Ukraine sẽ bắt đầu vận hành các chiến đấu cơ F-16 sau Lễ Phục sinh của Chính thống giáo (Paskha) vào ngày 5/5, theo thông tin từ các quan chức của quốc gia Đông Âu trong bối cảnh nước này phải đối mặt với các cuộc bắn phá của Nga và sự chờ đợi kéo dài đối với các máy bay chiến đấu do phương Tây sản xuất.
“Chúng tôi đang chờ”, Thiếu tá Ilya Yevlash, người phát ngôn lực lượng Không quân Ukraine, cho biết. Vị quan chức Ukraine cũng nói thêm rằng các máy bay phản lực sẽ bay trên bầu trời đất nước “sau lễ Phục sinh”, truyền thông Ukraine đưa tin hôm 1/5.
Một số quốc gia phương Tây ủng hộ Ukraine – bao gồm Đan Mạch, Hà Lan, Na Uy và Bỉ – đã cam kết cung cấp cho Ukraine máy bay F-16 Fighting Falcon (Chim Cắt) do hãng Lockheed Martin của Mỹ sản xuất.
Ukraine từ lâu đã muốn có những chiến đấu cơ phương Tây tiên tiến để tăng cường khả năng cho lực lượng không quân của mình. Trong khi đó, Nga đã tận dụng ưu thế trên không với hàng loạt máy bay nằm ngoài tầm với của phòng không Ukraine để thực hiện các cuộc tấn công bằng bom dẫn đường trên không có sức tàn phá lớn.
Một máy bay chiến đấu F-16 của Không quân Romania hoạt động trong không phận Litva trong sứ mệnh Kiểm soát Không quân Baltic của NATO, ngày 22/5/2023. Ảnh: The Hill
Tuy nhiên, thời điểm những chiếc F-16 đến tiền tuyến và được triển khai thực chiến chống lại các lực lượng Nga vẫn là không chắc chắn. Sự chậm trễ trong việc nhận được máy bay phản lực đã gây bất lợi cho Ukraine. Các chuyên gia trước đó đã nói với Newsweek rằng Nga có thể đã tận dụng khoảng thời gian nhiều tháng kể từ khi F-16 được nhất trí chuyển giao để chuẩn bị.
Hồi đầu tháng 4, một sĩ quan quân đội cấp cao của Ukraine nói với Politico rằng “F-16 là cần thiết vào năm 2023, nhưng chúng sẽ không còn phù hợp cho năm 2024”.
Trước khi các máy bay phản lực cất cánh ở Ukraine, các nước phương Tây cho biết, binh sĩ Ukraine phải hoàn thành các chương trình đào tạo và cơ sở hạ tầng cũng như cơ sở vật chất cần thiết phải được đưa vào sử dụng ở nước này.
Đại sứ Đan Mạch tại Ukraine, Ole Egberg Mikkelsen, nói với hãng tin RBC-Ukraine hôm 30/4 rằng “vấn đề không chỉ là chiếc máy bay, mà đó chỉ là một phần. Tôi lạc quan, tôi chắc chắn rằng chúng sẽ đến sớm”.
Những chiếc F-16 dự kiến sẽ được giao vào nửa đầu năm 2024, nhưng Chính phủ Hà Lan đã thông báo vào tháng 1 rằng Ukraine sẽ nhận được lô hàng đầu tiên từ nước này vào quý II của năm.
Bộ trưởng Quốc phòng Bỉ Ludivine Dedonder cho biết vào cuối tháng trước rằng Bỉ sẽ “làm mọi thứ có thể” để giao F-16 cho Ukraine vào cuối năm 2024. Các chú “Chim Cắt” dự kiến sẽ đến Ukraine vào năm 2025.
“Năm nay, hơn một phi đội F-16 được tài trợ sẽ bắt đầu đến Ukraine, cùng với các phi công và nhân viên bảo trì” do những nước ủng hộ Ukraine đào tạo, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết vào cuối tháng 4.
Thiếu tá Yevlash, người phát ngôn lực lượng Không quân Ukraine, hồi đầu tuần cho biết Kiev cũng sẽ hoan nghênh những chiếc F-16 không còn hoạt động vì những bộ phận của chúng có thể được sử dụng để sửa chữa và bảo trì phi đội đang hoạt động.
Minh Đức (Theo Newsweek)
