Việt Nam chính thức tham gia Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) vào năm 1998. Sự kiện này đánh dấu bước triển khai quan trọng chính sách đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa và hội nhập kinh tế quốc tế của ta.
Trong 15 năm qua, nước ta đã tích cực tham gia và đóng góp thúc đẩy hợp tác APEC. Nổi bật là nước ta đảm nhiệm thành công vai trò chủ tịch APEC năm 2006, với việc đăng cai tổ chức HNCC APEC 14, HNBT Ngoại giao – Kinh tế APEC 18 và hơn 100 sự kiện, đưa ra triển vọng dài hạn về hướng tới mục tiêu hình thành Khu vực thương mại tự do của toàn khu vực châu Á – Thái Bình Dương (FTAAP), Chương trình Hành động Hà Nội về thực hiện các Mục tiêu Bô-go và các biện pháp cải cách tổng thể, tạo nên những động lực mới cho hợp tác APEC.
Việt Nam là một trong những thành viên chủ động đề xuất và tham gia nhiều sáng kiến mới, với hơn 70 sáng kiến ở hầu hết mọi lĩnh vực (thương mại, đầu tư, đối phó với tình trạng khẩn cấp, y tế, chống chủ nghĩa khủng bố….); và đã đảm nhiệm nhiều vị trí chủ chốt trong APEC (phó chủ tịch Ủy ban thương mại và đầu tư năm 2006, chủ tịch Nhóm công tác doanh nghiệp vừa và nhỏ năm 2006, chủ tịch Ủy ban quản lý ngân sách năm 2007, phó chủ tịch Nhóm công tác Y tế nhiệm kỳ 2009 – 2010, chủ tịch Nhóm công tác về đối phó với tình trạng khẩn cấp nhiệm kỳ 2012 – 2013).
Lãnh đạo Việt Nam và các nước tham gia APEC
Năm 2013, Việt Nam tiếp tục phối hợp chặt chẽ với In-đô-nê-xia và đóng góp tích cực thúc đẩy hợp tác APEC. Việt Nam đã đề xuất và triển khai thành công sáng kiến đầu tiên của APEC về tìm kiếm và cứu hộ trên biển, đồng thời tổ chức một số hoạt động khác như Cuộc họp Nhóm chuyên gia APEC lần thứ 40 về công nghệ năng lượng mới và có thể tái tạo (Hà Nội, 4/2013), Hội thảo về hòa mạng thủy điện và điện tái tạo (Hà Nội, 4/2013), Cuộc họp Nhóm công tác về giao thông vận tải lần thứ 37 (Hồ Chí Minh, 4/2013), Hội thảo APEC về duy trì sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp trong bối cảnh thiên tai lớn (Hà Nội, 5/2013).
Việt Nam cũng tiếp tục tham gia thúc đẩy các lĩnh vực ưu tiên của APEC phù hợp với lợi ích và quan tâm của nước ta như liên kết kinh tế, an ninh lương thực, ứng phó với thiên tai, quản lý nguồn nước, bảo vệ bền vững nguồn tài nguyên biển.
Diễn đàn APEC hội tụ hầu hết các đối tác kinh tế, thương mại và chiến lược hàng đầu của ta, là khu vực đầu tư trực tiếp lớn nhất với 65% tổng số vốn đầu tư nước ngoài, chiếm 60% giá trị xuất khẩu, 80% giá trị nhập khẩu và 75% lượng khách du lịch quốc tế của Việt Nam.
Ngoài ra, Việt Nam đã quyết định và được các thành viên APEC hoàn toàn ủng hộ việc lần thứ hai đăng cai HNCC APEC vào năm 2017. Quyết định nhằm tiếp tục triển khai mạnh mẽ chủ trương chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, thể hiện tầm nhìn dài hạn của Việt Nam về châu Á – Thái Bình Dương. Đây cũng sẽ là đóng góp thiết thực nữa của Việt Nam góp phần duy trì vai trò và vị thế của APEC, xây dựng một châu Á – Thái Bình Dương của thế kỷ 21 tự cường, năng động và thịnh vượng – động lực của tăng trưởng toàn cầu.
Liên kết kinh tế khu vực nói chung và trong khuôn khổ APEC nói riêng cũng như hội nhập kinh tế quốc tế của nước ta đang chuyển sang giai đoạn mới, với những nội hàm sâu rộng, mức độ cam kết cao hơn, mở rộng sang nhiều vấn đề thương mại và đầu tư thế hệ mới. Điều này đang đặt ra nhiều thách thức không nhỏ đối với quốc gia có trình độ phát triển còn thấp như nước ta, đòi hỏi chúng ta phải tiếp tục nỗ lực và chủ động đẩy mạnh chuẩn bị trong nước, nhất là thể chế và năng lực, tăng cường đồng thuận xã hội cũng như sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp và địa phương để hội nhập quốc tế hiệu quả và phục vụ thiết thực các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Sắp tới, vào ngày 15/11, Việt Nam được giao tổ chức Hội nghị “APEC trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương của thế kỷ 21”. Đây là hội nghị cao cấp đầu tiên về Diễn đàn APEC mà Việt Nam tổ chức kể từ sau Hội nghị Cấp cao APEC 2006.
Khánh An
