Mới đây, UBND tỉnh Tuyên Quang vừa có Quyết định thu hồi Giấy phép khai thác khoáng sản của Công ty TNHH Thương mại và Đầu tư công nghệ T&T tại xã Tân Mỹ, huyện Chiêm Hóa (Tuyên Quang) vì đã vi phạm những quy định trong giấy phép được cấp và gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.
Đây là đơn vị khai thác vàng đầu tiên tính từ năm 2005 trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang bị thu hồi giấy phép và yêu cầu đóng cửa mỏ. Tiếp đó là hàng loạt mỏ vàng tự phát cũng bị lực lượng chức năng ra quân xử lý.
Máy xúc và giàn tuyển khai thác vàng trái phép của đơn vị thi công nắn dòng, kè chân soi hồi đầu tháng 9 (ảnh do bà con xóm 135 cung cấp)
Sau khi tỉnh "mạnh tay", nạn khai thác trái phép vàng sa khoáng trên một số con sông ở Tuyên Quang đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, thời gian gần đây, "vàng tặc" lại xuất hiện với thủ đoạn khai thác tinh vi hơn để qua mặt các cơ quan chức năng. Chúng sử dụng những chiếc thuyền nhỏ, được trang bị máy hút, "núp bóng" khai thác cát sỏi để khai thác vàng sa khoáng trên sông. Khi bị các cơ quan chức năng kiểm tra, chúng nhanh chóng bỏ chạy.
Điển hình phải kể đến điểm đen ở xã Hòa An, huyện Chiêm Hóa. Tại địa bàn thôn Tông Soong nằm cách UBND xã Hòa An chừng 6km, lại xa trục đường chính, thôn Tông Soong có một khúc sông Gâm chảy qua. Theo những người dân địa phương, đây là khúc sông có nhiều vàng, lại giáp với nhiều xã. Do vị trí đắc địa, "vàng tặc" đã chọn nơi đây làm địa điểm khai thác.
Ngay sát bờ sông, hàng loạt thuyền với nhiều phu vàng đua nhau hút, sàng, đãi vàng sa khoáng. Theo đó, "công nghệ mới" để khai thác vàng sa khoáng đã được hé lộ, những chiếc thuyền nhỏ được trang bị một máy nổ công suất lớn, trên thuyền có máng đãi. Đối với thuyền lớn hơn thì có 2 máy nổ công suất lớn; ngoài ra trên thuyền có thêm một hệ thống rung lắc tự động. Bùn dưới lòng sông, sau khi được máy nổ hút lên sẽ được đưa vào một máng rung lắc, sau đó đưa ra bàn đãi. Vàng nặng sẽ được giữ lại ở bàn đãi, còn bùn và sỏi xả thẳng xuống sông.
Để việc hút bùn diễn ra chính xác thì dưới sông có thợ lặn được trang bị đầy đủ dụng cụ từ áo lặn đến bình ôxi. Thợ lặn này có nhiệm vụ đưa ống hút đến vị trí thích hợp dưới lòng sông. Nhìn từ xa, những chiếc thuyền này đều giống với những thuyền dùng để khai thác cát.
Trao đổi với PV Người đưa tin về vấn đề này, một quan chức tỉnh Tuyên Quang cho biết, đây chỉ là một trong những thủ đoạn tinh vi của bọn "vàng tặc". Mặc dù cơ quan chức năng đã nhiều lần ra quân nhưng chưa thể dẹp bỏ triệt để vì thủ đoạn hết sức tinh vi của những đối tượng này, bởi chúng có một hệ thống cảnh báo từ xa khi có người lạ xâm nhập vào khu vực.
Ngoài ra, muốn xử lý cũng phải có bằng chứng, tang vật cụ thể, còn đây các thuyền này đều hoạt động trên hình thức hút cát, nhưng thực tế là hút bùn để đãi vàng sa khoáng.
Vương Trần
