Huyền thiết trọng kiếm được xem là một trong những binh khí lợi hại nhất trong thế giới kiếm hiệp của Kim Dung. Chính thanh kiếm này đã giúp Độc Cô Cầu Bại và Dương Quá trở thành những cao thủ bất khả chiến bại trong giang hồ.
Trong Thần điêu đại hiệp, cơ duyên lớn nhất của Dương Quá chính là khi gặp Thần Điêu – người bạn đồng hành duy nhất của Độc Cô Cầu Bại. Nhờ đó, chàng được dẫn đến mộ phần của tiền bối này và phát hiện ra bí mật về các thanh kiếm đã theo chân Độc Cô Cầu Bại tung hoành thiên hạ.

Dương Quá là người duy nhất kế thừa và sử dụng thành thục Huyền thiết trọng kiếm, ngoài chủ nhân đầu tiên của nó.
Theo Kim Dung mô tả, trước khi qua đời, Độc Cô Cầu Bại đã để lại 5 thanh kiếm tượng trưng cho từng giai đoạn trong đời. Trong đó, Huyền thiết trọng kiếm là thanh kiếm thứ ba, gắn liền với thời kỳ ông đạt đến đỉnh cao võ học.
Khác với những binh khí sắc bén, hoa mỹ, Huyền thiết trọng kiếm lại vô cùng giản dị, không lưỡi, không mũi nhọn, nhưng có sức nặng khủng khiếp, khoảng bảy đến tám chục cân. Chỉ cần một nhát vung, thanh kiếm có thể phá giáp, hủy thương, chấn động đối thủ. Trên bề mặt nơi cất giữ kiếm còn khắc lời nhắn nổi tiếng:
"Trọng kiếm thô sơ, không hề gia công.
Trước bốn mươi tuổi, tung hoành thiên hạ".
Uy lực tuyệt đối của thanh kiếm này không chỉ nằm ở sức nặng, mà còn ở người cầm kiếm. Muốn sử dụng Huyền thiết trọng kiếm, người luyện không chỉ cần sức mạnh phi thường mà còn phải có nội lực thâm hậu. Độc Cô Cầu Bại từng dựa vào đó để quét sạch võ lâm, và sau này, Dương Quá cũng kế thừa tuyệt kỹ ấy để trở thành bậc cao thủ số một.
Điều đặc biệt, dù Quách Tĩnh cũng là nhân vật có nội lực thâm hậu, nhưng do chuyên tâm với Hàng long thập bát chưởng, một môn võ không cần binh khí nên ông không sử dụng Huyền thiết trọng kiếm. Chính vì thế, ngoại trừ Độc Cô Cầu Bại, chỉ có Dương Quá mới thực sự phát huy được hết sức mạnh của thần binh này.
Về sau, Dương Quá tặng lại thanh kiếm cho Quách Tương – con gái Quách Tĩnh và Hoàng Dung, người sáng lập phái Nga Mi. Sau đó, Quách Tĩnh cùng Hoàng Dung đã phá hủy Huyền thiết trọng kiếm để rèn nên Đồ Long đao và Ỷ Thiên kiếm, mở ra một huyền thoại khác trong tiểu thuyết Ỷ thiên đồ long ký.
Như vậy, Huyền thiết trọng kiếm không chỉ là binh khí, mà còn là biểu tượng cho đỉnh cao võ học, chỉ dành cho những ai có đủ sức mạnh và nội lực như Độc Cô Cầu Bại và Dương Quá.
Quốc Tiệp