Việt Nam đã hoàn thành Đề án số hóa truyền hình

Chiều 11/1, bộ Thông tin và Truyền thông (bộ TT&TT) tổ chức họp báo công bố Việt Nam chính thức hoàn thành Đề án số hóa truyền dẫn, phát sóng truyền hình mặt đất (Đề án số hóa truyền hình) và chính thức tắt sóng hoàn toàn truyền hình tương tự mặt đất từ 00h ngày 28/12/2020.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng – Bộ trưởng bộ TT&TT- Trưởng ban chỉ đạo Đề án cho biết, công nghệ truyền hình đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển từ truyền hình cơ học đến truyền hình đen trắng nay là truyền hình số, tương lai sẽ là những phát triển vượt bậc.

Theo Bộ trưởng, tính đến năm 2020, Việt Nam đã hoàn thành Đề án số hóa truyền hình được ban hành theo Quyết định số 2451/QĐ-TTg ngày 27/12/2011 của Thủ tướng Chính phủ. Ngoài ra, Việt Nam cũng đã tắt sóng hoàn toàn truyền hình tương tự mặt đất, góp phần thực hiện cam kết của toàn khối ASEAN (tại hội nghị Bộ trưởng thông tin các nước ASEAN vào năm 2010).

Trải qua 9 năm, từ năm 2011 đến nay, Đề án số hóa truyền hình đã đạt và vượt tất cả các mục tiêu ban đầu đề ra, hoàn thành 4 mục tiêu lớn.

Hoàn thành việc chuyển đổi hạ tầng truyền dẫn, phát sóng truyền hình mặt đất từ công nghệ tương tự sang công nghệ số trên phạm vi toàn quốc với gần 100 triệu dân/26 triệu hộ gia đình, có địa hình trải dài và đồi núi phức tạp. Đã giải phóng 112MHz trên băng tần 700MHz, là băng tần có độ phủ sóng tốt nhất hiện nay cho thông tin di động 5G toàn quốc.

Mở rộng đáng kể vùng phủ sóng truyền hình số mặt đất, từ phủ trung tâm của 40 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương năm 2011 (tương đương 50% dân số) đến nay đã vươn đến tất cả 63 địa phương trên toàn quốc (tương đương với 80% dân số), xuống đến nhiều huyện, xã, thôn, bản.

Nếu như năm 2011 chỉ có Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC làm truyền hình số mặt đất với 100% vốn Nhà nước, thì đến năm 2020 đã có 5 đơn vị làm, trong đó có công ty cổ phần như công ty cổ phần Nghe nhìn Toàn cầu (AVG), công ty TNHH truyền hình kỹ thuật số miền Nam (SDTV) và công ty cổ phần truyền hình số miền Bắc (DTV). 

100% các Đài Phát thanh truyền hình địa phương đã được tổ chức, sắp xếp theo hướng chuyên môn hoá, chuyên nghiệp hóa tập trung vào sản xuất nội dung chương trình và thuê dịch vụ truyền dẫn phát sóng. Trước 2011 thì 100% các nhà đài vừa làm nội dung, vừa truyền dẫn, phát sóng.

Ngoài ra, các mục tiêu cụ thể cũng đã được hoàn thành đến năm 2020. Tại thời điểm bắt đầu năm 2011, 90% số hộ gia đình có máy thu hình tương đương với hơn 18 triệu chiếc, 90% trong số đó chưa xem được truyền hình số. Đến năm 2020, số liệu thống kê cho thấy 16 triệu hộ gia đình đã xem truyền hình số qua phương thức cáp, IPTV, trên 3,2 triệu hộ sử dụng truyền hình vệ tinh miễn phí.

Vùng phủ sóng truyền hình số mặt đất đã đạt 80% dân cư (vượt 10 điểm % so với mục tiêu đề ra) so với 50% dân cư của năm 2011. Nếu tính cả phủ sóng truyền hình số vệ tinh thì 100% dân cư đã thu xem được truyền hình số. Trước đây, với truyền hình tương tự mặt đất thì 1 kênh tần số chỉ có thể phát sóng 1 kênh chương trình truyền hình, nay 1 kênh tần số có thể phát sóng tới 30 kênh chương trình truyền hình. Vì vậy, tại nhiều địa phương người dân đã có thể thu xem từ 40 đến 60 kênh chương trình SDTV và hơn 10 kênh chương trình HDTV, trong đó có 7 kênh thiết yếu phục vụ nhiệm vụ chính trị - xã hội.

