Ukraine thành công khuấy động hậu tuyến của Nga?

Các cuộc tấn công gần đây của Ukraine nhằm vào cơ sở hạ tầng giao thông và quân sự của Nga ở Crimea và trước đó là Kherson có khả năng làm giảm niềm tin của Nga vào tình trạng an ninh ở các khu vực hậu tuyến của họ, Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) cho biết trong bản đánh giá tình hình chiến sự ngày 19/8 của mình.

Theo các báo cáo truyền thông, 4 vụ nổ được cho là đã làm rung chuyển căn cứ không quân Belbek gần Sevastopol trên bán đảo Crimea vào cuối ngày 18/8. Và 2 ngôi làng đã được sơ tán sau khi một ngọn lửa không rõ nguyên nhân bùng phát tại một bãi tập kết đạn dược ở Timonovo thuộc tỉnh miền Tây Belgorod của Nga, cách biên giới với Ukraine chưa đầy 15 km. Các đám cháy cũng được báo cáo tại sân bay Stary Oskol ở Belgorod.

Các báo cáo từ ngày 18/8 về các cuộc tấn công được cho là do Ukraine thực hiện vào các địa điểm ở bán đảo Crimea và khu vực giáp giới giữa 2 nước đang ảnh hưởng đến Nga về mặt thông tin, mặc dù thực tế rằng những báo cáo này có khả năng bị thổi phồng quá mức, ISW cho biết.

Theo tổ chức nghiên cứu có trụ sở tại Mỹ, bằng chứng nguồn mở có sẵn chỉ ra rằng các lực lượng Ukraine đã không thực hiện một cuộc tấn công chủ động thành công nhằm vào căn cứ không quân Stary Oskol ở Belgorod (miền Tây nước Nga) hoặc căn cứ không quân Belbek, gần Sevastopol (bán đảo Crimea) trong ngày 18/8.

Thước phim được định vị địa lý cho thấy một đám cháy bắt đầu tại một cánh đồng ngay phía nam sân bay Stary Oskol (chứ không phải tại sân bay), và hình ảnh vệ tinh cho thấy các lực lượng Nga đang vận chuyển đạn dược và thiết bị quân sự đến một khu rừng gần hiện trường, ISW cho biết.

Tổ chức nghiên cứu này dẫn lời một quan chức Nga ở vùng Zaporizhzhia (miền Nam Ukraine) cho biết, hệ thống phòng không Nga gần Cầu Eo biển Kerch đã được kích hoạt để chống lại sự xâm nhập của 1 máy bay không người lái (UAV) Ukraine chứ không phải là báo động về một cuộc tấn công. Tính đến ngày 19/8, không có bằng chứng trực quan về thiệt hại cho cả 2 căn cứ không quân, ISW kết luận.

Thước phim được định vị địa lý không cho thấy các vụ nổ hoặc bằng chứng về hoạt động quân sự chủ động gần căn cứ không quân Belbek của Nga ở Crimea vào đêm 18/8 rạng sáng 19/8, ISW cho biết. Tuy nhiên, các nguồn tin của Nga đã đưa tin rộng rãi và lan truyền những thông tin sai sự thật hoặc bị phóng đại về vụ việc này, ISW nói, đồng thời kết luận rằng điều này chứng tỏ sự hoảng loạn của người Nga.

Trong bản đánh giá chiến sự mới nhất của mình, ISW cũng đề cập đến tình hình tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Theo ISW, tình hình ở đó hầu như không thay đổi vào ngày 19/8, mặc dù trước đó, hôm 18/8, Bộ Quốc phòng Nga cho rằng các lực lượng Ukraine sẽ tiến hành một cuộc tấn công khiêu khích tại nhà máy vào ngày 19/8.

Người đứng đầu vùng Zaporizhzhia của phía Ukraine, Oleksandr Starukh, hôm 19/8 nhấn mạnh rằng tình hình tại nhà máy điện hạt nhân vẫn căng thẳng nhưng trong tầm kiểm soát.

Ngoài ra, ISW cũng đánh giá rằng các lực lượng Nga đã tiến hành các cuộc tấn công hạn chế trên bộ ở phía bắc thành phố Kharkiv và các khu vực thuộc vùng Donetsk, bao gồm phía tây nam và đông nam Izyum, phía đông Siversk, phía nam và phía đông Bakhmut.

