Củng Lợi sinh năm 1965 tại thành phố Thẩm Dương, tỉnh Liêu Ninh và lớn lên ở Tế Nam, thủ phủ của tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc.
Cô là con út trong một gia đình hiếu học có 5 người con. Từ nhỏ, Củng Lợi đã đam mê múa hát và mong muốn trở thành một diễn viên. Năm 1985, cô được nhận vào Học viện Kịch Trung ương, một trường đào tạo diễn viên có tiếng tại Bắc Kinh, sau ba lần thi trượt.
Vào trường hai năm sau, cô có vai diễn đầu tay trong phim Cao lương đỏ của đạo diễn Trương Nghệ Mưu. Sau Cao lương đỏ, Củng Lợi hợp tác với Trương Nghệ Mưu khá nhiều bộ phim nữa và những vai diễn này đã giúp cô trở thành biểu tượng của màn ảnh Hoa ngữ.
Không chỉ là đại minh tinh ở Trung Quốc, Củng Lợi còn là một trong số ít nữ diễn viên châu Á được các nhà làm phim tại kinh đô điện ảnh số 1 thế giới ưu ái. Cô đã từng khiến nhiều người bất ngờ khi tuyên bố thẳng thừng: “Tôi không tìm đến Hollywood mà Hollywood phải tìm đến Trung Quốc”.
Mỹ nhân xinh đẹp của màn ảnh Hoa ngữ giải thích: “Các đạo diễn người Mỹ chủ động khai thác hình ảnh thú vị của người phụ nữ Trung Quốc nói riêng và châu Á nói chung. Cách đây 20 năm, những vai diễn này chỉ là “vật trang trí” phụ họa trong các phim võ thuật Hollywood mà thôi. Ngày nay, tôi và nhiều nữ diễn viên Trung Quốc khác đã có cơ hội góp mặt trong các bộ phim của Hollywood với tư cách là nghệ sỹ chính chứ không phải vai phụ họa”.
Củng Lợi được bạn bè đồng nghiệp nhận xét là một người phụ nữ có tính cách hòa đồng, thân thiện và thích kết nối mọi người với nhau.
Cô đặc biệt coi trọng giá trị của tình bạn và sự tự do. Trong tình yêu, nữ diễn viên không phù hợp với hình tượng vợ chồng truyền thống và có lẽ chính vì điều này mà nữ minh tinh gặp nhiều trắc trở trong đường tình duyên.
Củng Lợi có mối quan hệ tình cảm 8 năm (1987-1995) với đạo diễn Trương Nghệ Mưu. Hai người được xem như cặp bài trùng quyền lực của nền điện ảnh Trung Quốc giai đoạn đó.
Trương Nghệ Mưu cho rằng, đối với phim của ông, khó mà tìm được một diễn viên xứng tầm như người tình Củng Lợi. Nàng thơ một thời của ông cũng hết lời ca ngợi tài năng đạo diễn họ Trương trước truyền thông, cô cho rằng: “Chúng tôi biết nhau lâu và có nhiều điểm tương đồng trong suy nghĩ, tính cách. Có thể nói, quan hệ tri kỷ giúp chúng tôi làm việc ăn ý hơn là đạo diễn và diễn viên”.
Một năm sau khi chia tay đạo diễn Trương Nghệ Mưu, Củng Lợi gật đầu nhận lời cầu hôn của tỷ phú Singapore Huỳnh Hòa Dương vì sự theo đuổi bền bỉ của ông. Cô cũng theo chồng nhập quốc tịch Singapore sau đó.
Trong khoảng thời gian gắn bó 13 năm (1996-2009), hôn nhân của cô gặp không ít sóng gió. Chủ yếu vì Củng Lợi vướng tin đồn tình cảm và không có con ở tuổi ngoài 40.
Nữ diễn viên tuyên bố ly hôn năm 2010 sau thời gian ly thân với chồng cũ. Đến nay, Củng Lợi vẫn một mình dù đã bước sang tuổi ngũ tuần.
(Theo The Guardian, NYT)