Vị anh hùng miệt vườn bảy lần bắn rơi máy bay

Phi công "miệt vườn"

Năm 17 tuổi, ông theo tiếng gọi của đất nước lên đường làm cách mạng. Năm 1954, ông tập kết ra Bắc. Có đợt tuyển chọn phi công, người ta thấy ông cao to lại có sức khỏe hơn người, thế là cho vào học lái máy bay. Mà trước khi học làm phi công phải học qua văn hóa. Văn hóa của ông chỉ mới lớp ba, chữ nghĩa vừa đủ đánh vần cái tên lên tờ khai lý lịch. Ông học liền bảy ngày thì xong chương trình văn hóa, nghe cán bộ thông báo ông đã lên đến lớp 10 rồi. Sau đó, những lớp học về kỹ thuật lái máy bay, Nguyễn Văn Bảy nhớ rất rõ trong đầu. Vốn con nhà nông đích thực lại hay mày mò sửa chữa máy móc nên mấy cái thông số, kỹ thuật hạ cánh, cất cánh, ông rành lắm, chỉ vài lần đã thuộc làu.

Năm 1965, Nguyễn Văn Bảy là một trong số ít phi công đầu tiên Việt Nam hoàn thành cơ bản khóa học và đáp máy bay trở về Việt Nam chuẩn bị cho cuộc chiến với không lực Hoa Kỳ. Tại đây, ông may mắn được gặp Bác Hồ, nghe lời bác dạy: "Những học sinh miền Nam phải ra sức học tập rèn luyện để trở thành những phi công giỏi chiến đấu giải phóng đất nước và còn chở Bác vào miền Nam thăm đồng bào nữa". Ngay từ những ngày đầu bay trên bầu trời Việt Nam, Nguyễn Văn Bảy đã rất ý thức được trách nhiệm rất nặng nề nhưng vô cùng vinh quang đang đặt trên vai mình. Tham gia 13 trận thì lập được thành tích bắn hạ bảy chiếc máy bay của địch. Cả bảy lần lập chiến tích như thế, nhưng chưa một lần nào ông phải nhảy dù hoặc làm một chiếc máy bay nào hư hại.

Ông bảo: "Chỉ khi nào cấp bách lắm, hết đường xử lý rồi mình mới dùng đến phương án nhảy dù. Việt Nam mình còn nghèo mà, máy bay đâu có nhiều, nên mình phải tận dụng tối đa, trân trọng vào bảo vệ nó như máu thịt của mình ấy". Chính vì cái suy nghĩ chân thật, đơn nghĩa như vậy mà ông Bảy được các chuyên gia Liên Xô đánh giá là "kỳ lạ và khó hiểu".

Trong chuyến bay vào ngày 7/10/1965, khi lái máy bay chiến đấu trên bầu trời Yên Thế, máy bay của ông bị trúng đạn thủng lỗ chỗ ở buồng lái, cánh quạt, có chỗ thủng to bằng cái tô ăn cơm. Với vận tốc 700 - 800km/h trên bầu trời, gió thốc vào chỗ thủng như muốn hất văng phi công ra khỏi buồng lái, loay hoay mãi, tránh mãi cũng không tài nào tránh được sức gió khủng khiếp dội vào, Nguyễn Văn Bảy lấy tay bịt chỗ thủng, tay kia vẫn cầm lái.

Lúc đầu thì thấy loạng choạng, nhưng sau ông giữ được thăng bằng, thấy ổn, vậy là lái một mạch về tới sân bay hạ cánh an toàn. Thấy ông bước xuống máy bay với nụ cười thật tươi, chuyên gia Liên Xô tiến lại xem và đếm được tổng cộng 82 lỗ thủng. Họ kinh ngạc thốt lên: "Chúng tôi chưa bao giờ thấy một trường hợp nào như thế này. Ở trong hoàn cảnh ấy, người phi công chỉ có cách duy nhất là nhảy dù. Có lẽ, chỉ có phi công Việt Nam mới dám mạo hiểm như vậy".

Ông Bảy hiện nay đang vui thú điền viên (Ảnh Kỳ Anh)

Sau này, nói chuyện với đồng đội, ông tâm sự thật lòng: "Em không biết đến sự nguy hiểm vào lúc đó, nghĩ tiếc máy may quá nên đánh liều thử, em không ngờ lại thành công". Tuy nhiên, những sự cố trên bầu trời không đáng nhớ bằng những lần "đối đầu" với không quân Mỹ. Ông Bảy giải thích: "Đối đầu ở đây không phải là húc đầu vào nhau hay liều mình đâm vào máy bay địch. Đối đầu là những trận vờn nhau suốt mấy giờ liền trên bầu trời.