Ông Putin đồng ý để IAEA thanh sát Zaporizhzhia

Tổng thống Nga Vladimir Putin, trong phát biểu đầu tiên trước công chúng về giao tranh đang diễn ra ở khu vực nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở miền Nam Ukraine, hôm 19/8 đã cáo buộc quân đội Ukraine có nguy cơ gây ra “thảm họa quy mô lớn” bằng cách pháo kích vào nhà máy này.

Bình luận của ông Putin, được trang web của Điện Kremlin diễn giải, được đưa ra trong một cuộc điện đàm do Tổng thống Pháp Emmanuel Macron khởi xướng. Điện Kremlin cho biết, 2 nhà lãnh đạo Nga và Pháp nhất trí hướng tới việc tổ chức chuyến thanh sát của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), cơ quan giám sát hạt nhân của LHQ, tới cơ sở này.

Ông Putin đã đồng ý rằng các thanh sát viên độc lập có thể tới nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia do Moscow kiểm soát, ông Macron cho biết hôm 19/8, khi lo ngại gia tăng về giao tranh gần địa điểm này.

Theo Điện Elysee (Văn phòng Tổng thống Pháp), ông Putin đã “xem xét lại” yêu cầu rằng phái đoàn của IAEA đi qua Nga để tới khu phức hợp điện hạt nhân Zaporizhzhia.

Nga nêu mục đích kiểm soát nhà máy Zaporizhzhia

Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov hôm 19/8 cho biết, sự hiện diện quân sự của Nga tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia ở miền Nam Ukraine là một sự đảm bảo chống lại cái mà ông gọi là “kịch bản Chernobyl”, ám chỉ thảm họa hạt nhân năm 1986.

Trước đó, hôm 18/8, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Ivan Nechaev cho biết, đề xuất của LHQ nhằm phi quân sự hóa khu vực xung quanh nhà máy điện hạt nhân là “không thể chấp nhận được”.

Zaporizhzhia, nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu, đã nằm dưới quyền kiểm soát của Nga từ đầu tháng 3. Nhà máy này vẫn ở gần chiến tuyến và liên tục bị bắn cháy trong những tuần gần đây, làm dấy lên lo ngại về một thảm họa hạt nhân.

Mỹ công bố gói viện trợ quân sự thứ 19 cho Ukraine

Mỹ tuyên bố sẽ lần đầu tiên cung cấp cho Ukraine máy bay không người lái giám sát Scan Eagle, xe chống mìn, đạn chống thiết giáp và lựu pháo để giúp các lực lượng Ukraine phản công giành lại lãnh thổ từ tay các lực lượng Nga.

Một quan chức quốc phòng cấp cao nói với các phóng viên hôm 19/8 rằng gói viện trợ mới trị giá 775 triệu USD sẽ bao gồm 15 máy bay Scan Eagle, 40 xe chống mìn MRAP và 2.000 viên đạn chống giáp.

Gói viện trợ cũng bao gồm 1.500 tên lửa chống tăng, 1.000 tên lửa Javelin và một số tên lửa tốc độ cao, chống bức xạ HARM nhắm mục tiêu vào các hệ thống radar.

“Loạt khí tài này cần được hiệu chỉnh cẩn thận để tạo ra sự khác biệt nhất trên chiến trường và củng cố vị thế của Ukraine trên bàn đàm phán”, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết trong một tuyên bố.

Khoản viện trợ mới nhất này được đưa ra trong bối cảnh cuộc tấn công của Nga vào Ukraine sắp đạt đến mốc 6 tháng. Nó nâng tổng viện trợ quân sự của Mỹ cho Ukraine lên khoảng 10,6 tỷ USD kể từ khi ông Biden tiếp quản Nhà Trắng.

Đây là lần thứ 19 Lầu Năm Góc cung cấp thiết bị từ kho của Bộ Quốc phòng Mỹ cho Ukraine kể từ tháng 8/2021.

Người đứng đầu LHQ thăm Odessa

Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres hôm 19/8 đã có chuyến thăm tới cảng Odessa ở Biển Đen sau cuộc hội đàm hôm 18/8 với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan.

Người đứng đầu LHQ cho biết, việc xuất khẩu thực phẩm của Ukraine không có nghĩa là chấm dứt cuộc khủng hoảng an ninh lương thực.

Odesa, một trong những cảng chính của Ukraine, là một trong 3 cảng được chỉ định cho các chuyến hàng ngũ cốc theo thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc mang tính bước ngoặt với Nga, với LHQ và Thổ Nhĩ Kỳ đóng vai trò trung gian.

