Việt Nam và Mỹ thử nghiệm lâm sàng thuốc mới điều trị ung thư giai đoạn cuối

Thuốc điều trị ung thư miễn dịch đường uống RBS2418 đã được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt thử nghiệm lâm sàng. Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và Viện Nghiên cứu Tâm Anh được lựa chọn là điểm nghiên cứu ngoài nước Mỹ đầu tiên của RBS2418 khi Bộ Y tế Việt Nam phê duyệt vào đầu tháng 12/2024.

Theo TS Nguyễn Ngô Quang, Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế, đây là nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng pha 2A đầu tiên và duy nhất trong thuốc điều trị bệnh lý ung thư tại Việt Nam tính đến thời điểm này; đồng thời lần đầu tiên Việt Nam được chuyển giao kỹ thuật xét nghiệm chỉ dấu sinh học mới ngay trong nước mà không phải chuyển mẫu ra nước ngoài.

TS Nguyễn Ngô Quang (thứ 2 từ trái sang) trao quyết định thử nghiệm lâm sàng VISTA -1 pha 2 cho đại diện Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và Viện Nghiên cứu Tâm Anh. Ảnh: BVĐK Tâm Anh

Nghiên cứu VISTA-1 của Công ty công nghệ sinh học Hoa Kỳ Riboscience - được phát triển bởi các chuyên gia Đại học Y Stanford (Mỹ) và các nhà khoa học quốc tế, hứa hẹn tạo ra cuộc cách mạng trong điều trị ung thư đại trực tràng giai đoạn cuối, bệnh nhân không còn đáp ứng với các phương pháp hiện tại.

GS.TS.BS Jeffrey S. Glenn kỳ vọng RBS2418 sẽ tạo ra cuộc cách mạng trong điều trị ung thư đại trực tràng. Ảnh: BVĐK Tâm Anh

GS.TS.BS. Jeffrey S. Glenn, Giáo sư Y khoa danh dự Joseph D Grant tại Đại học Y Stanford, một trong những chuyên gia tham gia nghiên cứu VISTA-1, cho biết: "Nghiên cứu VISTA-1 sẽ cung cấp dữ liệu quan trọng để đánh giá hiệu quả của thuốc trên bệnh nhân. Việc hợp tác với các nhà nghiên cứu Việt Nam trong VISTA-1 là vô cùng cần thiết và quý giá trong hành trình này".

Thuốc miễn dịch đường uống tiềm năng điều trị ung thư đại trực tràng RBS2418 hoạt động bằng cách kích hoạt hệ miễn dịch của cơ thể để nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư. Thuốc đã được chứng minh an toàn, không gây ra tác dụng phụ đáng kể ở thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 và tiếp tục được phê duyệt nghiên cứu ở giai đoạn 2 về hiệu quả đáp ứng trên người bệnh ung thư đại trực tràng giai đoạn cuối không còn đáp ứng với các phương pháp điều trị hiện có.

TS.BS Vũ Hữu Khiêm - Trưởng khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết người bệnh tham gia dự án VISTA-1 sẽ được tiếp cận thuốc nghiên cứu ngay trong nước tương đương với người bệnh tại Mỹ.

Dự án này sẽ triển khai đầu tiên tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội và Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, dự kiến mở rộng thêm tại 3 bệnh viện lớn khác trong thời gian tới.

Để trở thành điểm nghiên cứu chính thức của VISTA-1, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và Viện Nghiên cứu Tâm Anh đã đầu tư rất lớn về nhân sự, thiết bị máy móc, quy trình làm việc. Các chuyên gia, bác sĩ Tâm Anh cùng tham gia với các chuyên gia tại Mỹ xây dựng đề cương nghiên cứu cho pha 2, tiếp nhận quy trình nghiên cứu chuẩn để phát triển hệ thống phòng lab hiện đại đạt tiêu chuẩn quốc tế.

Bác sĩ Phương Lễ Trí hy vọng Viện Nghiên cứu Tâm Anh sẽ trở thành điểm đến thu hút các nhà khoa học Việt Nam và thế giới. Ảnh: BVĐK Tâm Anh

Bác sĩ Phương Lễ Trí, Giám đốc Điều hành Viện Nghiên cứu Tâm Anh, khẳng định: "VISTA-1 được đánh giá là một bước tiến quan trọng trong cuộc chiến chống ung thư nói chung, trước mắt là ung thư đại trực tràng. Có thể mang được thuốc tiềm năng này về Việt Nam là cơ hội quý báu cho những bệnh nhân giúp họ có thêm cơ hội được sống khỏe mạnh. Các bác sĩ, các nhà khoa học Việt Nam cũng có thêm cơ hội học tập các quy trình nghiên cứu phát triển thuốc mới rất chuyên nghiệp, nghiêm ngặt và ở một đẳng cấp cao".

Theo Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC), đến năm 2045, tỷ lệ tử vong do ung thư đại trực tràng riêng tại khu vực châu Á có thể tăng lên đến gần 80% so với hiện nay.

TS.BS Vũ Hữu Khiêm, Trưởng khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết, một trong những thách thức lớn trong điều trị ung thư đại trực tràng là bệnh thường được phát hiện ở giai đoạn muộn, tỷ lệ di căn cao. Dù việc điều trị và chăm sóc bệnh nhân ung thư đại trực tràng giai đoạn di căn ở Việt Nam đã có những tiến bộ, triển khai các liệu pháp mới nhất như hóa trị, liệu pháp miễn dịch…

Tuy nhiên, chỉ khoảng 5% bệnh nhân đáp ứng với các phương pháp hiện có. Do đó, cả thế giới, đặc biệt là Việt Nam, đang rất cần giải pháp cho 95% bệnh nhân còn lại, nhất là những bệnh nhân không đáp ứng với các phác đồ điều trị hiện có.

Dự án VISTA-1 triển khai tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh không chỉ mang ý nghĩa to lớn với người bệnh ung thư khi được tiếp cận thuốc nghiên cứu ngay trong nước tương đương với người bệnh tại Hoa Kỳ, mà còn khẳng định năng lực vượt trội của nền y học Việt Nam, nâng cao vị thế trong môi trường y khoa quốc tế.

Đức Hạnh