Mình hiểu được tâm lý của địch, chúng rất sợ giáp lá cà nên mình cứ cho máy bay "quất tới luôn", nó thấy thế sẽ phải tránh, giữa lúc ấy mình đánh bất ngờ, chúng không thể trở tay kịp". Với những thành tích lẫy lừng trên bầu trời chỉ trong thời gian ngắn, năm 1967, Nguyễn Văn Bảy đã được Bác Hồ phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND. Niềm vui như được nhân đôi khi cùng năm này, cậu con trai đầu lòng ra đời. Ông đặt tên con là Phi Hùng để ghi những trận đánh phi thường trên bầu trời Việt Nam.

Anh hùng về lại đời thường

Rời khỏi bầu trời, Nguyễn Văn Bảy trở thành cán bộ nòng cốt của lực lượng phòng không không quân Việt Nam. Dưới sự hướng dẫn, đào tạo của ông, nhiều thế hệ phi công sau này trưởng thành, đóng góp thành tích không nhỏ vào thành tích chung của bộ đội phòng không không quân Việt Nam. Những phi công Hoa Kỳ từng bị ông bắn rơi thường quay lại Việt Nam. Việc đầu tiên họ làm là tìm gặp người phi công Việt Nam năm xưa bắn hạ họ. Trong số những vị khách ở phía bên kia chiến tuyến có Trung tướng không quân Mỹ GS. Steve Richie, đối thủ từng lái máy bay F-4 hơn 40 năm trước trên không phận miền Bắc đã tìm về tận Đồng Tháp để gặp phi công Nguyễn Văn Bảy.

Ông Bảy vui vẻ tiếp đón vị tướng Hoa Kỳ bằng một bữa cơm có thịt gà thả vườn, cá dưới ao và rượu tự nấu. Ông Steve Richie vừa ăn vừa tấm tắc khen ngon và cũng khâm phục luôn cái tài "miệt vườn" của vị anh hùng Việt Nam. Sang Việt Nam lần này, tướng Steve Richie mang theo đứa con gái của một người bạn từng là phi công nhưng đã mất tích trong một trận đánh với phi công Việt Nam tại miền Bắc. Sau hơn 40 năm, người con gái Mỹ ấy lớn lên luôn trăn trở, khắc khoải về tin tức cha mình.

Cô khi vọng rằng, có thể bố mình vẫn còn sống và thất lạc đâu đó ở đất nước Việt Nam. Sau khi nghe trình bày, ông Bảy hớp ly trà nóng chậm rãi trả lời: "Nếu đúng như mô tả của cô và lời tường thuật của ông Steve Richie thì chính tôi đã bắn cháy chiếc máy bay ấy, nhưng tôi không thấy phi công nhảy dù. Vẫn biết rằng, nỗi đau khi được khơi lại sẽ mang đến thật vọng cho đứa con đi tìm cha, nhưng đó là sự thật không thể chối cãi, người Việt Nam phải chiến đấu quyết liệt để bảo vệ đất nước và người Việt Nam cũng phải chịu những nỗi đau mất mát rất lớn cho cuộc chiến này".

Năm 1990, khi mới 55 tuổi, đại tá Nguyễn Văn Bảy xin nghỉ hưu sớm. Trả lời cho câu hỏi ấy, ông chỉ nói một điều đơn giản: "Tôi xuất thân từ nông dân, quanh năm chân lấm tay bùn. Khi đất nước lâm nguy thì mình phải đứng lên, đó là điều ai cũng phải làm. Tôi đã làm tròn nghĩa vụ của một người lính, sẵn sàng chết cho Tổ quốc sống. May thay, tôi còn sống là quý lắm rồi. Thôi thì mình rút lui để cho thế hệ kế cận tiếp tục phát huy". Vừa dứt quân ngũ, anh hùng Nguyễn Văn Bảy cùng vợ quay trở về quê mẹ Đồng Tháp dựng lều đào ao, nuôi cá và làm ruộng. Nói rồi, ông cười thỏa mãn: "Giờ tao như thế là sướng nhất, lúa gạo tao làm ra để ăn không bán. Gà vịt, khoai sắn cũng thế, không bao giờ phải ra chợ mua. Lúc nào ghé nhà tao cũng có mồi nhắm rượu. Đêm tao ngủ cũng ngửi thấy mùi lúa, cái mùi suốt 22 năm đánh giặc, tao luôn thèm nhớ. Bọn bay xem, có anh hùng nào sướng được như tao không". Nhìn bóng dáng cao lớn dưới bóng chiều, sự thanh thản và thỏa mãn với những gì mình đã có cả về quá khứ lẫn hiện tại, chúng tôi thấy hình ảnh đẹp nhất của người anh hùng giữa thời bình.

Kỳ Anh