Ukraine dường như sẽ đạt được một số mục tiêu chiến trường quan trọng có thể giúp quân đội của Kiev tăng cường vị thế trước Nga ngay khi mùa đông cận kề.
Đánh giá lạc quan trên của bà Celeste Wallander, trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách các vấn đề an ninh quốc tế, được đưa ra hôm 3/10, cùng ngày các lực lượng Ukraine tuyên bố đạt được bước đột phá lớn nhất ở miền Nam đất nước kể từ khi cuộc chiến bắt đầu.
Quân đội Ukraine đã chọc thủng phòng tuyến của Nga và tiến nhanh dọc theo sông Dnipro, đe dọa đường tiếp tế cho hàng nghìn quân Nga.
Bà Wallander ghi nhận những nỗ lực mới nhất đang được tiến hành ở khu vực Kherson (miền Nam), cũng như những thành công gần đây của quân đội Ukraine ở Kharkiv (Đông Bắc) và Donetsk (miền Đông).
“Ukraine dường như đang trên đà đạt được cả 3 mục tiêu đó”, bà Wallander nói với Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Washington.
Các cuộc tấn công của Ukraine là nhằm đẩy quân đội Nga tới bờ Đông của sông Dnipro thuộc vùng Kherson. Và đối với Nga, đây sẽ là một thất bại đáng kể, bà Wallander nhận định.
“Điều này khiến mong muốn giành quyền kiểm soát Odessa của Nga càng trở nên xa vời, và cung cấp cho Ukraine một vị trí phòng thủ tốt hơn để giảm cường độ của các trận chiến ác liệt trong mùa đông tới”, vị quan chức Lầu Năm Góc giải thích.
Bước đột phá của Ukraine trước Nga ở Kherson
Các lực lượng Ukraine đã giành được Dudchany, một ngôi làng nằm cách tiền tuyến 40 km và chạm tới các vùng lãnh thổ mới bị Nga sáp nhập vào tuần trước.
Thực hiện bước đột phá lớn nhất của họ ở miền Nam kể từ khi cuộc chiến bắt đầu, các lực lượng Ukraine đã tái chiếm một số ngôi làng trong một cuộc tiến công do xe tăng dẫn đầu dọc theo bờ Tây của sông Dnipro chiến lược hôm 3/10, các quan chức Ukraine và một nhà lãnh đạo do Nga bổ nhiệm tại khu vực này xác nhận.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho biết, “có những khu định cư mới được giải phóng ở một số khu vực”, nhưng không đi sâu vào chi tiết cụ thể về cuộc tiến công quân sự của Ukraine.
Theo các báo cáo của phía Nga, các lực lượng Ukraine đã tiến tới Dudchany, cách 40 km từ tiền tuyến được thiết lập trước cuộc phản công của Ukraine, và tiến vào các vùng lãnh thổ mới bị Nga sáp nhập vào tuần trước.
Ông Vladimir Saldo, nhà lãnh đạo do Nga bổ nhiệm ở Kherson, hôm 3/10 đã xác nhận với đài truyền hình nhà nước Nga về “những bước đột phá” của quân Ukraine, theo Reuters.
“Có một khu định cư tên là Dudchany, ngay dọc theo sông Dnepr và ngay tại khu vực đó, đã có một bước đột phá (của Ukraine)”, vị quan chức này cho biết.
Quân đội Nga hôm 3/10 thừa nhận rằng các lực lượng vũ trang Ukraine đã xuyên thủng hệ thống phòng thủ của họ ở khu vực Kherson, thọc sâu vào phòng tuyến của Nga xung quanh các làng Zolota Balka và Alexsandrovka.
Tuy nhiên, quân đội Nga đã đóng ở “tuyến phòng thủ được chuẩn bị trước” và tiếp tục “gây ra thiệt hại lớn về hỏa lực” cho các lực lượng Ukraine, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov cho biết.
Những bình luận của ông Konashenkov là sự thừa nhận rằng, 2 tháng sau khi bắt đầu, cuộc phản công ở miền Nam của Ukraine đang đạt được những tiến bộ đáng kể.
Các lực lượng Ukraine đã đạt được bước đột phá lớn nhất trong khu vực kể từ khi xung đột bùng phát hồi cuối tháng 2, tiến nhanh dọc theo sông Dnipro về phía Kherson, thủ phủ tỉnh duy nhất do Nga nắm giữ.
Sự hiện diện quân sự của Nga ở bờ Tây sông Dnipro tạo ra mối đe dọa quân sự đối với các thành phố Mykolaiv và Odessa của Ukraine, cũng như phần còn lại của bờ Biển Đen của quốc gia Đông Âu.
Cuộc tiến công của Ukraine về phía Nam nhắm vào các đường tiếp tế cho khoảng 25.000 quân Nga ở bờ Tây ông Dnipro. Trước đó, quân đội của Kiev đã phá hủy các cây cầu chính bắc qua con sông, buộc các lực lượng Nga phải sử dụng các cầu vượt tạm thời.