Ông Guterres cho biết vẫn còn phải làm nhiều việc để cả thế giới có thể tiếp cận thực phẩm của Ukraine và thực phẩm và phân bón của Nga ngay cả khi thỏa thuận đã được thực hiện.

Sau chuyến đi tới Odessa, ông Guterres dự kiến sẽ tới Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, để thăm Trung tâm Điều phối chung, cơ quan được giao nhiệm vụ giám sát các chuyến hàng chở nông sản Ukraine.

Nga sẽ tạm dừng dòng chảy khí đốt tới châu Âu

Nga sẽ ngừng cung cấp khí đốt tự nhiên cho châu Âu trong 3 ngày thông qua đường ống chính của nước này vào khu vực, tập đoàn năng lượng nhà nước Gazprom thông báo hôm 19/8, khiến áp lực thêm đè nặng lên các nước châu Âu khi họ đang tìm cách nạp đầy dự trữ nhiên liệu trước mùa đông.

Gazprom cho biết, việc Nord Stream 1 ngừng hoạt động, kéo dài từ ngày 31/8 đến ngày 2/9, là do tổ máy nén khí duy nhất còn lại của đường ống cần được bảo trì.

Theo tập đoàn Gazprom, sau khi hoàn tất công tác bảo trì và đảm bảo không có trục trặc kỹ thuật nào xảy ra với tổ máy trên, việc vận chuyển khí sẽ được khôi phục ở mức 33 triệu m3/ngày, tương đương khoảng 20% công suất toàn tuyến của đường ống Nord Stream 1.

Giá khí đốt ở châu Âu đã tăng lên mức cao kỷ lục mới khi kết thúc phiên giao dịch ngày 19/8, sau thông báo của Gazprom. Giá hợp đồng tương lai khí đốt TTF của Hà Lan đã tăng lên mức đóng cửa cao nhất là 257,40 Euro (258,30 USD) trong bối cảnh lo ngại về tình trạng thiếu hụt năng lượng vào mùa đông.

Một số diễn biến khác quanh xung đột Nga-Ukraine trong ngày qua

- Nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đang lên kế hoạch tới Trung Á để gặp gỡ Tổng thống Nga Vladimir Putin và các nhà lãnh đạo khác tại hội nghị thượng đỉnh khu vực vào tháng tới, tờ Wall Street Journal đưa tin hôm 19/8.

Trước đó, hôm 18/8, Bloomberg đưa tin, Tổng thống Indonesia Joko Widodo xác nhận rằng ông Tập và ông Putin sẽ tham dự hội nghị thượng đỉnh G20 ở Bali vào tháng 11 tới.

Là nước chủ nhà của hội nghị thượng đỉnh năm nay, Indonesia đã phải đối mặt với áp lực từ các nước phương Tây về việc loại trừ ông Putin khỏi sự kiện này. Indonesia cũng đã mời nhà lãnh đạo Ukraine Volodymyr Zelenskyy tới dự hội nghị.

- Kinh tế Ukraine có thể sẽ giảm 35-40% vào cuối năm nay, Bộ trưởng Kinh tế Ukraine Yulia Svyrydenko cho biết. Bị ảnh hưởng bởi cuộc tấn công của Nga, nền kinh tế quốc gia Đông Âu đã suy giảm 15,1% so với cùng kỳ năm ngoái trong quý I/2022.

- Thêm 10 tàu hàng đang được chất đầy ngũ cốc tại các cảng trên Biển Đen của Ukraine và chuẩn bị ra khơi theo một thỏa thuận xuất khẩu lương thực được ký tháng trước, Bộ trưởng Cơ sở hạ tầng Ukraine Oleksandr Kubrakov cho biết.

“10 tàu hiện đang được xếp hàng và chuẩn bị rời các cảng Odessa, Chornomorsk và Pivdennyi. Chúng tôi cũng có hơn 40 đơn xin chuyển hàng đến các cảng của Ukraine”, ông Kubrakov cho biết trên Facebook.

Trước đó, 25 tàu đã được điều động từ 3 cảng của Ukraine với 630.000 tấn nông sản trên tàu, ông cho biết thêm.

Bộ Nông nghiệp Ukraine hôm 19/8 cho biết, xuất khẩu ngũ cốc của nước này đã giảm 51,6% so với cùng kỳ năm ngoái, ở mức 2,99 triệu tấn cho đến nay trong niên vụ 2022-2023.

Minh Đức (Theo ISW, DW, Al Jazeera, TRT World)