Nhà Trắng vừa ra lệnh dừng tất cả các giao dịch kinh doanh giữa các thực thể của Mỹ và Venezuela, đồng thời cho biết sẽ tái áp đặt các biện pháp trừng phạt lên gã khổng lồ dầu mỏ Nam Mỹ vào tháng 4 nếu chính quyền của Tổng thống Nicolas Maduro không tuân thủ thỏa thuận về bầu cử đã ký năm ngoái.
Cụ thể, Bộ Tài chính Mỹ hôm 29/1 đã ra hạn chót cho các thực thể Mỹ kết thúc các giao dịch với công ty khai thác mỏ nhà nước Minerven của Venezuela là ngày 13/2. Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 30/1 cho biết Washington không có kế hoạch gia hạn giấy phép cho phép dầu của Venezuela tự do chảy tới các điểm đến đã chọn sau khi giấy phép này hết hạn vào ngày 18/4.
Phản đối “tối hậu thư thô lỗ”
Mỹ đang gia tăng áp lực đối với Caracas kể từ khi Tòa án Tối cao Venezuela vào tuần trước giữ nguyên lệnh cấm ứng cử viên hàng đầu của phe đối lập, Maria Corina Machado, tham gia cuộc bầu cử Tổng thống Venezuela dự kiến sẽ diễn ra vào nửa cuối năm nay.
Venezuela đã lên tiếng chỉ trích gay gắt động thái của Mỹ, và cảnh báo rằng Caracas có thể tạm dừng các chuyến bay hồi hương đối với những người di cư Venezuela đang ở Mỹ mà không có giấy tờ hợp lệ.
“Toàn bộ Venezuela phản đối hành động tống tiền và tối hậu thư thô lỗ và không phù hợp của Chính phủ Mỹ”, Phó Tổng thống Venezuela Delcy Rodriguez cho biết trên X/Twitter hôm 30/1.
“Nếu họ thực hiện bước đi sai trái nhằm tăng cường gây hấn kinh tế chống lại Venezuela… kể từ ngày 13/2, các chuyến bay hồi hương đối với người di cư Venezuela sẽ bị hủy ngay lập tức”, bà Rodriguez cảnh báo.
Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro vẫy cờ Venezuela trong cuộc tuần hành ủng hộ chính phủ của ông ở Caracas, ngày 23/1/2024. Ảnh: Getty Images
Mỹ bắt đầu hồi hương những người di cư Venezuela trên các chuyến bay thuê vào tháng 10 năm ngoái, sau một thỏa thuận giữa ông Maduro và Tổng thống Mỹ Joe Biden về việc “hồi hương có trật tự, an toàn và hợp pháp” đối với những người di cư Venezuela không có giấy tờ.
Bà Rodriguez cũng cho biết rằng tất cả các lĩnh vực hợp tác khác sẽ được xem xét như một biện pháp đối phó với “nỗ lực cố tình giáng một đòn mạnh vào ngành dầu khí Venezuela” của Mỹ.
Mỹ, nước lần đầu tiên áp đặt các lệnh trừng phạt dầu mỏ đối với Venezuela vào năm 2019, đã ban hành biện pháp giảm nhẹ các lệnh trừng phạt đối với quốc gia thành viên OPEC này vào tháng 10/2023 để công nhận một thỏa thuận được ký kết ở Barbados với chính quyền của Tổng thống Maduro, bao gồm thả tù nhân chính trị, cho phép các quan sát viên quốc tế tiếp cận và đặt điều kiện cho một cuộc bầu cử Tổng thống công bằng ở quốc gia Nam Mỹ.
Quyết không “khuỵu gối”
Nhờ việc các lệnh trừng phạt được nới lỏng, Venezuela dự kiến sẽ tăng tổng doanh thu từ dầu mỏ lên tới 20 tỷ USD trong năm nay từ mức 12 tỷ USD vào năm 2023, theo công ty tư vấn Ecoanalitica có trụ sở tại Caracas.
Giá dầu Venezuela đã tăng đáng kể, và khâu thanh toán trở nên dễ dàng hơn đối với Tập đoàn dầu khí quốc gia Venezuela (PDVSA). Tất cả đều có lợi cho Tổng thống Maduro, theo ông Francisco Monaldi, Giám đốc Chương trình Năng lượng Mỹ Latinh tại Viện Baker của Đại học Rice.
Dữ liệu theo dõi tàu chở dầu cho thấy xuất khẩu dầu của PDVSA và các đối tác liên doanh đã tăng gần 13% lên mức trung bình 700.000 thùng/ngày trong năm ngoái, trong khi sản lượng dầu thô của Venezuela tăng 9% lên 783.000 thùng/ngày. Công ty đã thiết lập lại mối quan hệ với một số khách hàng quan trọng trước đây của mình.
Trụ sở của PDVSA, Tập đoàn dầu mỏ nhà nước Venezuela, tại Caracas. Ảnh: Bloomberg
Việc nới lỏng đã làm tăng doanh thu từ dầu mỏ, thúc đẩy tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Venezuela tăng 5% vào năm 2023. Nó cũng mở đường cho Venezuela lên kế hoạch mở rộng chi tiêu công lần đầu tiên sau nhiều năm để thu hút cử tri.
“Nếu giấy phép bị Mỹ rút vào tháng 4, lợi nhuận Venezuela thu được sẽ lại giảm và các kịch bản về tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ và một cuộc bầu cử cạnh tranh sẽ lại mờ nhạt”, ông Monaldi nói.
Venezuela đã chuẩn bị cho mọi kịch bản, bao gồm cả việc Mỹ tái áp đặt các lệnh trừng phạt đối với xuất khẩu dầu thô và khí đốt của đất nước, Bộ trưởng Dầu mỏ Venezuela Pedro Tellechea cho biết.
Mỹ cũng sẽ cảm nhận được tác động của bất kỳ lệnh trừng phạt năng lượng nào được tái áp đặt lên Venezuela, ông Tellechea cho biết khi nói với các phóng viên, và bổ sung rằng nước này sẽ không “khuỵu gối” trước áp lực từ Mỹ.
Tuy nhiên, theo các nguồn tin của Reuters, thông điệp của ông Tellechea không xoa dịu được các công ty đang có kế hoạch mua dầu Venezuela và các đối tác cho các dự án năng lượng ở Venezuela.
Minh Đức (Theo Al Jazeera, Reuters)
