Tổng thống Volodymyr Zelenskyy hôm 4/10 tuyên bố rằng quân đội Ukraine đang “tiến khá nhanh và mạnh mẽ” ở miền Nam, thông báo rằng hàng chục khu định cư ở Kherson, Lugansk và Donetsk đã được giải phóng khỏi sự kiểm soát của quân Nga, dường như xác nhận thông tin mà bản đồ quân sự của phía Nga cho thấy quân đội của Moscow đang rút khỏi nhiều khu vực ở miền Đông và miền Nam Ukraine.
Đặc nhiệm Ukraine hôm 4/10 đã tái chiếm các làng Mala Oleksandrivka và Davydiv Brid thuộc vùng Kherson ở miền Nam, cùng với một số ngôi làng chưa xác định, hãng thông tấn Ukraine Ukrinform đưa tin, dẫn nguồn Bộ Quốc phòng Ukraine.
Tuyên bố trên được đưa ra một ngày sau khi các lực lượng Ukraine giải phóng một số ngôi làng trên bờ Tây của sông Dnipro (Dnepr). Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết trong một bài đăng trên ứng dụng nhắn tin Telegram: “Lực lượng thủy quân lục chiến Ukraine đang tự tin tiến về Biển Đen”.
Ở mặt trận phía Đông và Đông Bắc, thủ lĩnh phe ly khai thân Nga Denis Pushilin cho biết hôm 4/10 rằng các lực lượng do Moscow hậu thuẫn đã thiết lập một tuyến phòng thủ xung quanh thành phố Kreminna thuộc vùng Luhansk - cách Lyman thuộc vùng Donetsk chưa đầy 32 km, nơi quân đội Ukraine đã giành quyền kiểm soát vào cuối tuần qua.
Các bản đồ do Bộ Quốc phòng Nga công bố trong cuộc họp giao ban hàng ngày hôm 4/10 dường như cho thấy các đợt rút quân đáng kể của Nga, bao gồm cả từ các vị trí dọc theo sông Oskil ở Kharkiv.
Nếu chính xác, các bản đồ cho thấy Ukraine đã kiểm soát gần như hoàn toàn tỉnh Kharkiv, nơi quân đội của Kiev đã có cuộc phản công chớp nhoáng vào tháng trước.
Một binh sĩ Ukraine trong chiến hào ở một vị trí do quân Ukraine kiểm soát gần Kherson, miền Nam đất nước. Ảnh: DW
Bộ Quốc phòng Anh, trong bản cập nhật tình báo hàng ngày về cuộc chiến ngày 5/10, cho biết: “Ukraine tiếp tục đạt được tiến bộ trong các hoạt động tấn công dọc theo cả 2 mặt trận ở Đông Bắc và ở miền Nam. Ở vùng Kharkiv (Đông Bắc), Ukraine hiện đã củng cố một khu vực lãnh thổ đáng kể ở phía Đông sông Oskil”.
Ngoài ra, bản cập nhật cũng đánh giá một số diễn biến khác, gồm việc các cánh quân của Ukraine đã tiến sâu đến 20 km bên kia sông vào khu vực phòng thủ của Nga về phía nút tiếp tế ở thị trấn Svatove thuộc vùng Lugansk.
Nhiều khả năng Ukraine hiện có thể tấn công tuyến phòng thủ Svatove-Kreminna trọng điểm của Nga bằng hầu hết các hệ thống pháo mà Kiev đang có, càng làm căng thẳng khả năng tiếp tế của Nga cho các đơn vị ở phía Đông, theo đánh giá của tình báo Anh.
Ở miền Nam, hôm 4/10, ông Kirill Stremousov, một trong những nhà lãnh đạo do Moscow bổ nhiệm ở khu vực Kherson, nói với hãng thông tấn Nga TASS rằng “bước tiến của các lực lượng vũ trang Ukraine theo hướng Kherson đã dừng lại”.
Tuyên bố này chưa được xác minh độc lập và hãng tin Nga không cung cấp thêm thông tin chi tiết.
Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu hôm 4/10 cho biết đã huy động được hơn 200.000 quân dự bị theo lệnh tổng động viên một phần nước này ban hành gần đây.
“Quá trình đào tạo đang diễn ra trên 80 địa điểm và ở 6 trung tâm đào tạo”, ông Shoigu cho biết.
Binh sĩ Ukraine trên một chiếc xe bọc thép chở quân ở gần Lyman, vùng Donetsk, ngày 4/10/2022. Ảnh: Malay Mail
Ông Putin ký luật chính thức sáp nhập 4 vùng ly khai
Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 4/10 đã ký 4 đạo luật phê chuẩn việc Liên bang Nga sáp nhập các khu vực Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia và Kherson. Các lực lượng Nga không hoàn toàn kiểm soát bất kỳ khu vực nào trong số 4 khu vực này.
