Theo RFE, hôm 5/12, Tổng thống Putin nói rằng Mỹ bịa ra việc Moscow vi phạm Hiệp ước Các lực lượng Hạt nhân tầm Trung (INF) làm cái cớ rút khỏi hiệp ước này.
Ông Putin cho rằng quyết định rút khỏi INF của Mỹ là một quyết định thiếu cân nhắc, đồng thời cảnh báo Moscow có động thái tương ứng để đáp trả.
"Trước hết, phía Mỹ tuyên bố ý định rút khỏi hiệp ước, sau đó họ bắt đầu tìm kiếm cách biện minh để làm vậy", Tổng thống Putin nói. "Họ lấy cớ là chúng tôi đang vi phạm điều gì đó. Và như thường lệ, họ không đưa ra bằng chứng gì".
Tổng thống Nga Putin
Nhà lãnh đạo Nga cũng cho biết Quốc hội Mỹ thậm chí phân bổ tiền cho việc nghiên cứu các loại tên lửa bị cấm bởi INF trước khi tuyên bố rút khỏi hiệp ước này. "Do đó, quyết định (rút khỏi INF) đã được thực hiện từ lâu nhưng trong lặng lẽ, họ tưởng rằng chúng tôi sẽ không nhận thấy điều đó", ông Putin nhấn mạnh.
Tuyên bố được Tổng thống Nga đưa ra vài giờ sau khi Ngoại trưởng Mike Pompeo công bố tối hậu thư yêu cầu Nga phải dỡ bỏ tổ hợp tên lửa Novator 9M729, mà Mỹ cho là đã vi phạm hiệp ước, trong vòng 60 ngày để cứu vãn INF.
Cùng ngày, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova gọi cáo buộc của ông Pompeo là "vô căn cứ", kêu gọi Mỹ công bố bằng chứng hoặc là dừng đổ lỗi cho Nga. Trong khi đó, Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nói rằng sự thật đã bị bóp méo "để ngụy trang mục đích thực sự của việc Mỹ rút khỏi hiệp ước".
Đáp trả cứng rắn của Nga
Tổng thống Putin thừa nhận nhiều quốc gia khác vẫn đang phát triển các tên lửa tầm trung và tầm ngắn trong lúc Nga và Mỹ cam kết hạn chế hoạt động này trong khuôn khổ INF. Tuy nhiên, ông Putin tuyên bố nếu Mỹ tin rằng nước này cần có những vũ khí hiện thuộc phạm vi kiểm soát của INF, thì Nga cũng sẽ làm như vậy.
“Đây là sự thật. Nhiều nước khác, có lẽ khoảng hơn 10 nước, đang chế tạo các vũ khí như vậy, trong khi Nga và Mỹ vẫn tự hạn chế mình trong cam kết song phương. Tôi tin các đối tác Mỹ của chúng tôi đang nghĩ rằng, tình huống hiện tại đã thay đổi tới mức Mỹ cũng cần có các loại vũ khí đó. Vậy câu trả lời của chúng tôi là gì? Đơn giản thôi: Chúng tôi cũng sẽ phát triển vũ khí”, ông Putin cho biết.
Tổng thống Nga cũng nhắc lại việc Mỹ từng đơn phương rút khỏi Hiệp ước Chống tên lửa đạn đạo (ABMT) hồi năm 2002, một trong những văn kiện quan trọng đối với an ninh quốc tế.
“Họ hành động một cách ngang nhiên, họ rút khỏi hiệp ước một cách thầm lặng mà không đề cập tới lý do. Họ chỉ đơn giản là rút ra khỏi hiệp ước và thế là xong. Thực tế, đó cũng là những gì đang diễn ra bây giờ. Chỉ có điều lần này họ tìm cách đổ lỗi cho một bên khác, song tôi đánh giá đây là hành động thiếu cân nhắc”, ông Putin nói với các phóng viên.
Trước đó, Chủ tịch Ủy ban An ninh và Quốc phòng Hạ viện Nga Viktor Bondarev cho rằng, Moscow và Washington cần đối thoại về INF. Mặt khác, ông cũng cảnh báo Nga có thể sẽ phải đáp trả bằng việc phát triển các loại vũ khí tối tân nếu Mỹ rút khỏi INF.
Mỹ và Nga thực sự muốn cứu INF?
Trong khi chính quyền ông Trump đưa ra cáo buộc Nga vi phạm Hiệp ước trong nhiều năm qua thì còn có một lý do khác đằng sau quyết định rút khỏi INF của Mỹ. Đó là Hiệp ước này ngăn cản Mỹ triển khai các loại vũ khí mới nhằm đối phó với hành động quân sự hóa một số thực thể trên Biển Đông của Trung Quốc đang ngày càng gia tăng.
Bởi vì Trung Quốc không nằm trong Hiệp ước nên quốc gia này không phải đối mặt với những quy định hạn chế phát triển các loại tên lửa hạt nhân tầm trung có khả năng bắn xa hàng nghìn dặm. Hầu hết các loại tên lửa của Trung Quốc đều nằm trong giới hạn cấm của Hiệp ước.
Chuyên gia Elbridge Colby - Giám đốc chương trình quốc phòng tại Trung tâm An ninh Mỹ mới, khẳng định thách thức hiện nay của Washington là làm sao để cân bằng những lo ngại của EU khi Mỹ rút khỏi Hiệp ước và nhu cầu phát triển các loại vũ khí để đối phó với những đe dọa gia tăng từ phía Trung Quốc.
"Châu Âu lo ngại rằng việc Mỹ rút khỏi Hiệp ước INF có thể đẩy họ vào một cuộc chạy đua vũ trang với Nga trong khi không cải thiện thêm gì về tình hình an ninh. Mặt khác, Trung Quốc hiện đang là mối đe dọa quân sự lớn nhất mà Mỹ và đồng minh cần đối phó", ông Colby nhận định.
Các quan chức Mỹ đang nỗ lực thuyết phục các đồng minh EU rằng quốc gia này không hề có ý định sẽ triển khai hệ thống tên lửa tầm trung trên mặt đất của Mỹ ở châu Âu.
Xem thêm >>
