Sáng ngày 21/7, đại diện Viện Kiểm sát đã đối đáp lại các quan điểm bào chữa của các luật sư và bị cáo trong phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án chuyến bay giải cứu.
Ngay sau phần đối đáp chung một số vấn đề, đại diện Viện Kiểm sát bắt đầu tranh luận với các quan điểm bào chữa của bị cáo Hoàng Văn Hưng.
Về việc Hưng nhiều lần khẳng định trong quá trình xét xử, cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát không thể đưa ra bất kỳ chứng chứ gì để chứng minh hành vi phạm tội của Hưng mà áp đặt suy diễn, sử dụng lời khai một chiều, đại diện Viện Kiểm sát cho rằng theo trình tự của phiên tòa, mới trải qua các phần xét hỏi (chỉ hỏi, không giải thích thêm), luận tội nên đại diện Viện Kiểm sát chưa đưa ra các bằng chứng, lập luận để tranh luận.
Đại diện Viện Kiểm sát trình bày phần đối đáp tại phiên tòa.
Đại diện Viện Kiểm sát khẳng định quá trình khởi tố, điều tra, truy tố đã được cơ quan ANĐT, Viện Kiểm sát đánh giá, thực hiện một cách thận trọng, chặt chẽ, theo đúng các quy định của pháp luật, đánh giá ảnh hưởng không chỉ dựa trên quyền lợi của bị can, bị cáo Hoàng Văn Hưng và còn dựa trên uy tín của cơ quan điều tra, của lực lượng công an. Quá trình tố tụng được đánh giá dựa trên toàn bộ hệ thống chứng cứ, biện pháp điều tra do việc đưa nhận tiền chỉ có sự tham gia của 2 bị cáo.
Về việc Hoàng Văn Hưng cho rằng ngay sau bị bắt không không được lấy lời khai, không được tổ chức đối chất theo yêu cầu, quá trình tổ chức đối chất vi phạm trình tự theo quy định. Việc nhập 2 vụ án thành 1 là sai quy định, đại diện Viện Kiểm sát khẳng định dù đã từng là điều tra viên cao cấp, nhưng Hưng đã hiểu sai hoặc cố tình hiểu sai về quy trình tố tụng theo quy định tại Bộ Luật tố tụng hình sự.
Theo đó, đại diện cơ quan công tố viện dẫn điều 189 Bộ Luật tố tụng hình sự, trong đó nêu rõ: “Trường hợp có mâu thuẫn trong lời khai giữa hai người hay nhiều người mà đã tiến hành các biện pháp điều tra khác nhưng chưa giải quyết được mâu thuẫn thì Điều tra viên tiến hành đối chất”. Khi Hoàng Văn Hưng mới bị bắt, cơ quan điều tra vẫn đang tiến hành các biện pháp điều tra để xác minh bản chất của sự việc, hành vi của các đối tượng nên chưa tiến hành đối chất. Sau khi việc xác minh không thành, cơ quan điều tra mới tiến hành đối chất theo trình tự
Về nhập 2 vụ án thành 1, cơ quan công tố viện dẫn điều 170 Bộ Luật tố tụng hình sự, trong đó nêu rõ: “Cơ quan điều tra có thể nhập để tiến hành điều tra theo thẩm quyền trong cùng một vụ án khi thuộc một trong các trường hợp bị can phạm nhiều tội, bị can phạm tội nhiều lần”. Trong vụ án này, Nguyễn Thị Thanh Hằng, Lê Hồng Sơn không chỉ đưa hối lộ nhiều lần để xin cấp chuyến bay, mà còn đưa hối lộ để chạy án. Như vậy, việc cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát nhập 2 vụ án thành 1 là hoàn toàn có căn cứ.
Bị cáo Hoàng Văn Hưng.
Về việc Hưng cho rằng cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát đã cẩu thả, hời hợt, tùy tiện và liều lĩnh trong quá trình tố tụng, coi thường sinh mệnh chính trị của người khác, coi thường pháp luật, dù công tác cùng cơ quan nhưng không được giải trình, kiểm sát viên không làm đúng trách nhiệm, đại diện Viện Kiểm sát cho rằng Hưng đã tráo trở, dựng chuyện vu khống cho các cơ quan tố tụng.
