Tàn đời sinh viên
“Trong hành trình bảo vệ công lý của mình, có lẽ vụ án Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ và bảo vệ thành công cho một nam sinh viên có cái tên cũng rất đặc biệt Tô Văn Hỏa (SN 1989, ngụ thôn Sơn Du, xã Nguyên Khê, huyện Đông Anh, Hà Nội) khiến tôi không thể nào quên”, Luật sư Chu Mạnh Cường nhớ lại.
Hiện đang là Trưởng văn phòng luật sư Danh Chính (Đoàn luật sư TP. Hà Nội), luật sư Cường nhớ như in hình ảnh một người đàn ông trong tâm trạng hoang mang, lo lắng đến gõ cửa cầu cứu luật sư hãy giúp con họ, đó là bố của em Tô Văn Hỏa. Bố của thanh niên này cho biết, Hỏa vừa mới bước những bước đầu tiên vào cánh cổng Đại học thì bất ngờ bị bắt giữ liên quan đến vụ án giao thông xảy ra cách đây hơn một năm.
Luật sư Chu Mạnh Cường – Trưởng văn phòng luật sư Danh Chính
Sau khi nhận lời bào chữa cho bị can Hỏa, luật sư Cường đã bắt tay ngày vào nghiên cứu hồ sơ. Theo nội dung truy tố của cơ quan tố tụng thì khoảng 17h30 ngày 13/8/2011, Tô Văn Hỏa (có giấy phép lái xe mô tô) điều khiển xe mô tô chở em gái là Tô Thị Hoan (SN 1992) lưu thông trên đường Nguyên Khê, hướng Quốc lộ 3 đi thôn Sơn Du (xã Nguyên Khê, huyện Đông Anh).
Khi đến đoạn Nhà văn hóa thôn Khê Nữ (xã Nguyên Khê), do thiếu chú ý quan sát, không chấp hành nghiêm ngặt hệ thống báo hiệu đường bộ (nơi có vạch kẻ đường dành cho người đi bộ), không làm chủ được tốc độ, xe mô tô do Hỏa điều khiển đã va chạm với xe đạp do ông Nguyễn Mạnh N. (SN 1941, ngụ thôn Khê Nữ) điều khiển sang đường khiến ông N. tử vong.
Hơn 1 năm sau, ngày 13/12/2012, khi Hỏa thi đỗ và đang là sinh viên năm nhất của trường Học viện Kỹ thuật quân sự (hệ dân sự) thì tân sinh viên bị bắt tạm giam khiến mọi người đều ngỡ ngàng, chua xót.
“Vụ tai nạn với nội dung đơn giản, tưởng chừng tội phạm đã quá rõ ràng, nhưng khi nghiên cứu kỹ càng cùng sự đánh giá, phân tích chứng cứ thì tôi phát hiện các tình tiết liên quan đến vụ án này còn nhiều điểm bất thường”, luật sư Cường nói.
Tiếp đến, luật sư Cường đã làm thủ tục vào trại tạm giam gặp bị can. Khác với miêu tả của bố em Hỏa, trông Hỏa lúc này suy sụp, hốc hác đi nhiều vì lo nghĩ. Thế nhưng dưới con mắt đánh giá của luật sư, cậu sinh viên này vẫn toát lên vẻ gan góc và bản lĩnh cùng một câu nói khiến luật sư càng củng cố niềm tin nội tâm của mình là đúng khi cho rằng vụ án này có oan sai. Hỏa nói: “Cháu biết, nếu nghe theo lời của các chú điều tra viên nhận tội thì tội của cháu cũng không nặng. Nhưng cháu được gia đình và nhà trường dạy phải trung thực. Nên cho dù các chú có giam cháu đến 10 năm thì cháu vẫn khẳng định mình không phạm tội”.
“Chính câu nói cương trực của cậu sinh viên này giúp tôi càng khẳng định những nhận định, đánh giá ban đầu của mình về vụ án này là đúng hướng. Từ đó, tôi không ngừng đau đáu, quyết tâm tìm ra những căn cứ xác đáng để bảo vệ quyền lợi cho thân chủ của mình một cách tốt nhất”, luật sư Cường cho hay.
