Khi sử dụng, thực hiện một hoạt động nào đó nằm trong sự quản lý của cơ quan chức năng và cơ quan có thẩm quyền, người thực hiện phải được sự đồng ý của những cơ quan đó và sự đồng ý này thường được thể hiện qua một loại giấy tờ gọi là giấy phép.
Việc sử dụng và điều khiển phương tiện là xe cộ lưu thông trên đường bộ cũng nằm trong sự quản lý của cơ quan nhà nước, vì vậy người nào muốn điều khiển các loại phương tiện trên thì phải có giấy phép lái xe. Loại giấy phép này sẽ được cấp cho người có nhu cầu khi họ đã trải qua kỳ thi sát hạch kiểm tra trình độ và khả năng của họ trong việc điều khiển xe, đồng nghĩa với việc cơ quan có thẩm quyền công nhận việc họ có thể sử dụng xe để tham gia giao thông và dùng nó làm một trong các công cụ quản lý người điều khiển.
Như vậy, có thể hiểu, giấy phép lái xe là một loại bằng cấp, chứng chỉ do cơ quan nhà nước hoặc cơ quan có thẩm quyền cấp cho một người cụ thể cho phép người đó được phép vận hành, lưu thông, tham gia giao thông bằng xe cơ giới các loại như xe máy, xe hơi, xe tải, xe buýt, xe khách hoặc các loại hình xe khác trên các con đường công cộng sau khi họ đã trải qua sự kiểm tra đánh giá năng lực.
Giấy phép lái xe là một trong những chứng chỉ quan trọng mà người điều khiển bắt buộc phải mang theo khi tham gia giao thông. Mỗi loại bằng lái đều có thời hạn sử dụng nhất định và được quy định rõ ràng trong các văn bản Luật. Việc sử dụng bằng lái xe hết hạn là hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị phạt hành chính.
Theo Khoản 3 Điều 17 Thông tư 12/2017/TT-BGTVT được bổ sung bởi khoản 3 Điều 2 Thông tư 01/2021/TT-BGTVT, thời hạn của giấy phép lái xe hạng A4 và B2 là 10 năm, tính từ ngày cấp và thời hạn này được ghi trên giấy phép lái xe.
Do đó, những người có giấy phép lái xe hạng B2 hoặc A4 cấp vào 15/10/2013 hoặc trước đó sẽ phải thực hiện việc đổi giấy phép lái xe mới trước ngày 15/10/2023 nếu muốn tiếp tục tham gia giao thông.
Sau thời hạn này, giấy phép lái xe cũ sẽ không còn hiệu lực và người điều khiển phương tiện có thể sẽ bị phạt.
Theo quy định, giấy phép lái xe hết hạn một ngày thì cũng bị coi là vi phạm. Do đó, người tham gia giao thông cần lưu ý thời hạn giấy phép lái xe được ghi trên giấy phép, khi gần hết hạn thì cần làm thủ tục để đổi.
Về thủ tục đổi giấy phép lái xe, bên cạnh cách đổi bằng trực tiếp, người dân có thể thực hiện thủ tục qua hình thức trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia.
Về mức phạt cho việc sử dụng giấy phép lái xe quá thời hạn: Theo quy định tại Nghị định 123/2021/NĐ-CP, người điều khiển ô tô và các loại xe tương tự sử dụng giấy phép lái xe hết hạn sẽ bị phạt tiền từ 5-7 triệu đồng đối với giấy phép lái xe hết hạn dưới 3 tháng và tiền từ 10-12 triệu đồng đối với giấy phép lái xe hết hạn từ 3 tháng trở lên. So với mức phạt cũ tại Nghị định 100/2019/NĐ-CP, quy định mới tăng gấp đôi số tiền lên tới 12 triệu đồng. Đồng thời, thời gian phạt cũng được rút ngắn từ 6 tháng xuống còn 3 tháng.
Minh Hoa (t/h)