Theo đó, biện pháp này sẽ được áp dụng với cá nhân và doanh nghiệp có số tiền thuế nợ quá hạn từ 120 ngày trở lên, nhằm tăng cường thu ngân sách và nâng cao ý thức tuân thủ thuế.
Dự thảo quy định các trường hợp sau đây có thể bị tạm hoãn xuất cảnh:
1. Cá nhân kinh doanh, chủ hộ kinh doanh: Nợ thuế quá 120 ngày với số tiền từ 10 triệu đồng trở lên.
2. Người đại diện pháp luật của doanh nghiệp, hợp tác xã: Nợ thuế trên 120 ngày với số tiền từ 100 triệu đồng trở lên và thuộc diện bị cưỡng chế thuế.
3. Cá nhân nợ thuế, không còn hoạt động tại địa chỉ kinh doanh đăng ký: Sẽ bị áp dụng ngay biện pháp tạm hoãn xuất cảnh để đảm bảo thu hồi nợ.
Ảnh minh họa
Cơ quan thuế sẽ thông báo tạm hoãn xuất cảnh thông qua phương thức điện tử hoặc trên trang thông tin điện tử của cơ quan thuế nếu không liên lạc được với người nộp thuế. Sau 30 ngày kể từ ngày thông báo mà người nợ thuế không hoàn thành nghĩa vụ, cơ quan thuế sẽ gửi văn bản chính thức đến cơ quan quản lý xuất nhập cảnh để thực hiện lệnh cấm.
Bộ Tài chính cho biết, biện pháp hạn chế đi lại với các trường hợp nợ thuế lớn đã được áp dụng tại nhiều quốc gia như Trung Quốc, Malaysia và Mỹ, mang lại kết quả tích cực trong việc thu hồi nợ thuế. Thống kê gần đây cho thấy nhiều cá nhân, doanh nghiệp tại Việt Nam đã tự giác nộp thuế sau khi nhận thông báo tạm hoãn xuất cảnh.
Ước tính, nếu quy định được thông qua, cả nước sẽ có khoảng 380.000 cá nhân thuộc diện tạm hoãn xuất cảnh. Trong đó, nếu ngưỡng nợ đối với cá nhân kinh doanh là từ 50 triệu đồng và doanh nghiệp từ 500 triệu đồng, con số này giảm xuống còn 81.000 cá nhân. Nếu nâng ngưỡng nợ cá nhân lên 100 triệu đồng và doanh nghiệp lên 1 tỷ đồng, số cá nhân thuộc diện cấm chỉ còn khoảng 40.000.
Bộ Tài chính khẳng định, thời gian nợ thuế quá 120 ngày là hợp lý, vừa đảm bảo công tác thu hồi nợ, vừa tránh gây khó khăn cho môi trường kinh doanh. Quy định này góp phần nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật, đồng thời tăng cường nguồn thu ngân sách nhà nước trong bối cảnh cần tối ưu hóa hiệu quả quản lý thuế.
Theo vtcnews, luật sư Trần Tuấn Anh, Giám đốc Công ty Luật Minh Bạch - Đoàn luật sư Hà Nội, nêu ý kiến: Mức nợ thuế 10 triệu đồng để tạm hoãn xuất cảnh đối với cá nhân là hợp lý, xét trong bối cảnh giá trị tiền tệ và mức sống tăng cao như hiện tại. Đây là mức "vừa sức", tránh việc áp dụng cho những khoản nợ nhỏ, gây phiền hà không cần thiết.
Theo ông Tuấn Anh, đề xuất này cũng đúng luật khi Điều 47, Hiến pháp 2013 quy định mọi người phải nộp thuế. Biện pháp tạm hoãn xuất nhập cảnh đối với cá nhân hay doanh nghiệp đang trong tình trạng nợ thuế nhằm đảm bảo các nghĩa vụ tài chính của người nộp thuế đối với Nhà nước.
Cần thêm biện pháp khác
Mặc dù ủng hộ nhưng luật sư Tuấn Anh nhận định, biện pháp tạm hoãn xuất cảnh với trường hợp nợ thuế nên được áp dụng linh hoạt, kín kẽ. Vì bên cạnh những trường hợp cố tình chây ỳ không chịu nộp thuế thì cũng có những trường hợp thật sự gặp khó khăn do không bán được hàng, thiên tai, hỏa hoạn…Họ cần sự hỗ trợ như phân kỳ nộp thuế, khi có dòng tiền thì nộp dần. Vì vậy, việc áp dụng các biện pháp cưỡng chế nên tùy từng trường hợp.
Vì vậy, Bộ Tài chính nên đưa ra nhiều biện pháp khác để thu thuế hiệu quả hơn, chứ không chỉ dựa vào việc tạm hoãn xuất nhập cảnh để thu thuế.
"Để tránh tác động tiêu cực, phạm vi áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh cần thu hẹp lại, thay vì mở rộng thêm. Đồng thời, cần bổ sung quy định loại trừ đối với những cá nhân, doanh nghiệp có lịch sử tuân thủ thuế tốt nhưng đang gặp khó khăn kinh doanh hoặc đã có lộ trình phân kỳ nộp thuế.
Việc ngăn cản xuất cảnh trong các trường hợp đi hợp tác kinh doanh hoặc chữa bệnh hiểm nghèo cũng cần được cân nhắc, tránh gây khó khăn không cần thiết và thiếu nhân văn. Quyền tự do đi lại là quyền cơ bản, nên chỉ áp dụng biện pháp này khi thật sự cần thiết, tránh lạm dụng", ông Tuấn Anh đề xuất.
Bên cạnh đó là việc cải thiện quy trình thông báo, đảm bảo người nộp thuế biết rõ tình trạng nợ thuế và nguy cơ bị tạm hoãn xuất cảnh, tránh trường hợp bị từ chối xuất cảnh tại sân bay mà không hay biết trước. Đối với các người nộp thuế tuân thủ pháp luật thuế nhưng rơi vào khó khăn, cần tạo điều kiện để họ tiếp tục kinh doanh, thay vì áp dụng biện pháp cưỡng chế quá cứng nhắc, có thể dẫn đến phá sản.
Duy Huy (tổng hợp)
