Thuốc tránh thai chia làm 2 loại, loại theo tháng và loại khẩn cấp. Loại thuốc khẩn cấp có thể sử dụng sau khi quan hệ tình dục trong khoảng thời gian 72 giờ. Loại dùng theo tháng có hiệu quả cao hơn được sử dụng trong chu kỳ 21 hoặc 28 ngày.
Loại thuốc dùng hàng ngày hoạt động bằng cách làm dày nút nhày cổ tử cung của phụ nữ – điều này làm cho tinh trùng gặp khó khăn trong việc “xuyên qua” nút nhày cổ tử cung để tiếp xúc với trứng và thụ tinh. Thuốc đồng thời cũng làm cho quá trình rụng trứng bị ngưng lại, nên tránh được chuyện mang thai.
Dù có tác dụng lên tới 90% nhưng nếu người sử dụng không cẩn trọng vẫn có thể mang thai ngoài ý muốn.
Lý giải một trường hợp mang thai dù đã sử dụng thuốc liên tục trong 2 tháng, bác sĩ Nguyễn Ngọc Thông, Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản TP.HCM chia sẻ với Người lao động:
Hiệu quả tránh thai của các loại thuốc này là rất cao nhờ cơ chế ức chế rụng trứng, biến đổi niêm mạc tử cung… Tuy nhiên, vẫn có trường hợp thất bại do những nguyên nhân sau:
- Uống thuốc không đúng cách: Quên uống thuốc, bị nôn ói trong thời gian ngắn sau khi uống mà không uống bù, bỏ thuốc giữa chừng khi đang uống, uống thuốc kèm với các thức ăn uống có thể giảm tác dụng thuốc hoặc ngăn sự hấp thu thuốc.
- Uống thuốc không bảo đảm chất lượng: Quá hạn dùng, bảo quản không đúng cách…
- Uống thuốc trong lúc đang sử dụng một số loại thuốc (điều trị bệnh) khác có thể tương tác làm giảm tác dụng và hấp thu thuốc.
Bác sĩ Thông khuyến cáo chị em nên đi khám trước khi bắt đầu uống thuốc để loại trừ các chống chỉ định, hướng dẫn cách uống cho thật đúng, trong vòng 1 tuần sau khi hết vỉ thuốc mà vẫn không thấy hành kinh hoặc ra kinh không bình thường thì không được tiếp tục uống vỉ thuốc mới mà phải đi khám ngay để tìm nguyên nhân, phòng ngừa việc đã mang thai ngoài ý muốn mà không biết .
Khi đã phát hiện mình đang mang thai phải lập tức ngưng uống thuốc và khám thai kỹ để các bác sĩ sản khoa theo dõi, tư vấn thêm. Trường hợp này không có chỉ định phải bỏ thai vì chưa có bằng chứng gì cho thấy thai nhi bị ảnh hưởng bởi thuốc tránh thai.
Đối với các chị em muốn giữ con cần khám thai thường xuyên, làm tất cả các xét nghiệm tầm soát dị tật thai nhi, tiếp tục theo dõi thật chặt chẽ quá trình phát triển của thai nhi... để kịp thời có quyết định hợp lý khi có vấn đề gì xảy ra. Thai kỳ này bạn nên đi khám tại một bệnh viện chuyên khoa lớn, có đầy đủ phương tiện để theo dõi chặt chẽ nhất quá trình phát triển của con bạn.
Hướng dẫn sử dụng thuốc tránh thai
Sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày nên được bắt đầu vào ngày thứ nhất của chu kỳ kinh nguyệt. Mỗi ngày uống 1 viên, vào thời gian nhất định trong ngày. Thời điểm uống thuốc cố định trong ngày là tùy bạn lựa chọn nhưng một mẹo nhỏ khuyên bạn khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày là nên uống vào những thời điểm làm các công việc thường ngày như đánh răng sáng, tối, sau ăn,…
Đừng lo lắng quá nếu bạn không biết uống thuốc như thế nào vì đằng sau vỉ thuốc đều có ghi chỉ dẫn. Bạn chỉ cần uống thuốc theo chiều mũi tên hay số thứ tự từ 1 đến 21 như hướng dẫn là được. Khi uống hết vỉ thuốc thì nghỉ 7 ngày rồi uống vỉ tiếp theo như vậy là uống tiếp vào ngày thứ 8 sau khi kết thúc vỉ đầu.
Tuy nhiên bạn nên tập cho mình thói quen uống thuốc và uống đúng giờ. Nếu quên uống thuốc 1-2 viên thì hãy uống bù ngay sau khi bạn nhớ ra. Nếu như quên 3 viên trở lên thì nên vứt vỉ thuốc ấy và bắt đầu dùng vỉ mới.
Lưu ý rằng thuốc tránh thai hàng ngày chưa có tác dụng trong 7 ngày đầu. Ngoài ra nó chỉ có tác dụng tránh thai chứ không giúp bạn tránh được các bệnh lây lan qua đường tình dục. Do vậy để đảm bảo không mang thai trong 7 ngày đầu hoặc mắc các bệnh này, hãy sử dụng các biện pháp tránh thai hỗ trợ (như mang bao cao su) khi quan hệ tình dục
Bá Di (Tổng hợp)