Trả lời báo chí, TS. Nguyễn Văn Lâm (Trưởng khoa Truyền nhiễm, bệnh viện Nhi Trung ương) cho hay, viêm não Nhật Bản là một bệnh nhiễm khuẩn thần kinh, bệnh có tỉ lệ tử vong cao. Tử vong thường xảy ra trong 7 ngày đầu khi bệnh nhân có hôn mê sâu, co giật và những triệu chứng tổn thương hành não. Những bệnh nhân qua khỏi có thể để lại di chứng nặng nề, hay gặp là rối loạn tâm thần, rối loạn vận động. Viêm não Nhật Bản diễn biến theo 3 giai đoạn ủ bệnh, toàn phát và lui bệnh.
Thời kỳ ủ bệnh thường kéo dài từ 5 đến 14 ngày, trung bình là một tuần. Bệnh thường khởi phát rất đột ngột với sốt cao 39 – 40oC hoặc hơn. Bệnh nhân đau đầu, đau bụng, buồn nôn và nôn. Ngay trong 1 - 2 ngày đầu của bệnh đã xuất hiện cứng gáy, tăng trương lực cơ, rối loạn sự vận động nhãn cầu. Về tâm thần kinh có thể xuất hiện lú lẫn hoặc mất ý thức. Ở một số trẻ nhỏ tuổi, ngoài sốt cao có thể thấy đi lỏng, đau bụng, nôn.
Nhiều trẻ phải nhập viện vì viêm não Nhật Bản (Ảnh: Internet).
Từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 của bệnh - thời kỳ này tương ứng với giai đoạn virus xâm nhập vào tế bào não, tủy gây hủy hoại các tế bào thần kinh. Bước sang thời kỳ khởi phát các triệu chứng không giảm mà lại tăng lên dẫn đến bệnh nhân đi vào hôn mê sâu dần. Các triệu chứng rối loạn thần kinh thực vật cũng tăng lên như vã nhiều mồ hôi, da lúc đỏ, lúc tái, rối loạn nhịp thở và tăng tiết trong lòng khí quản.
Thông thường, bước sang tuần thứ 2 của bệnh, bệnh nhân đỡ dần, nhiệt độ giảm từ sốt cao xuống sốt nhẹ và vào khoảng ngày thứ 10 trở đi nhiệt độ trở về bình thường nếu không có bội nhiễm vi khuẩn khác. Bệnh nhân từ hôn mê dần dần tỉnh và không còn những cơn co cứng, hết nôn và đau đầu. Từ cuối tuần thứ 2 trở đi là thời kỳ của những biến chứng và di chứng muộn. Những biến chứng muộn có thể gặp là: Loét nhiễm trùng, rối loạn giao cảm, rối loạn chuyển hóa. Những di chứng muộn có thể gặp là động kinh, nghe kém hoặc điếc, rối loạn tâm thần…
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, hiện tiêm chủng là biện pháp tốt nhất để phòng viêm não Nhật Bản. Trẻ cần được tiêm 2 lần cách nhau từ 7 - 14 ngày, sau đó một năm nhắc lại mũi thứ 3, cứ mỗi 3 - 4 năm tiêm nhắc lại, giá mỗi mũi tiêm khoảng 130.000 đồng. “Hiện nay, tuy đa số các trẻ đã được tiêm phòng nhưng vẫn còn rải rác các trường hợp trẻ mắc bệnh do sức đề kháng kém, chưa tiêm vắc-xin phòng bệnh hoặc tiêm không đủ số mũi”, TS. Lâm lưu ý.
TS. Trần Đắc Phu - Cục trưởng cục Y tế dự phòng (bộ Y tế) cho biết, virus viêm não Nhật Bản được lây từ muỗi. Ở những vùng nông thôn trồng lúa, nuôi heo nhiều nên khả năng mắc nhiều hơn, do đó ở đồng bằng sông Cửu Long, tỉ lệ người mắc bệnh này nhiều hơn ở Đông Nam Bộ.
TS. Phu khuyến cáo, viêm não Nhật Bản để lại di chứng nặng nề cho gia đình và xã hội, tốn kinh phí, thời gian chăm sóc. Bệnh nhân không ăn uống, không tự phục vụ sẽ để lại gáng nặng lâu dài. Để phát hiện viêm não cho trẻ sớm, phụ huynh cần cảnh giác, tái khám cho con em thường xuyên.
Điều đáng lưu ý, nhiều người dân chưa phân biệt được đâu là viêm não, đâu là viêm màng não cũng là một khó khăn mà nhân viên y tế cần hướng dẫn. Ngoài ra, để phòng tránh bệnh, người dân cần tiêm vắc-xin đầy đủ và tạo thói quen diệt muỗi - mầm mống gây nên viêm não Nhật Bản.
“Hiện nay, xét nghiệm viêm não Nhật Bản khá dễ làm và cũng có chương trình tiêm chủng quốc gia. Tuy nhiên, với nhiều trẻ đã lớn sẽ gặp khó khăn là quên hết lịch sử tiêm phòng. Phần lớn các phụ huynh thường tiêm 2 mũi đầu mà quên đi mũi thứ 3. Tiêm không đủ mũi sẽ khiến việc phòng ngừa chắc chắn không hiệu quả. Ngoài ra, tiêm phòng viêm não mặc dù có miễn dịch nhưng cũng không thể ngừa suốt đời được”, TS. Trần Đắc Phu nhận định.
N.G