Cụ thể, Hoàng Văn Hưng bị bắt tạm giam vào ngày 11/1/2022. Trước khi bị bắt, vào các ngày 5/1, 6/1 và 11/1, cơ quan điều tra đã tiến hành triệu tập, lấy lời khai của Hoàng Văn Hưng. Do đó không có chuyện Hưng bị bắt mà không được giải trình.
Sau khi Hưng bị bắt, chỉ trong hơn 2 tháng, cơ quan điều tra đã tiến hành hỏi cung 8 lần đối với Hưng. Các Kiểm sát viên đã tham gia 3 cuộc ghi lời khai và hỏi cung, tham gia 2 buổi đối chất. Ngoài ra trong giai đoạn truy tố, các Kiểm sát viên đã tiến hành phúc cung với bị can.
“Các bằng chứng trên đã được thể hiện rõ trong hồ sơ vụ án. Dù vậy mà bị cáo Hoàng Văn Hưng vẫn dựng chuyện, vu khống cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát. Việc không thừa nhận hành vi phạm tội của Hưng càng cho thấy việc bị cáo Nguyễn Anh Tuấn, Nguyễn Thị Thanh Hằng nói Hưng tráo trở, dựng chuyện là hoàn toàn có cơ sở”, đại diện Viện Kiểm sát nói.
Đối với việc Hưng cho rằng lời của của các bị cáo Nguyễn Anh Tuấn, Nguyễn Thị Thanh Hằng, Lê Hồng Sơn là thiếu khách quan, có sự bàn bạc thống nhất nhằm hãm hại Hưng, đại diện cơ quan công tố cho biết Lê Hồng Sơn bị bắt tạm giam vào ngày 8/12/2021 và được giam giữ tại Tp.HCM, Nguyễn Anh Tuấn bị bắt tạm giam ngày 28/12/2021 tại trại tạm giam B14 tại Hà Nội, Hưng bị bắt ngày 11/1, Hằng bị khởi tố bị 29/3 và được cho tại ngoại.
Như vậy cho thấy thời điểm bắt các bị can khác nhau, được giam giữ tại các nơi khác nhau. Trong quá trình bị tạm giam, thời gian đầu không được tiếp xúc với luật sư, không được gặp gia đình để chống lộ lọt thông tin, do đó có thể đảm bảo các bị cáo không thể có sự bàn bạc thống nhất. Tuy nhiên cả 3 bị cáo Tuấn, Hằng, Sơn đều khai nhận rõ hành vi phạm tội của Hoàng Văn Hưng.
Về việc Hưng khẳng định chỉ gặp Hằng để khuyên bị cáo này tự thú, đại diện Viện Kiểm sát cho rằng có nhiều vấn đề trong quá trình điều tra vụ án thuộc về bí mật công vụ, chỉ người trực tiếp tham gia điều tra vụ án mới biết, nếu Hưng không tiết lộ thì chắc chắn Tuấn và Hằng không thể biết được.
Bên cạnh đó, những điều này đều hoàn toàn phù hợp với tiến trình điều tra thực tế của vụ án.
Bên cạnh đó, dù quá trình gặp gỡ, tiếp xúc, Hưng hoàn toàn không báo cáo, không có sự chấp thuận phê duyệt của lãnh đạo Thủ trưởng Cơ quan điều tra. Điều này là trái với quy định của Bộ Công an và cho thấy Hưng đã không trung thực.
Video: Cựu điều tra viên Hoàng Văn Hưng nhận chiếc cặp chứa 450.000 USD
Về chi tiết chiếc cặp xách được cho là có chứa 450.000 USD, Hưng nhiều lần khẳng định trong cặp chỉ có chứa 4 chai rượu do Nguyễn Anh Tuấn tặng, đại diện Viện Kiểm sát đã công bố toàn bộ video được camera giám sát ghi lại về việc Hoàng Văn Hưng nhận chiếc cặp xách này tại cổng trụ sở Cơ quan ANĐT.
