Việt Nam đang thiếu khoảng 1 triệu nhân lực công nghệ

Chuyển đổi xã hội sẽ gia tăng tầng lớp trung lưu

Tại hội nghị đối thoại với thanh niên sáng 22/3, Bí thư Đoàn cơ sở Công ty Phân bón dầu khí Cà Mau Nguyễn Văn Tú đặt vấn đề phát triển khoa học công nghệ sẽ làm giảm lao động thủ công, lao động đơn giản. Do đó, muốn tiếp tục tham gia thị trường lao động, nhiều lao động trẻ có nhu cầu được đào tạo lại, trang bị thêm những kỹ năng phù hợp.

Thanh niên Nguyễn Văn Tú mong Chính phủ có giải pháp để hỗ trợ lao động trẻ được đào tạo lại nghề và trang bị các kỹ năng cần thiết khi tham gia thị trường lao động hiện nay.

Trả lời nội dung này, Bộ trưởng Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung nói với 43 năm công tác của ông, chưa khi nào ông thấy thanh niên hùng mạnh như hiện nay, không chỉ về số lượng mà còn về chất lượng.

"Dù dân số Việt Nam là dân số trẻ, lực lượng lao động của Việt Nam cũng trẻ, song thẳng thắn mà nói, năng lực cạnh tranh quốc gia của chúng ta chưa cao", Bộ trưởng cho hay.

Bộ trưởng cũng chỉ ra vấn đề cần quan tâm khi năng suất lao động của Việt Nam chưa cao do nhiều yếu tố. Bên cạnh lý do lực lượng lao động phi chính thức còn nhiều, Bộ trưởng Lao động cho rằng kỹ năng lao động, kỹ năng nghề nghiệp và kỹ năng sống cũng là những vấn đề cần quan tâm.

Trong khi đó, tỉ lệ lao động qua đào tạo của Việt Nam nhìn chung còn thấp. "70% tỉ lệ lao động qua đào tạo, tuy nhiên chỉ có 26,1% có chứng chỉ. So với các nước ASEAN thì chúng ta đang ở mức thấp", Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nêu thực tế.

Vấn đề tiếp theo được ông chỉ ra là nguy cơ già hóa dân số. "Chúng ta đang có 20 triệu công nhân và dân số trẻ, nhưng 15 năm nữa, cứ 4 người thì có 1 người già, đây là vấn đề ta cần quan tâm", Bộ trưởng nói.

Bên cạnh 3 trụ cột, ông Dung cũng lưu ý thanh niên hiện nay phải quan tâm tới 4 chuyển đổi nếu không muốn lạc hậu.

Thứ nhất là chuyển đổi công nghệ, trọng tâm là chuyển đổi số. Theo Bộ trưởng, đây là cơ hội đưa Việt Nam vào cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Để thích ứng chuyển đổi này, cần thay đổi cung cách quản lý, quản trị quốc gia và thay đổi cách sống, cách làm việc, đặc biệt với giới trẻ.

Thứ hai là chuyển đổi không gian với trọng tâm là tăng trưởng. Bộ trưởng cho rằng quá trình tăng trưởng sẽ thúc đẩy đô thị hóa, tạo ra thay đổi về cơ cấu việc làm, điều kiện sống. "Nếu tuổi trẻ Việt Nam không thích ứng nhanh, chúng ta sẽ gặp khó khăn", Bộ trưởng nói.

Chuyển đổi thứ ba, theo Bộ trưởng Dung, là chuyển đổi xanh làm thay đổi mô hình kinh tế.

Thứ tư là chuyển đổi xã hội, thích ứng với việc Việt Nam từ dân số trẻ bước sang dân số già. "Chúng ta chưa phải dân số già nhưng đang từ giai đoạn dân số trẻ chuyển sang giai đoạn dân số già nên phải nắm bắt cơ hội dân số vàng, nếu không sẽ tụt hậu", Bộ trưởng Dung phân tích.

Một khía cạnh khác được Bộ trưởng chỉ ra là việc chuyển đổi xã hội sẽ gia tăng tầng lớp trung lưu. Tầng lớp này dẫn dắt xã hội phát triển nhanh hơn cũng tạo ra sự phân hóa xã hội, đặc biệt ngay trong tầng lớp thanh niên, gồm: Thanh niên tiên tiến, thanh niên có điều kiện; thanh niên trung bình và tầng lớp thanh niên chậm tiến.

Muốn đi nhanh phải đào tạo con người

Bàn về câu chuyện chính sách, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết Ban Bí thư đã cho chủ trương ban hành chỉ thị về tăng cường đào tạo nhân lực Việt Nam, trọng tâm là giáo dục nghề nghiệp đáp ứng yêu cầu thời kỳ mới. Chính phủ cũng ban hành Nghị quyết 06 về xây dựng thị trường lao động linh hoạt, bền vững, hội nhập và hiệu quả.

Bên cạnh giáo dục đào tạo kỹ năng đại trà, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nêu quan điểm cần quan tâm vấn đề hạ tầng và đột phá chất lượng nhân lực cao.

Đi vào góp ý chi tiết, Bộ trưởng gợi ý trọng tâm nên lấy hệ thống đại học và 45 trường đào tạo nghề chất lượng cao làm nền tảng bởi muốn chuyển đổi số nhanh, phải đào tạo nhân lực.

"Chúng ta đang thiếu khoảng 1 triệu nhân lực khu vực công nghệ. Đây là vấn đề cần làm rất nhanh, vì muốn đi nhanh phải đào tạo con người", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Cùng với đó, Bộ trưởng lưu ý cần quan tâm hệ thống chính sách phụ cận. Theo đó, để chuẩn bị cho Hội nghị Trung ương 7, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhắc đến mục tiêu xây 1 triệu nhà ở xã hội, phấn đấu đến năm 2030 không còn nhà tạm ở Việt Nam, tạo nền tảng và chăm lo phúc lợi xã hội để công nhân, thanh niên cũng như những người lao động trẻ yên tâm cống hiến.