Manh mối…
Vừa lật lại những trang hồ sơ cùng những bản ảnh về hiện trường và tang vật vụ án, luật sư Cường cho biết manh mối đầu tiên chính là sự đột nhiên xuất hiện ba nhân chứng lại là 3 đứa trẻ đang học lớp 7 (khoảng 11-12 tuổi), mà theo luật sư thì lời khai các nhân chứng này có rất nhiều “vấn đề”!
“Trước hết, lời khai của ba nhân chứng có dấu hiệu thiếu khách quan. Vụ tai nạn xảy ra ngày 13/8/2011 nhưng hơn một năm sau, đến tận ngày 20/9/2012, cả 3 nhân chứng “nhí” mới đồng loạt có đơn trình bày gửi tới cơ quan điều tra sau khi đã gặp gỡ luật sư bên phía bị hại. Lạ một điều, về hình thức, nội dung của ba lá đơn đều giống nhau đến từng dấu chấm, dấu phẩy như được ai đó đọc để cả 3 nhân chứng cùng chép? Nếu đã là đọc - chép thì những nội dung đó liệu có xuất phát từ sự thật khách quan?” - Luật sư Cường đặt nghi vấn.
Chưa hết, lời khai các nhân chứng “nhí” có dấu hiệu “tiền hậu bất nhất”. Lúc thì các cháu khai “đứng chơi cùng nhau” khi xảy ra vụ tai nạn. Đến khi tách ra, mỗi cháu lại khai đứng ở một địa điểm khác nhau: Một người khai đứng “ở cổng nhà văn hóa”, một người “đứng chơi trong sân nhà văn hóa, cách cổng nhà văn hóa khoảng 3-4m”, trong khi cháu thứ ba lại khai “đứng chơi ở cổng hội trường trong sân nhà văn hóa”. Vậy sự thật là các nhân chứng đứng ở đâu và có cùng nhau chứng kiến toàn cảnh diễn biến vụ tai nạn giao thông hay không?
Phát hiện thứ hai mà luật sư Cường cho hay chính là tư thế hai phương tiện va chạm với nhau khi xảy ra tai nạn đã được luật sư nêu trong kiến nghị nhưng cơ quan cảnh sát điều tra chưa làm rõ. Cụ thể, trong hồ sơ thể hiện: Trước khi tai nạn xảy ra, xe mô tô do Tô Văn Hỏa điều khiển đang đi cùng chiều với xe đạp của ông N.. Vậy nhưng hình ảnh mà cơ quan công an dựng lại vị trí, tư thế, chiều hướng xảy ra va chạm giữa hai chiếc xe lại cho thấy hai chiếc xe này va chạm theo hướng...ngược chiều nhau (đuôi xe mô tô va quệt vào đuôi xe đạp theo hướng ngược chiều).
“Đây thực sự là điều rất khó hiểu và cần thiết phải thực nghiệm điều tra lại thì mới làm rõ được trên thực tế, tư thế và dấu vết va chạm ấy có thể xảy ra hay không? Nhưng cơ quan điều tra đã từ chối không làm vì cho rằng trường hợp này nếu thực nghiệm lại hiện trường sẽ gây nguy hiểm cho người thực nghiệm và những người xung quanh”, luật sư Cường nói.
Sau lần trả hồ sơ điều tra bổ sung, phiên xét xử sơ thẩm lần hai được TAND huyện Đông Anh mở lại có sự tham gia rất đông của dân chúng tới tham dự. Cuối cùng bằng những lập luận sắc bén và những căn cứ pháp lý rõ ràng. Ngay cả HĐXX “giữ cán cân công lý” trong phiên tòa sơ thẩm hôm đó cũng nhận ra những điểm còn mâu thuẫn, thậm chí là vô lý của vụ án này nên cũng chỉ tuyên phạt bị cáo Tô Văn Hỏa mức án 8 tháng 26 ngày bằng đúng thời gian tạm giam và trả tự do cho tân sinh viên này ngay tại tòa.
“Chứng kiến cảnh bố mẹ, người thân của Hỏa mừng mừng tủi tủi trong hai hàng nước mắt ôm Hỏa vào lòng khiến trong tôi vô cùng xúc động. Giây phút đó, tôi mong sao từ giờ sóng gió sẽ qua, hạnh phúc và bình yên sẽ trở lại với cậu sinh viên này”, luật sư Cường tâm sự.
Nguyễn Thúy
