Điểm đến văn hóa tâm linh
Đền Tranh Hải Dương nằm cách trung tâm thành phố khoảng 30km về phía Nam thuộc xã Đồng Tâm, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương. Đây là ngôi đền mà khi nhắc đến, bất cứ người dân địa phương nào cũng cảm thấy tự hào. Đền Tranh còn được gọi là đền Quan Lớn Tuần Tranh.
Thờ tự Quan Lớn Tuần Tranh.
Vào thời Lê - Nguyên, đền Tranh là một ngôi đền lớn thờ nhân vật huyền thoại theo tín ngưỡng của người dân địa phương. Theo tài liệu được truyền lại thì gắn liền với đền Tranh có rất nhiều truyền thuyết thần kỳ, nổi bật nhất là truyền thuyết về Quan Lớn Tuần Tranh, người được thờ tự trong đền.
Quan Lớn Tuần Tranh là một vị quan Tuần Phủ được giao cai quản ngã 3 sông Chanh, nơi giao nhau của 3 vùng đất Ninh Giang - Vĩnh Bảo - Thái Bình. Quan Lớn Tuần Tranh là một vị quan mẫu mực, hết lòng vì dân vì nước, bảo vệ vùng đất Ninh Giang, xây dựng cuộc sống ấm no cho người dân. Do đó, để tưởng nhớ công đức to lớn của Quan Lớn Tuần Tranh, chính quyền địa phương và những người con Ninh Giang đã xây dựng ngôi đền thờ ông.
Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
Trải qua nhiều biến cố thăng trầm của lịch sử, năm 1946, thực hiện chủ trương “tiêu thổ kháng chiến”, đền Tranh chỉ còn giữ lại cung cấm làm nơi thờ tự. Năm 1954, Đền Tranh được phục dựng lại để đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của nhân dân.
Từ năm 1996 đến năm 2006, đền được đầu tư tôn tạo, xây dựng khang trang từ nhiều nguồn vốn. Năm 2009, đền Tranh được xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.
Năm 2022, Lễ hội truyền thống đền Tranh được ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Năm 2009, đền Tranh được xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.
Đền Tranh ở Hải Dương hiện tại là một công trình kiến trúc tâm linh lớn và cũng là một trong những ngôi đền thiêng biểu tượng của vùng Đồng Bằng Bắc bộ. Quần thể kiến trúc ở khu vực Đền Tranh bao gồm cả chùa Tranh ngăn cách bởi một hồ nước.
Đền được xây gồm 3 tòa: tiền đường, trung từ và hậu cung. Mỗi công trình gồm 7 gian, tổng số là 21 gian. Kiến trúc phỏng theo thời Lê và thời Nguyễn. Đặc biệt, đền còn bảo lưu được một số cổ vật có giá trị nghệ thuật như tượng Quan Lớn Tuần Tranh bằng đồng nặng 200 kg, 4 pho tượng Tứ Trụ bằng đá, bát hương, đỉnh đồng, hạc đồng, cuốn thư, chóe sứ…
Công nhận điểm du lịch
Vừa qua, huyện Ninh Giang, tỉnh Hải Dương đã tổ chức khai hội Lễ hội đền Tranh năm 2024 và công bố quyết định của UBND tỉnh công nhận di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia đền Tranh là điểm du lịch.
Lễ hội đền Tranh năm nay diễn ra trong 3 ngày (ngày 19, 23 và 24/3/2024) với nhiều nghi lễ truyền thống, đan xen các hoạt động văn hóa nghệ thuật, trò chơi dân gian sôi nổi, đặc sắc như: lễ rước nước, dâng lễ vật, lễ tế quan, tế mẫu, lễ mộc dục và nhiều trò chơi dân gian...
Bên cạnh đó, năm nay, ban tổ chức bố trí 10 gian trưng bày 37 sản phẩm OCOP đặc trưng, tiêu biểu của huyện Ninh Giang, trong đó có bánh gai, ổi, yến, giò, mật ong, vải khô, dưa, rượu...
Rất đông đại biểu, nhân dân và du khách về dự lễ hội.
Theo ông Nguyễn Thành Vạn, Phó Chủ tịch UBND huyện Ninh Giang cho biết, sự kiện được tổ chức nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa, truyền thống tốt đẹp của lễ hội đền Tranh - di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; thể hiện đạo lý "Uống nước nhớ nguồn", tôn vinh công lao các bậc tiền nhân, nhân vật được thờ tại di tích.
Thông qua các hoạt động, góp phần tuyên truyền, quảng bá giá trị văn hóa tiêu biểu, điểm du lịch, truyền thống tốt đẹp của lễ hội đền Tranh; giáo dục truyền thống, ý thức trách nhiệm của cán bộ, nhân dân trong việc thực hiện, giữ gìn phát huy các giá trị văn hóa của dân tộc. Đồng thời, đáp ứng nhu cầu văn hóa tâm linh của nhân dân và du khách thập phương.
C
