Theo tin từ Tổng cục Dân số - Kế hóa gia đình (DS-KHHGĐ), bộ Y tế, để phù hợp với mức sinh và quy mô dân số nước ta hiện tại và thời gian tới, bộ Y tế đã đề xuất 3 phương án điều chỉnh mức sinh.
Phương án 1: Duy trì mức sinh như hiện nay càng lâu càng tốt; vận động mỗi cặp vợ chồng sinh 2 con mà không quy định thành luật với chính sách linh hoạt. Những địa phương đang sinh nhiều con (hơn 3 con) sẽ vận động sinh ít đi để có điều kiện nuôi dạy tốt hơn. Ngược lại những nơi tỷ lệ sinh thấp (như khu vực Đông Nam Bộ) thì vận động nâng mức sinh.
Phương án 2: Tiếp tục chính sách sinh ít hơn 2 con, khẩu hiệu mỗi cặp vợ chồng sinh 1-2 con, nhằm tiếp tục giảm mức sinh, giảm tốc độ gia tăng dân số.
Phương án 3: Cho đẻ thoải mái, không vận động, không cấp phương tiện tránh thai miễn phí (hiện một nửa cấp miễn phí).
Đại diện Tổng cục Dân số - Kế hóa gia đình (DS-KHHGĐ) cho rằng, cả 3 phương pháp này đều có mặt ưu và nhược điểm. Tuy nhiên, căn cứ vào đặc điểm và quy mô dân số nước ta, bộ Y tế đang nghiêng về phương án 1, tức có nới lỏng quy định về số con của mỗi cặp vợ chồng và thực hiện chính sách dân số một cách linh hoạt phù hợp với từng vùng miền, từng thời điểm.
Bên cạnh đó, bộ Y tế tiếp tục vận động sinh ít con, cộng thêm sự phát triển kinh tế xã hội của những năm tiếp theo thì xu hướng sẽ tiếp tục đưa mức sinh giảm. Kinh nghiệm cho thấy mức sinh giảm đến ngưỡng nào đó thì rất khó khăn để tăng lại, như nhiều nước phải đối mặt hiện nay.
Còn với phương án 3, nếu cho phép các cặp vợ chồng được sinh thoải mái, các địa phương sẽ phải có chính sách điều chỉnh cho sát mức sinh thay thế. Hơn nữa, nếu chọn phương án này, nhiều chuyên gia lo ngại dân số nước ta tăng trở lại.
Các chuyên gia nhận định, mức sinh phụ thuộc vào trình độ phát triển, kinh tế càng giàu, dân trí càng cao thì càng không đẻ nhiều. Thực tế này dẫn đến tình trạng già hóa dân số, thiếu nhân lực ở độ tuổi lao động, tác động lớn đến kinh tế, xã hội. Vì vậy, việc trao cho các cặp vợ chồng quyền quyết định số con phù hợp với Hiến pháp và Công ước Cedaw mà Việt Nam đã ký kết.
N.Giang