Hãng thông tấn nhà nước Nga TASS đưa tin rằng các tài liệu có chữ ký của ông Putin đã được công bố.
TASS cho biết: “Ranh giới của các vùng lãnh thổ mới của Liên bang Nga, theo các hiệp ước, sẽ được xác định bởi các ranh giới tồn tại vào ngày chúng được hình thành và chấp nhận vào Liên bang Nga. Cho đến khi người đứng đầu các khu vực mới được bầu chọn, theo luật pháp Nga, các khu vực này sẽ được lãnh đạo bởi các quan chức tạm quyền do ông Putin chỉ định”.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy hôm 4/10 đã ký một sắc lệnh tuyên bố rằng đàm phán với Tổng thống Nga Vladimir Putin đã trở nên “bất khả thi” sau nỗ lực của ông Putin nhằm sáp nhập 4 khu vực trên vào Liên bang Nga, đồng thời để ngỏ cánh cửa đàm phán với Moscow nếu Nga có nhà lãnh đạo mới.
Để đáp lại, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với các phóng viên rằng, Nga sẽ đợi cho đến khi ông Zelenskyy thay đổi quyết định, hoặc cho đến khi một Tổng thống mới nhậm chức ở Ukraine.
Trong khi đó, Nhà Trắng cho biết, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã đảm bảo với ông Zelenskyy trong một cuộc điện đàm rằng “Mỹ sẽ không bao giờ công nhận các vùng lãnh thổ mà Nga sáp nhập”.
Bản đồ đánh giá các vị trí của Nga và Ukraine trên chiến tuyến. Nguồn: Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) và Dự án Critical Threats của Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ. Đồ họa: NYT
Nguy cơ đụng độ khi Mỹ tăng viện cho Ukraine
Trong cuộc điện đàm, ông Biden cũng nói với Tổng thống Zelenskyy rằng Washington sẽ cung cấp cho Kiev gói hỗ trợ an ninh mới trị giá 625 triệu USD, bao gồm các Hệ thống Tên lửa Pháo binh Cơ động Cao (HIMARS), các hệ thống pháo và đạn dược, và xe bọc thép.
Theo Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken, như vậy là ông Biden đã “bật đèn xanh” cho gói hỗ trợ quân sự thứ 24 cho Ukraine, lấy từ kho vũ khí và thiết bị của quân đội Mỹ kể từ tháng 8/2021.
Hôm 5/10, Đại sứ Nga tại Mỹ Anatoly Antonov cho biết quyết định của Washington về gửi thêm viện trợ quân sự cho Ukraine có nguy cơ đe dọa lợi ích của Moscow và làm tăng nguy cơ xảy ra đụng độ quân sự giữa Nga và phương Tây.
“Chúng tôi coi đây là mối đe dọa tức thời đối với lợi ích chiến lược của đất nước chúng tôi”, ông Antonov cho biết trên ứng dụng nhắn tin Telegram hôm 5/10.
“Việc cung cấp các sản phẩm quân sự của Mỹ và các đồng minh không chỉ kéo dài thời gian đổ máu và thương vong mới, mà còn làm tăng nguy cơ xảy ra một cuộc đụng độ quân sự trực tiếp giữa Nga và các nước phương Tây”, nhà ngoại giao Nga cảnh báo.
Mỹ công bố gói hỗ trợ quân sự mới trị giá 625 triệu USD cho Ukraine, ngày 4/10/2022. Ảnh: Al Jazeera
Gazprom chuẩn bị cắt nguồn cung khí đốt cho Moldova
Tập đoàn dầu khí khổng lồ Gazprom của Nga cảnh báo họ có thể cắt nguồn cung khí đốt cho Moldova do các vấn đề về thanh toán.
“Gazprom bảo lưu mọi quyền, bao gồm quyền ngừng cung cấp hoàn toàn, nếu các cam kết tài chính (của Cộng hòa Moldova) không được thực hiện trước ngày 20/10”, gã khổng lồ dầu khí Nga cho biết trên Telegram.
Trong bài đăng trên Telegram, Gazprom cáo buộc công ty khí đốt Moldovagaz của Moldova đã “thường xuyên vi phạm các điều khoản của hợp đồng về thời hạn thanh toán cho khí đốt được cung cấp” trong năm 2022.
Nhà cung cấp năng lượng Nga cho biết, Moldova đang có các khoản nợ tồn đọng, và phía Nga có thể cắt nguồn cung bất cứ lúc nào. Theo Gazprom, Moldova nợ 709 triệu USD.
Minh Đức (Theo The Guardian, Reuters, New York Post, Eurasia Review)
