Hành vi của các bị cáo đủ yếu tố cấu thành tội phạm
Ngày 20/12, sau nhiều ngày nghị án, HĐXX phiên tòa xét xử đại án trên 3.600 tỷ đồng tại ngân hàng TMCP Đông Á (DongABank) đã tuyên đọc bản án đối với Trần Phương Bình (nguyên Tổng Giám đốc DongABank); Nguyễn Thị Kim Xuyến (nguyên Phó Tổng Giám đốc DongABank), Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ “nhôm”, Chủ tịch HĐQT công ty Cổ phần Xây dựng Bắc Nam 79 – công ty Bắc Nam 79) và 23 đồng phạm về các tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Các bị cáo nguyên là lãnh đạo, nhân viên DongABank và các bị cáo liên quan lãnh các mức án nghiêm khắc.
Trước đó trong các lần xét hỏi, bị cáo Trần Phương Bình và các đồng phạm đều thừa nhận hành vi phạm tội như cáo trạng quy kết. Theo đó, Bình đã chỉ đạo cấp dưới thực hiện nhiều hành vi trái luật dẫn đến thiệt hại hàng ngàn tỷ đồng của DongABank.
Bình tỏ ra ân hận vì những việc mình làm, gây ảnh hưởng đến ngân hàng, uy tín của bản thân và danh dự của gia đình. Trần Phương Bình cũng xin lỗi các đồng phạm trong vụ án này vì Bình mà phải đứng trước tòa, đối diện với mức án nghiêm khắc.
Thuộc cấp của Bình là Nguyễn Thị Kim Xuyến (nguyên Phó TGĐ DongABank) thừa nhận các hành vi phạm tội, và việc làm sai trái chỉ vì coi Trần Phương Bình như anh trai.
Hơn 20 bị cáo khác là thuộc cấp của Bình vì “miếng cơm”, nghe theo sự chỉ đạo của cấp trên nên không kháng lệnh, giúp sức cho Trần Phương Bình phạm tội.
Riêng bị cáo Vũ “nhôm” liên tục kêu oan. Vũ “nhôm” bị cáo buộc đã chiếm đoạt 3 khoản tiền của DongABank gồm 203 tỷ đồng tiền mua cổ phần, 90,5 tỷ đồng vay của Trần Phương Bình và 13,4 triệu USD là tiền mà Vũ nhờ Bình mua. Vũ thừa nhận có liên quan đến những khoản này, nhưng chỉ là giao dịch dân sự giữa Bình và Vũ chứ không liên quan đến DongAbank. Từ đó, Vũ “nhôm” khẳng định cáo trạng truy tố Vũ là không chính xác.
Vũ “nhôm” kêu oan bất thành
Về kêu oan của bị cáo Phan Văn Anh Vũ liên quan đến số tiền 200 tỷ đồng của DongABank, HĐXX cho rằng, với chức danh là Chủ tịch HĐQT một công ty cổ phần, Vũ đã ký khống chứng từ, dùng 200 tỷ còn thiếu (trong tổng số tiền 600 tỷ đồng) để nộp vào DongABank mua cổ phần trong đợt tăng vốn điều lệ của nhà băng ngày vào năm 2014.
Do việc tăng vốn điều lệ không thành công, Vũ được Trần Phương Bình chỉ đạo các thuộc cấp chuyển trả lại 609 tỷ đồng cả gốc và lãi. Trên thực tế, số tiền 200 tỷ đồng là của DongABank, tiền nộp vào tài khoản của công ty Bắc Nam 79, mặc nhiên là tài sản của công ty Bắc Nam 79. Bị cáo Vũ dù biết 200 tỷ đồng là của DongABank nhưng không nộp trả lại mà chiếm đoạt sử dụng.
Số tiền 200 tỷ đồng có nguồn gốc từ DongABank, do Trần Phương Bình thực hiện các hành vi gian dối, chuyển cho Vũ để Vũ mua cổ phần. Số tiền này được xác định là vật chứng của vụ án, cần thu hồi để khắc phục thiệt hại.
Ngoài ra, cần thu hồi số tiền trên 94 tỷ đồng mà Vũ mượn của Bình và số tiền 13,4 triệu USD do Bình xuất quỹ khống mua giúp cho Vũ để đảm bảo nghĩa vụ khắc phục thiệt hại của Trần Phương Bình.
HĐXX cho rằng, bị cáo Vũ đã lạm dụng chức vụ, đồng phạm gây thiệt hại trên 200 tỷ đồng của DongABank. Do đó không có căn cứ chấp nhận kêu oan của Vũ.
Theo HĐXX, hành vi của các bị cáo đã vi phạm pháp luật, nhưng trong quá trình điều tra, ngoài bị cáo Phan Văn Anh Vũ, còn các bị cáo đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối hận.
