Sự tích bánh Trung Thu
Có một sự tích về bánh Trung Thu rất cảm động như sau:
Thuở xa xưa mọi vật bị bao trùm bởi ánh sáng rực rỡ của mặt trời, khiến mọi sinh linh kiệt quệ vì mất nước, mất sức sống, không có giấc ngủ ngon, con người đói khát vì hạn hán kéo dài.
Một bà mẹ không muốn các con mình và vạn vật chết nên quyết định ra đi tìm Thần Mặt Trời. Bà đi mãi đi mãi… Đến một ngọn núi thì kiệt sức ngã quỵ. Tình cờ thỏ trắng thấy bà gặp nạn mới tìm nước cho bà uống. Nghe chuyện của bà, thỏ trắng mủi lòng dẫn bà tới chỗ Thần Mặt Trời, kể nỗi thống khổ của nhân gian, cầu xin Thần ban mưa xuống, tắt bớt cái nắng mỗi ngày vài giờ để cho mọi người có giấc ngủ ngon, giữ sức để còn làm ăn sinh sống.
Thần vén mây nhìn xuống và kinh ngạc thấy nhân gian tiêu điều tàn úa, vạn vật vật vã trong nắng nóng... Thần buồn rầu bảo cái nắng lui về hóa thân thành thứ ánh sáng nhỏ nhoi để soi sáng cho con người trong đêm đen tăm tối...
Bà nhận lời hy sinh thân mình ngay. Thần cho bà một ngày về hội ngộ với các con lần cuối. Hôm ấy là Rằm tháng Tám, bà cùng các con làm bánh nướng, bánh dẻo vui vẻ bên nhau… Rồi theo lời Thần chỉ dẫn bà ra trước nhà, hướng mặt nhìn trời… Bỗng chốc bà thấy cơ thể mình nhẹ tênh và bay bổng lên không trung… Bà thấy mình hóa thân thành thứ ánh sáng lung linh dịu dàng tỏa xuống màn đêm nơi nhân gian, thấy cả căn nhà nhỏ với những đứa con thân yêu.
Thứ ánh sáng lung linh đó gọi là Ánh trăng, sáng tỏ nhất vào đêm 15, 16 âm lịch – là ngày hội ngộ của mẹ con họ. Cũng từ đó cứ đến Rằm tháng Tám các con bà đều làm bánh nướng, bánh dẻo dâng hương cúng mẹ, sau này gọi là bánh Trung Thu.
Vào ngày Rằm tháng Tám, người ta thường tặng nhau những chiếc bánh Trung Thu với ý nghĩa chúc cho mọi điều trong cuộc sống được tròn đầy, viên mãn. (Ảnh minh họa).
Bánh Trung Thu cho ngày đoàn viên
Mùa thu khi vụ mùa kết thúc, thời tiết mát mẻ, người nông dân được nghỉ ngơi thường tụ tập để “thưởng trăng”. Và ngày Rằm tháng Tám được chọn để bày cỗ, rước đèn vui chơi… trở thành phong tục truyền thống.
Tết Trung Thu là một ngày Tết lớn thứ hai trong năm để nhà nhà lo bánh trái, hoa quả trông trăng, vui chơi với các loại lồng đèn. Mâm cúng Tết Trung Thu có hương hoa, trà quả (quả thường là ngũ quả), và không thể thiếu bánh nướng, bánh dẻo.
Vào ngày Rằm tháng Tám, người ta thường tặng nhau những chiếc bánh Trung Thu với ý nghĩa chúc cho mọi điều trong cuộc sống được tròn đầy, viên mãn, chính bởi điều này mà chiếc bánh là món ăn, món quà có giá trị tinh thần không thể thiếu trong ngày Tết Trung Thu. Ở Việt Nam gồm hai loại bánh là bánh dẻo và bánh nướng.
– Bánh dẻo: Được làm từ bột nếp trắng tinh nhồi với đường và nước hoa bưởi thơm lừng, đúc trong khuôn gỗ hoặc khuôn nhựa hình tròn, nhân làm bằng hột sen hay đậu xanh tán nhuyễn. Hình tròn của bánh thể hiện hình dáng vầng trăng thu tròn và trắng ngà trong biểu tượng ý nghĩa “đoàn viên gia đình” và nhất là tình yêu khăng khít giữa vợ chồng với nhau.
– Bánh nướng gồm hai phần: Vỏ bánh và thân bánh. Vỏ bánh làm bằng bột mì dậy men trộn với trứng gà và chút rượu, nhân có thể được làm bằng đậu xanh, khoai môn hay hột sen tán nhuyễn bao bọc lấy lòng đỏ trứng muối có mùi vani hay sầu riêng; nhân thập cẩm gồm đủ thứ như dăm bông, thịt lợn, vi yến, dừa, hạt dưa, ngó sen, bí đao… Hình tròn trong nhân là biểu hiện của sự tròn đầy, viên mãn. Vị mặn của trứng muối bị vị ngọt của những nguyên liệu khác trung hòa, điều này gợi cho ta đến một liên tưởng: Trong cuộc sống, dù thường ngày có nếm trải qua bao nhiêu đắng cay khổ sở thì vẫn có những người thân luôn bên ta, bao bọc chở che ta và trao cho ta vị ngọt của tình thương của cuộc sống. Cũng giống như chiếc bánh Trung Thu, trong mặn có ngọt, tạo nên hương vị đậm đà của cuộc sống.
Người xưa gọi bánh nướng, bánh dẻo là Nguyệt Bính, hay bánh Vầng Trăng. Đêm Trung Thu, phụ nữ bày cỗ trông trăng, trổ tài gọt tỉa hoa quả, nặn bột thành con giống, đặc biệt là làm bánh nướng, bánh dẻo…
Mọi người ngắm trăng thu vằng vặc, uống chén trà thơm và ăn Nguyệt Bính. Ý niệm "tròn" (viên) của trăng là cảnh quây quần quy tụ thưởng trăng. Từ ý niệm này, lại nảy sinh ra huyền thoại ông già dưới trăng "Nguyệt lão" chắp mối tơ hồng để trai gái kết hôn.
Tết Trung Thu có ý nghĩa lớn, có giá trị truyền thống đặc biệt đối với các gia đình, thể hiện tình yêu thương và sự quan tâm, chia sẻ của mọi người với nhau.
An Yên (tổng hợp)
