Từ 1/1/2022, luật Bảo vệ môi trường 2020 chính thức có hiệu lực với nhiều quy định mới liên quan đến việc thu gom rác thải sinh hoạt của hộ gia đình. Một trong những nội dung thu hút sự chú ý của nhiều người dân là hộ gia đình, cá nhân không phân loại rác bị từ chối thu gom.
Khoản 2 Điều 77 của Luật này quy định, cơ sở thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt có quyền từ chối thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt của hộ gia đình, cá nhân không phân loại, không sử dụng bao bì đúng quy định và thông báo cho cơ quan có thẩm quyền để kiểm tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
Theo Khoản 1 Điều 75 của Luật này, chất thải rắn sinh hoạt từ hộ gia đình, cá nhân phải được phân loại như sau: Chất thải rắn có khả năng tái sử dụng, tái chế; chất thải thực phẩm; chất thải rắn sinh hoạt khác.
Hành vi không phân loại rác theo quy định sẽ bị xử phạt từ 15 - 20 triệu đồng (theo Khoản 4 Điều 20 của Nghị định 155/2016/NĐ-CP).
Ngoài ra, Khoản 1, Điều 79 Luật này quy định giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt từ hộ gia đình, cá nhân được tính toán theo căn cứ sau đây:
Phù hợp với quy định của pháp luật về giá.
Dựa trên khối lượng hoặc thể tích chất thải đã được phân loại.
Chất thải rắn có khả năng tái sử dụng, tái chế, chất thải nguy hại phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân đã được phân loại riêng thì không phải chi trả giá dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý.
Như vậy, quy định mới kể từ 1/1/2022, phí thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải sẽ căn cứ theo khối lượng và thể tích chất thải ra. Điều này đồng nghĩa với việc cá nhân, tổ chức, hộ gia đình nào xả càng nhiều rác thải, chất thải thì sẽ phải trả chi phí nhiều hơn.
Theo quy định hiện nay, tiền rác thải sinh hoạt được tính theo bình quân đầu người hoặc tính cố định một tháng phải đóng một khoản tiền nhất định.
Trước đó, tại thời điểm Quốc hội họp bàn để thông qua Luật Bảo vệ môi trường 2020 vấn đề thu phí rác thải sinh hoạt theo khối lượng đã từng nhận được nhiều ý kiến khác nhau của các đại biểu Quốc hội và chuyên gia.
Cũng cần lưu ý, theo Khoản 7, Điều 79 Luật này thì căn cứ thu phí rác thải dựa theo khối lượng và thể tích được thực hiện chậm nhất là ngày 31/12/2024. Tức trong khoảng thời gian từ 1/1/2022 đến 31/12/2024 tùy vào từng địa phương, quy định tính phí rác thải dựa trên khối lượng có thể được áp dụng ở các thời điểm khác nhau.
Quốc Tiệp (theo báo điện tử Pháp Luật Tp.HCM, An ninh Thủ đô)