Nhà cổ Bình Thủy tọa lạc tại số 144 đường Bùi Hữu Nghĩa (phường Bình Thủy, quận Bình Thủy, TP.Cần Thơ) được xây dựng vào năm 1870 bởi gia đình họ Dương tại Cần Thơ. Ban đầu, ngôi nhà được dựng lên để phục vụ nhu cầu sinh sống và thờ cúng tổ tiên. Tuy nhiên, qua nhiều biến cố lịch sử, nó đã trở thành một biểu tượng văn hóa, phản ánh sự phồn vinh của vùng đất Tây Đô.
Trong suốt thế kỷ qua, nhà cổ Bình Thủy không chỉ là nơi ở của dòng họ Dương mà còn chứng kiến nhiều sự kiện quan trọng của miền Tây Nam bộ. Đặc biệt, kiến trúc và cảnh quan nơi đây đã thu hút các nhà làm phim, trở thành bối cảnh cho nhiều tác phẩm điện ảnh nổi tiếng, trong đó có bộ phim Người tình (L'Amant) của đạo diễn người Pháp Jean-Jacques Annaud.
Anh Dương Nhất Lượng, cháu đời thứ bảy của cụ Dương Chấn Kỷ, chia sẻ với Người Đưa Tin: "Ngôi nhà gồm 5 gian, trong đó 3 gian trong được bố trí làm nơi thờ tự. Các bàn hương án, khánh thờ, liễn đối đều được làm bằng gỗ khảm xà cừ, với cách bài trí mang đậm nét thuần Việt. 2 gian bìa được ngăn cách với gian thờ bởi 2 hàng tủ gỗ, vừa có chức năng trang trí, vừa đóng vai trò làm vách ngăn.
Bộ khung nhà được dựng trên 24 cột gỗ Căm xe, Cà chất, cao từ 4 đến 6 mét, đặt trên khung đá tảng cổ bồng vững chắc. Các cột, kèo được kết nối bởi hệ thống vì kèo truyền thống thường thấy trong kiến trúc Nam bộ, gồm kèo xuyên chính, hay còn gọi là kèo cánh én, cánh dơi".
Việc bảo tồn một công trình hơn 150 năm tuổi không hề đơn giản. Thời gian, khí hậu và tác động của con người có thể khiến nhiều chi tiết kiến trúc bị xuống cấp.
"Để bảo tồn và duy trì vẻ đẹp nguyên vẹn của ngôi nhà gỗ cổ, gia đình tôi đặc biệt chú trọng đến công tác bảo quản. Hằng tháng, chúng tôi hợp tác với một công ty chuyên nghiệp để xử lý mối mọt, đảm bảo chất lượng gỗ luôn bền vững theo thời gian. Chi phí cho công tác này được trích từ nguồn thu do khách tham quan đóng góp", anh Lượng cho biết thêm
Nhà cổ Bình Thủy là biểu tượng của sự giao thoa văn hóa, lịch sử và đời sống tinh thần Nam Bộ. Nó không chỉ lưu giữ ký ức một dòng họ mà còn là niềm tự hào của Cần Thơ, góp phần vào di sản văn hóa Việt Nam. Việc bảo tồn nhà cổ không chỉ bảo vệ lịch sử mà còn giúp thế hệ sau hiểu và trân trọng giá trị văn hóa truyền thống. Mong rằng ngôi nhà sẽ luôn bền vững theo thời gian và tiếp tục thu hút những người yêu lịch sử, kiến trúc.
Dưới đây là một số hình ảnh ghi nhận tại nhà cổ Bình Thủy:
Nhà cổ Bình Thủy được xây dựng vào năm 1870 bởi gia đình họ Dương, một dòng họ có tiếng tại Cần Thơ.
Điểm nổi bật của nhà cổ Bình Thủy chính là sự pha trộn hài hòa giữa kiến trúc phương Tây và tinh thần Á Đông truyền thống.
Bước vào bên trong, du khách sẽ ngay lập tức cảm nhận được không gian ấm cúng và đậm chất Việt Nam. Nội thất của ngôi nhà được bài trí theo phong cách truyền thống với các bộ bàn ghế gỗ chạm khắc tinh tế, hoành phi, câu đối sơn son thếp vàng và những món đồ cổ quý giá. Sàn nhà lát gạch bông nhập khẩu từ Pháp, trong khi trần nhà được chạm trổ công phu với những họa tiết đặc trưng của kiến trúc Á Đông.
Bên trong ngôi nhà có một không gian linh thiêng dành riêng cho việc thờ cúng tổ tiên. Bàn thờ được đặt trang trọng tại gian chính, với những bức hoành phi, câu đối mang ý nghĩa về đạo hiếu và truyền thống gia đình. Đây là nơi thể hiện lòng biết ơn của con cháu đối với tổ tiên, đồng thời cũng là minh chứng cho tinh thần "uống nước nhớ nguồn" của người Việt.
Với giá trị lịch sử, kiến trúc và văn hóa đặc biệt, nhà cổ Bình Thủy đã được công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia. Ngày nay, ngôi nhà trở thành điểm du lịch nổi tiếng, thu hút đông đảo du khách đến tham quan, tìm hiểu về nét đẹp văn hóa của miền Tây Nam bộ.
Du khách tham quan nhà cổ.
Trần Tuấn