Cơ quan công tố đưa ra một số lập luận. Thứ nhất, nếu Tuấn là người tặng thì Tuấn phải là người chủ động liên hệ, tuy nhiên theo trích xuất danh bạ điện thoại thì cho thấy Hưng là người chủ động liên hệ.
Thứ hai, nếu là tặng rượu thì không thể có chuyện hai bị cáo liên tục gọi điện trao đổi trong vòng 3 ngày trước đó.
Thứ ba, việc bị cáo Nguyễn Anh Tuấn nói “không ai đi tặng rượu mà cho vào cặp xách có khóa số” là phù hợp với thực tiễn cuộc sống.
Đặc biệt, đại diện Viện Kiểm sát cho rằng quá trình đưa nhận vali được camera ghi lại, hoàn toàn phù hợp với trình tự đưa nhận tiền mà Nguyễn Anh Tuấn khai nhận. Các lời khai của Hằng về việc đưa tiền, các lời khai của nhân viên công ty Bluesky về việc chuẩn bị tiền, lời khai của các lái xe của Tuấn, Hưng và trích xuất danh bạ điện thoại cũng hoàn toàn phù hợp những quá trình diễn ra hành vi.
“Từ những chứng cứ trên có thể đánh giá được sự không trung thực, tráo trở của bị cáo Hưng”, đại diện Viện Kiểm sát khẳng định.
Về việc Hưng cho rằng mình khai báo thống nhất từ đầu đến cuối nhưng không được hưởng tình tiết giảm nhẹ “thành khẩn khai báo”, Viện Kiểm sát thực tế Hưng chỉ khai báo nhỏ giọt, chỉ thừa nhận những vấn đề cơ quan điều tra nêu ra, “tráo trở, dựng chuyện”.
“Trước đó, khi lấy lời khai Hưng hoàn toàn phủ nhận việc có nhận bất kỳ cặp xách nào tuy nhiên đến khi cơ quan điều tra công bố ghi hình thì Hưng mới thừa nhận nhưng cho rằng trong cặp chỉ chứa 4 chai rượu”, đại diện cơ quan công tố cho biết.
Cơ quan công tố khẳng định: “Hưng là điều tra viên cao cấp, Trưởng phòng trực tiếp chỉ đạo tổ điều tra vụ án. Trong khi các điều tra viên ngày đêm điều tra, làm rõ vụ án, Hưng lại gặp gỡ các bị can để chạy án. Hành vi của Hưng đã phản bội lại đồng chí, đồng đội, phản bội lại truyền thống anh hùng của lực An ninh nhân dân, gây mất uy tín của cơ quan điều tra nói riêng và các cơ quan tư pháp nói chung.
Hưng thừa biết nếu Hằng và Sơn ra tự thú sẽ đương nhiên được hưởng khoan hồng nhưng vẫn lợi dụng lòng tin của các bị cáo để hưởng lợi, lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Hằng, Sơn không có quan hệ quen biết hay làm ăn với Hưng, không có mâu thuẫn thù oán gì với Hưng. Tuấn, Hằng, Sơn không phải đạo diễn, nhà biên kịch, không thể tạo ra một kịch bản hoàn hảo để vu oan giáng họa cho Hưng.
Hưng là người am hiểu nhất về pháp luật hình sự trong số các bị cáo của vụ án này, đáng lẽ phải sử dụng năng lực, lương tâm, đạo đức để giúp sức điều tra vụ án nhưng lại dùng kiến thức để trốn tránh pháp luật, có thái độ không phù hợp, xúc phạm cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát, gây áp lực với các bị cáo khác”.
Theo đại diện Viện Kiểm sát mặc dù đã áp dụng nguyên tắc suy đoán vô tội đối với Hoàng Văn Hưng, tuy nhiên nhận thấy không có căn cứ áp dụng và giữ nguyên quan điểm truy tố, đề nghị HĐXX ra một bản án nghiêm minh đúng pháp luật đối với Hoàng Văn Hưng.
Mạnh Quốc - Hữu Thắng
