghiệp nước này khẳng định.
Nguyễn Tuyết (Theo CNN, The Guardian, Yonhap)