Từ phía tây bắc của mặt trận Kherson, pháo binh Ukraine đã gây thiệt hại nặng nề cho cầu Antonivsky, một mắt xích quan trọng của các lực lượng Nga trong thành phố.
Chỉ một cuộc tiến công đáng kể về hạ lưu sông nữa là có thể cắt đứt hoàn toàn những câu cầy này.
Nhà phân tích quân sự Oleh Zhdanov có trụ sở tại thủ đô Kiev của Ukraine cho biết: “Việc chúng tôi giành được bước đột phá trên mặt trận có nghĩa là... quân đội Nga đã mất khả năng tấn công, và hôm nay hoặc ngày mai họ có thể mất khả năng phòng thủ”.
Giá trị của Kherson đối với Nga và Ukraine
Cuộc tiến quân dọc theo sông Dnipro đưa các lực lượng Ukraine đến gần Nova Kakhovka – một thị trấn ở Kherson có tầm quan trọng chiến lược đối với Nga vì nó nằm ở cửa kênh cung cấp nước ngọt cho Bán đảo Crimea.
Kênh đào đã bị đóng cửa sau khi Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014, và chỉ mở cửa trở lại sau khi quân đội của Moscow chiếm được hầu hết khu vực Kherson vào đầu năm nay.
Kherson có giá trị kinh tế, biểu tượng và chiến lược đáng kể đối với Ukraine. Trước xung đột, khu vực này có dân số hơn 1 triệu người và là một trong những trung tâm lớn nhất ở Ukraine. Khu vực này cũng là cầu nối từ bán đảo Crimea đến phần đất liền của Ukraine.
Tỉnh này nằm trong số 4 khu vực mà Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký hiệp ước để trở thành một phần của Liên bang Nga, sau các “cuộc trưng cầu dân ý” được tổ chức ở các khu vực này vào tuần trước.
Các cuộc bỏ phiếu đã bị cộng đồng quốc tế lên án rộng rãi, với các quốc gia châu Âu và Mỹ coi chúng là “trò giả tạo” và tuyên bố rằng chúng sẽ không được công nhận.
Trong khi đó, với 100% phiếu ủng hộ, Duma Quốc gia (Hạ viện) Nga hôm 3/10 đã thông qua việc sáp nhập 4 vùng lãnh thổ mới vào Nga, bao gồm Lugansk, Zaporizhzhia và Kherson, tương đương khoảng 15% diện tích Ukraine. Hôm 4/10, Hội đồng Liên bang (Thượng viện) Nga cũng đã phê chuẩn việc sáp nhập 4 khu vực ly khai Ukraine vào Liên bang Nga.
Mặc dù Nga không kiểm soát hoàn toàn bất kỳ khu vực nào trong 4 khu vực trên, nhưng Kherson là khu vực duy nhất mà họ nắm giữ một thủ phủ tỉnh.
Một khi giành lại được thành phố Kherson từ tay quân Nga, Ukraine sẽ “chứng minh cho các nhà tài trợ phương Tây rằng họ có thể sử dụng hiệu quả tất cả các hệ thống vũ khí tối tân mà họ được cung cấp”, ông Ed Arnold, một nhà nghiên cứu về an ninh châu Âu tại RUSI – một tổ chức nghiên cứu của quân đội Anh, cho biết.
Tuy nhiên, nếu cuộc phản công của Ukraine ở Kherson thất bại, các nhà tài trợ phương Tây có thể phải sửa đổi mục tiêu của họ ở Ukraine theo hướng có lợi cho một “đàm phán” với Nga, ông Arnold nhận định.
Khi châu Âu bước vào mùa đông, thời điểm kết thúc một “mùa giao tranh” – theo cách gọi của ông Arnold, cả Nga và Ukraine đều sẽ mất thời gian để bổ sung lực lượng, vũ khí và cân nhắc lại chiến lược dài hạn của mình.
Thành công của Ukraine ở Kherson sẽ đặt nền móng cho một cuộc phản công “rộng lớn hơn” vào mùa xuân năm sau, thúc đẩy tinh thần và quyền kiểm soát ở miền Nam đất nước trong khi trấn an các đồng minh về khả năng của quân đội Ukraine.
EU đồng ý tổ chức đào tạo cho 15.000 binh sĩ Ukraine
Tạp chí Đức Der Spiegel đưa tin, các nước thành viên EU sẽ tổ chức huấn luyện cho 15.000 binh sĩ Ukraine, và khóa huấn luyện sẽ bắt đầu sớm nhất có thể.
Các chi tiết cuối cùng sẽ được công bố tại Brussels vào tuần tới, nhưng các chi tiết sơ bộ được tạp chí Đức trích dẫn cho thấy, Ba Lan sẽ nhận được quỹ của EU để thành lập một trụ sở - nơi sẽ được đồng điều hành bởi các thành viên khác của khối 27 quốc gia.
Tạp chí Đức cũng cho biết thêm rằng các bác sĩ và các chuyên gia khác sẽ được đào tạo ở Đức, và một trung tâm mô phỏng chiến đấu cũng sẽ được sử dụng.
Minh Đức (Theo Reuters, Jerusalem Post, DW, Al Jazeera)