Được xác định vai trò đầu vụ, nguyên TGĐ DongABank lãnh án chung thân.
Bị cáo Trần Phương Bình với vai trò cầm đầu đã chỉ đạo, đề ra chủ trương, lôi kéo các bị cáo khác thực hiện hàng loạt các hành vi sai trái. Hành vi của bị cáo Bình đã vi phạm pháp luật nghiêm trọng, không những đe dọa đến sự tồn tại của DongABank, mà còn đe dọa nền tài chính quốc gia. Mặc dù bị cáo Bình có nhiều tình tiết giảm nhẹ nhưng cần phải tuyên mức án nghiêm khắc, cao hơn các bị cáo khác mới tương xứng với hành vi của bị cáo.
Đồng phạm của bị cáo Bình là bị cáo Xuyến được xác định vai trò giúp sức tích cực cho Trần Phương Bình, dẫn đến thiệt hại hàng ngàn tỷ đồng của DongABank. Do đó, bị cáo Xuyến phải chịu trách nhiệm về số tiền 40 tỷ đồng đã chiếm đoạt và 1.574 tỷ đồng thiệt hại tại DongABank.
Tuy nhiên, bị cáo Xuyến đang nuôi con nhỏ, sức khỏe yếu, quá trình công tác được nhiều cấp Nhà nước tặng bằng khen, gia đình có nhiều người có công với nước nên xem xét giảm cho Xuyến một phần hình phạt.
Các bị cáo khác thành khẩn khai báo, bản thân được tặng nhiều bằng khen trong quá trình công tác, gia đình có nhiều người có công với cách mạng để xét giảm cho các bị cáo một phần hình phạt.
Bị cáo Vũ “nhôm” không thành khẩn khai báo, đáng lẽ tuyên mức cao nhất trong khung hình phạt, nhưng xét bị cáo đã nộp toàn bộ thiệt hại, đang nuôi con nhỏ… để giảm cho bị cáo một phần hình phạt nhưng không thể thấp hơn mức VKS đề nghị.
Từ các nhận định trên, HĐXX tuyên phạt bị cáo Trần Phương Bình mức án tù chung thân về tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, 20 năm tù tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. Tổng mức hình phạt là chung thân. Cấm bị cáo Bình đảm nhiệm các chức vụ trong các hoạt động ngân hàng là 5 năm.
Tuyên phạt bị cáo Nguyễn Thị Kim Xuyến 18 năm tù về tội Cố ý làm trái, 20 năm tù về tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản. Tổng hợp 2 mức án, bị cáo Xuyến phải chấp hành tổng cộng 30 năm.
Bị cáo Vũ "nhôm" kêu oan bất thành.
Bị cáo Vũ “nhôm” bị tuyên phạt 17 năm tù về tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản. Tổng hợp với bản án mà bị cáo Vũ đã bị tuyên trước đó (8 năm tù), bị cáo Vũ phải chấp hành tổng cộng mức án là 25 năm tù giam.
Các bị cáo còn lại bị tuyên phạt các mức án từ 2 năm tù treo đến 16 năm tù giam.
Về trách nhiệm dân sự, các bị cáo phải có trách nhiệm bồi thường các khoản thiệt hại tương ứng đối với từng bị cáo, cộng với lãi phát sinh theo quy định của Ngân hàng Nhà nước và DongABank theo từng thời kỳ.
Tiếp tục kê biên toàn bộ cổ phần DongABank, các bất động sản… có liên quan trong vụ này để đảm bảo thi hành án.
HĐXX cũng kiến nghị cơ quan điều tra bộ Công an tiếp tục điều tra mối quan hệ giữa Bình và Vũ liên quan đến số tiền 13,4 triệu USD, nếu có sai phạm sẽ xử lý.
HĐXX chấp nhận các kiến nghị của VKSND TP.HCM, chuyển bộ Công an điều tra làm rõ đối với các cá nhân tại DongABank.
Kiến nghị làm rõ trách nhiệm của các cán bộ NHNN, cơ quan TTGS NHNN không phát hiện các sai phạm của Trần Phương Bình trong một thời gian dài, dẫn đến thiệt hại hàng ngàn tỷ đồng của DongABank.
Bản án được tuyên, nhiều bị cáo mừng vì được tuyên án treo, hoặc tuyên bằng thời gian tạm giam. Nhưng cũng có nhiều bị cáo bật khóc, bởi thời điểm xét xử họ được tại ngoại, nay bị tuyên án tù cao và sẽ bị bắt để thi hành án. Các bị cáo đầu vụ ngậm ngùi, lê những bước chân nặng nhọc rời tòa.
