Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết, tàu này vận chuyển ngũ cốc của Ukraine tới Ai Cập và đã bị tấn công trong đêm bởi một tên lửa của Nga ngay sau khi rời khỏi lãnh hải Ukraine. Ông cho biết chưa có thương vong nào được báo cáo.
Đại sứ của Mỹ tại Ukraine "lên án mạnh mẽ" vụ tấn công này và khẳng định Nga chịu trách nhiệm cho vụ tấn công. Một phát ngôn viên của Liên Hợp Quốc nhận xét vụ việc này là "lời cảnh tỉnh" về những mối nguy hiểm mà các tàu dân sự vẫn phải đối mặt trên Biển Đen.
Hiện, Nga chưa đưa ra bình luận về vụ việc.
Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha cho biết, vụ không kích này là "một vụ tấn công trắng trợn nhằm vào quyền tự do di chuyển và nền an ninh lương thực thế giới". Hải quân Ukraine cho biết, các máy bay Tupolev Tu-22 của Nga đã phóng một loạt tên lửa hành trình vào lúc 23h02 theo giờ địa phương (20h02 GMT) vào ngày thứ Tư.
Đây là lần đầu tiên xảy ra vụ việc tấn công tên lửa nhằm vào tàu dân sự vận chuyển ngũ cốc trên biển kể từ khi cuộc chiến tại Ukraine nổ ra vào tháng 2/2022 tới nay. Một số tàu đã bị hư hại trong cuộc tấn công khi đang được neo đậu tại các cảng Ukraine.
Vụ việc này xảy ra trong khi Zelenskiy đang kêu gọi các nước Nam bán cầu, bao gồm Ai Cập – điểm đến của các tàu vận chuyển ngũ cốc từ Ukraine – thuyết phục những nước này tham gia với các nước phương Tây ủng hộ Ukraine trong cuộc chiến.
Vụ không kích này xảy ra cùng thời điểm diễn ra một số thảo luận tại NATO về quyết định cho phép Ukraine tấn công các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Nga từ các nước thuộc liên minh này, một quyết định mà Nga khẳng định sẽ dẫn tới sự đáp trả nếu như được đưa ra.
Các nước phương Tây cũng đã cáo buộc Iran có hành động leo thang nghiêm trọng khi quyết định cung cấp tên lửa đạn đạo cho Nga.
Công ty an ninh hàng hải Ambrey của Anh cho biết một tàu chở hàng mang cờ Saint Kitts và Nevis đã bị tấn công bởi tên lửa của Nga sau khi rời khỏi cảng Chornomorsk của Ukraine tại vùng Odesa.
Công ty này cho biết tàu trên đã bị hư hại mạn trái, bao gồm một khoang chở hàng và một cần cẩu.
Hải quân đã xác định tàu bị hư hại là tàu chở hàng rời Aya.
Đại sứ Mỹ Bridget Brink trên X đã viết: "Chúng tôi kịch liệt lên án vụ tấn công của Nga nhằm vào tàu chở hàng thương mại trên Biển Đen trong tối hôm qua. Vụ tấn công mang tính leo thang này là hành vi vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế và đe dọa nền an ninh lương thực toàn cầu".
Phát ngôn viên Liên Hợp Quốc Stephane Dujarric cho biết, các vụ tấn công nhằm vào tàu dân sự và cơ sở hạ tầng bến cảng "bị cấm theo luật pháp quốc tế và cần phải bị ngăn chặn".
"Việc đảm bảo sự an toàn và tính ổn định của hoạt động xuất khẩu nông sản qua Biển Đen tiếp tục có tầm quan trọng lớn đối với nền an ninh lương thực toàn cầu và giữ vững giá nông sản quốc tế".
Dữ liệu theo dõi hành trình tàu biển cho thấy, địa điểm được báo cáo gần nhất của tàu bị tấn công là ở ngoài khơi cảng Constanta của Romania. Công ty sở hữu tàu, VRS Maritime Services tại Athens, không thể liên lạc để yêu cầu bình luận.
Tăng giá lúa mì
Các nhà giao dịch cho biết vụ việc này đã góp phần vào tình trạng tăng giá lúa mì thông qua tăng cao lo ngại về nguồn cung qua khu vực xuất khẩu trên Biển Đen có thể bị siết chặt. Giá hợp đồng tương lai tại Mỹ đã tăng tới 2% và đạt mức cao nhất trong 2 tháng qua.
Ông Zelenskiy đã chia sẻ một số hình ảnh cần cẩu của tàu bị hư hại cũng như các hư hại khác.
Một nguồn tin cho biết, vụ tấn công đã xảy ra cách cửa sông Danube không xa. Ông Dmytro Pletenchuk, phát ngôn viên Hải quân Ukraine, cho biết tàu bị tấn công gần Romania.
Cơ quan Hàng hải Romania cho biết, tàu này chưa di chuyển vào lãnh hải Romania và chưa nhận được yêu cầu hỗ trợ nào.
Trên X, ông Zelenskiy đã viết: "Nền an ninh lương thực và lúa mì không bao giờ được phép là mục tiêu của hành động tấn công tên lửa".
Ukraine là quốc gia xuất khẩu ngũ cốc lớn trên thế giới và đã phải chiến đấu với Nga trên Biển Đen để khôi phục hoạt động xuất khẩu qua các cảng hàng hải của mình sau khi Nga đề ra hàng rào phong tỏa khu vực này.
Hoạt động xuất khẩu đã được khôi phục trong cuối năm 2022 – với lượng xuất khẩu thấp hơn – tại 3 cảng vùng Odesa dựa trên một thỏa thuận được Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian thương lượng, một thỏa thuận đã bị hủy bỏ trong năm vừa rồi.
Vào tháng 8/2023, Ukraine đã đề ra một hành lang vận chuyển hàng hóa sau khi sử dụng tàu biển không người lái và các vũ khí tầm xa để tấn công Hạm đội Biển Đen của Nga, đẩy lùi các tàu của lực lượng này khỏi khu vực miền Đông Biển Đen.
Hành lang vận chuyển này đi dọc bờ biển phía Tây Biển Đen trước khi rời khỏi lãnh hải Ukraine và kéo dài về phía Nam qua Romania và Bulgaria.
Nguyễn Quang Minh (theo Reuters)