"Điểm đột phá lớn nhất đi tắt đón đầu đó là Việt Nam đã sử dụng công nghệ DVB-T2 là công nghệ thế hệ sau thay vì công nghệ DVB-T. Công nghệ DVB-T2 sử dụng kỹ thuật điều chế và mã hóa tín hiệu ưu việt hơn nên hiệu quả sử dụng tần số tăng gấp 1,5 lần so với công nghệ DVB-T và có khả năng chống nhiễu tốt hơn", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Cũng theo Bộ trưởng bộ TT&TT,  tiến độ thực hiện Đề án của Việt Nam đứng thứ 5/10 nước ASEAN về hoàn thành số hóa truyền hình (sau các nước Brunei hoàn thành vào năm 2017, Singapore hoàn thành vào năm 2019, Malaysia hoàn thành vào năm 2019, Thailand hoàn thành vào đầu năm 2020), giữ đúng cam kết về thời gian hoàn thành trong năm 2020, trong khi Việt Nam là nước đông dân nhất , địa hình đồi núi cản trở tiến độ thực hiện Đề án số hóa truyền hình trong 5 nước nêu trên.

Với thế giới, mặc dù Việt Nam có dân số đứng thứ 15 và thu nhập đứng thứ 130/193 nước, nhưng đứng thứ 78/193 nước hoàn thành tắt sóng truyền hình tương tự mặt đất.

Để đạt được những mục tiêu đó, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Việt Nam đã có cách làm rất riêng. Việt Nam có lộ trình cụ thể, lấy lợi ích của người dân làm trung tâm. Sau 3 năm chuẩn bị, năm 2015, Việt Nam đã tắt sóng truyền hình tương tự mặt đất và triển khai Đề án số hóa truyền hình tại địa phương đầu tiên là Thành phố Đà Nẵng.

"Lộ trình số hóa truyền hình mặt đất gồm 4 giai đoạn với 4 nhóm tỉnh, từ địa phương có thu nhập cao chuyển đổi trước đến các địa phương có thu nhập trung bình và thu nhập thấp. Hơn nữa, người dân cũng phải hiểu chuyển đổi số hóa truyền hình phù hợp với sự phát triển theo công nghệ 4.0 hiện nay", ông Hùng nói.

Để đạt được thành công như hiện tại, Việt Nam đã đi thẳng vào công nghệ tiên tiến (bỏ qua công nghệ DVB-T). Việt Nam là một trong 6 nước đầu tiên trên thế giới sử dụng công nghệ này. Đến thời điểm hiện nay, công nghệ DVB-T2 vẫn là công nghệ tiên tiến, trong khi nhiều nước châu Âu vẫn đang chuyển đổi công nghệ từ DVB-T sang DVB-T2 (viết tắt của "Digital Video Broadcasting – Second Generation Terrestrial") là phần mở rộng của tiêu chuẩn truyền hình DVB-T do DVB phát minh cho việc truyền dẫn truyền hình số mặt đất).

Sử dụng Quỹ Dịch vụ Viễn thông Công ích thay cho sử dụng ngân sách để thúc đẩy số hoá truyền hình trong khi các nước khác phải dùng ngân sách. Tổng kinh phí hỗ trợ khoảng 1.145 tỷ.

Sáng tạo trong truyền thông khi đã tổ chức 24 hội nghị tập huấn với sự tham gia của 4.750 cán bộ thông tin cơ sở cho 63 tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương, đạt tỉ lệ gần 8 cán bộ/quận, huyện trên toàn quốc.  Xây dựng các bản tin mẫu phù hợp với văn hóa địa phương, vùng, miền để chuyển tải trên hệ thống đài truyền thanh cơ sở - là kênh thông tin lớn nhất với hơn 80 triệu thính giả trên toàn quốc.