Con dấu “đóng mạng nhện” hơn 3 năm
Trong câu chuyện với PV Người đưa tin, ông Vũ Văn Cự nằng nặc nhận mình là “bảo vệ ủy ban xã” chứ không phải “ông trưởng liên tập đoàn đánh cá biển” mặc dù quyết định bổ nhiệm chức danh “Trưởng Liên tập đoàn đánh cá biển Nam Triệu” từ năm 2005 của UBND huyện Thủy Nguyên, Tp.Hải Phòng ông vẫn còn giữ. Lý do ông Cự đưa ra là nhiều năm nay, trong vai trò Trưởng Liên tập đoàn nghề cá Nam Triệu, ông chủ yếu “ngồi chơi xơi nước”.
Ông Cự cho biết: “Xã Lập Lễ là một trong những địa phương có truyền thống khai thác thủy sản nổi tiếng của Tp.Hải Phòng. Vào thời kỳ cao điểm cách đây khoảng 40 năm, hơn 50% số hộ dân trong xã làm nghề đánh bắt cá ven bờ và xa bờ (khoảng 1.000 hộ). Mỗi nghề, như lưới rê 3 lớp, lưới rê cá đối, cá mòi, cá nhụ, cá đé, xăm đáy…, các hộ thành lập tập đoàn riêng.
Để hỗ trợ các hộ dân làm nghề đánh bắt cá biển, năm 1988, UBND huyện Thủy Nguyên ra quyết định thành lập Liên tập đoàn đánh cá biển Nam Triệu. Năm 2005, tôi được bổ nhiệm làm trưởng liên tập đoàn và giữ chức vụ từ đó cho đến nay”.
Thời kỳ cao điểm, giai đoạn 2004-2010, Liên tập đoàn đánh cá biển Nam Triệu có tới hơn 800 con tàu đánh bắt ven bờ và xa bờ so với hơn 2.000 hộ dân toàn xã. Khi ấy, ông Cự mỏi tay ký giấy tờ, đóng dấu công văn xác nhận, đề nghị cấp đăng ký, đăng kiểm tàu cho ngư dân. Trung bình mỗi ngày, ông và các thành viên trong Liên tập đoàn đánh cá biển Nam Triệu tiếp và hỗ trợ hàng chục bà con ngư dân về thủ tục hành chính, hồ sơ vay vốn.
Thế nhưng, khoảng 5 năm trở lại đây, theo quy định mới, nhất là xã hội hóa đăng kiểm tàu cá, một số cá nhân, tổ chức tìm đến tận nhà ngư dân “làm dịch vụ”. Vì thế, vai trò của Liên tập đoàn nghề cá Nam Triệu ngày càng mờ nhạt. Các thành viên của Liên tập đoàn nghỉ hết, chỉ còn mình ông Cự “ngồi chơi xơi nước”. Con dấu tròn của đơn vị được ông Cự gói kỹ trong mấy lớp ni-lông hơn 3 năm “đóng mạng nhện”. Không có lương, phụ cấp, ông Cự đề nghị và được UBND xã Lập Lễ đồng ý cho làm bảo vệ trụ sở ủy ban, mỗi tháng nhận 3 triệu đồng trợ cấp.
Tham “lộc biển” rưng rưng nước mắt…
Sự đi xuống của Liên tập đoàn đánh cá Nam Triệu gắn liền với sự suy tàn của nghề đánh bắt cá biển ở Lập Lễ. Ông Vũ Văn Cự, Trưởng Liên tập đoàn đánh cá biển Nam Triệu, cho rằng, đó là hậu quả của thời gian dài đánh bắt quá mức theo hình thức tận diệt, đánh bắt không đi đôi với phục hồi, bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
Từ hơn 800 tàu đánh bắt cá biển giai đoạn hoàng kim, đến nay, số tàu khai thác thủy sản ở xã Lập Lễ giảm xuống còn chưa đến 400. Những ngư dân lão làng ở địa phương, như ông Đinh Ngọc Bút nổi tiếng về nghề săn cá mập, lần lượt qua đời. Nghề xăm đáy chỉ còn lèo tèo vài hộ. Nhiều nghề, như đánh lưới tôm 3 lớp, đánh cá thu, nhụ, đé… biến mất vì nguồn lợi thủy sản cạn kiệt.
Ông Cự cho biết: “Trong số chưa 400 con tàu còn lại ở xã Lập Lễ, nhiều con tàu nằm bờ dài ngày, trong đó có 2 tàu đánh bắt xa bờ của vợ chồng anh Vũ Văn Lửng và của vợ chồng anh Đinh Khắc Văn, cùng ở thôn Đồng Mới, xã Lập Lễ.
Tàu của vợ chồng anh Vũ Văn Lửng đóng mới năm 2017 với giá trị khoảng 10 tỷ đồng. Hiện vợ chồng anh Lửng cùng đi xuất khẩu lao động, nhờ người nhà rao bán tàu với giá hơn 2 tỷ đồng. Nhiều ngư dân ở xã Lập Lễ cũng rao bán tàu, nhưng chẳng ai hỏi mua dù giá chỉ bằng 1/2, 1/3 so với đóng mới”.
Khi được hỏi sao không xin thôi chức vụ “hữu danh vô thực” và giải tán Liên tập đoàn đánh cá biển Nam Triệu, ông Vũ Văn Cự ngậm ngùi: “Liên tập đoàn đánh cá biển Nam Triệu là tâm huyết của nhiều thế hệ ngư dân ở Lập Lễ, xin giải tán tôi không nỡ tâm. Hơn nữa, từng nhiều năm theo nghề đánh bắt cá biển, tôi thấu hiểu những khó khăn, vất vả của ngư dân. Tôi mong chờ đến ngày chính sách thay đổi, chính quyền địa phương, cơ quan chức năng tin tưởng nhờ vả, giao việc, tôi có cơ hội giúp đỡ bà con ngư dân quê hương nhiều hơn”.
Để tiện cho việc làm bảo vệ ủy ban xã Lập Lễ, ông Cự nhờ người đục tường làm cửa hướng ra phía cổng ra vào. Mỗi sáng, ông cọ rửa kỹ bộ ấm chén, chuẩn bị sẵn phích nước nóng, ấm chè Thái Nguyên loại ngon để tiếp bà con ngư dân tìm đến nhờ hỗ trợ. Nhưng ngày qua ngày, vẫn chỉ có mình ông Trưởng Liên tập đoàn nghề đánh cá Nam Triệu trong căn phòng trống hơ, trống hoắc…
Thái Phan