Bài viết mở đầu bằng lời xin lỗi, đồng thời khẳng định của nhà báo Thu Uyên, rằng sai sót hai trường hợp đoàn tụ gia đình trong chương trình Như chưa hề có cuộc chia ly (NCHCCCL) không đồng nghĩa với việc chương trình cố tình lừa dối khán giả.
“Khi phát hiện ra sai sót, những người làm chương trình đã thành khẩn xin lỗi những người trong cuộc và không làm họ tổn thương, bằng chứng là đã được họ thông cảm và luôn thân thiết từ đó đến nay.
Những người làm chương trình cũng nghiêm túc xin lỗi toàn thể khán giả về sai sót và từ đó đến nay làm việc hết sức cẩn trọng và quên mình, để không xảy ra bất cứ một vụ sai sót nào nữa. Sai sót trên là hai bài học đắt giá, mà chúng tôi thường xuyên nhắc lại để ê kíp NCHCCCL cùng nhau ghi nhớ, tuyệt đối tránh sai phạm.
Chương trình NCHCCCL không ngại phải nói lời xin lỗi, vì lời xin lỗi khó khăn nhất là với nhân vật của chương trình, chúng tôi đã không e ngại. Chúng tôi chỉ không tán đồng việc cho rằng vì bị “phanh phui” vào thời điểm hiện nay, chúng tôi mới xin lỗi nhân vật là không đúng” - nhà báo Thu Uyên, chia sẻ.
Nhà báo Thu Uyên.
Thông qua VTV, ê kip sản xuất chương trình cũng giải thích cụ thể 2 trường hợp sai sót xảy ra trong 3 tháng đầu tiên của chương trình (12/2007 - 2/2008).
Một là, trường hợp anh Nguyễn Hữu Thành bị cho đi từ sơ sinh, tìm mẹ có thể tên Lê Thị Út. Đây là cuộc tìm kiếm có 6 đội viên tìm kiếm tham gia, tiến hành 5 chuyến công tác, được công an xã mách bảo, nên tìm ra được một phụ nữ giống trường hợp anh Thành từ nét mặt, đến hoàn cảnh cho con đi. Có công an, hàng xóm, gia đình người phụ nữ thừa nhận và đón nhận, anh Thành rất xúc động trong số 3 của NCHCCCL phát sóng trực tiếp ngày 2/2/2008.
Đây là trường hợp mẹ - con, mà cả 2 bên đều không thể có 1 kỷ niệm gì để khớp nối. Những trường hợp như thế này hiện nay chúng tôi đều phải nhờ đến sự hỗ trợ miễn phí của Trung tâm ADN và Công nghệ di truyền. Nhưng vào thời điểm đầu năm 2008 đó, chúng tôi chưa có điều kiện tiếp cận được với công nghệ xét nghiệm ADN.
Đến đầu năm 2011, anh Thành có đề nghị cho xét nghiệm ADN bí mật để hoàn toàn yên tâm, chúng tôi lập tức thực hiện, không ngại kết quả có thể không đúng. Ngày 24/5/2011, nhận được kết quả anh Thành không phải con đẻ của bà Nguyệt, chúng tôi lập tức báo để anh Thành biết, chân thành xin lỗi anh và được anh rất thông cảm. Anh Thành nhờ chúng tôi tiếp tục tìm mẹ cho anh, và luôn thân thiết với các đội viên tìm kiếm của chương trình.
Theo nguyện vọng của anh Thành không muốn cho bà Nguyệt biết kết quả như vậy, nhưng sợ dư luận ồn ào gây tổn thương, anh Thành đã cùng NCHCCCL tới báo tin và xin lỗi cho bà Nguyệt vào ngày 25/11/2013, và được bà rất thông cảm như đối với người trong gia đình.
"Như vậy, chương trình NCHCCCL chỉ nhận ra sai sót sau 3 năm 3 tháng kể từ cuộc đoàn tụ, hoàn toàn không có chuyện đã có kết quả AND mà vẫn cố tình tổ chức nhận mẹ - con như một số người đã có ý kiến" - ê kíp chương trình, khẳng định.
Ê kip thực hiện chương trình sẽ phát sóng phóng sự nói lại về lý do dẫn đến sai sót.
Hai là trường hợp đại tá Đinh Hữu Tấn tìm con nuôi Võ Văn Phước, mà ông nhận nuôi trong vòng 2-3 tháng trên đường truy kích vào tháng 4/ 1975. Đây là trường hợp khó, mà 1 nhân viên tìm kiếm đã dầy công đi tìm từ Củ Chi – Bình Dương – Vũng Tàu, gặp hàng chục nhân chứng, nhưng cuối cùng, đã tắc trách báo cáo về 1 thanh niên tên Long. Long cũng là trẻ lạc trên Đường Bảy cùng hoàn cảnh như Phước, cũng có sẹo ở gót chân. Gia đình vợ Long cũng khẳng định Long vốn tên là Võ Văn Phước. Anh Long cho biết đã rất ao ước có được người thân, nên đã rất vui mừng nhận. Vì vậy, tìm ra vào tháng 2/2008, đến tháng 8/2008, chúng tôi cho xác minh lại lần nữa, rồi mới tổ chức đoàn tụ trong NCHCCCL số 11, phát trực tiếp ngày 4/10/2008.
Sau đó, có một người mẹ có con là Võ Văn Phước đã tìm đến và Long lại dẫn bà đến gặp 1 “Phước lớn” sống tại Củ Chi. Tới lúc đó, những người làm chương trình vẫn tin là có hai Phước, chênh nhau 4 - 5 tuổi, hoàn cảnh khá giống nhau (đã đưa phóng sự này trong NCHCCCL số 12, 11/2008). Chương trình NCHCCCL vẫn thân thiết với các bên, thậm chí còn xin một doanh nghiệp hỗ trợ cho Long một xe máy để đi làm. Ông Đinh Hữu Tấn rất hạnh phúc với cuộc đoàn tụ và thường xuyên gửi thư trao đổi với nhà báo Thu Uyên.
Đến giữa năm 2011, Đội tìm kiếm giở lại hồ sơ Võ Văn Phước, thấy có khả năng Phước lớn mới đúng là con nuôi ông Tấn, nên đã đi điều tra lại. Khi đã khẳng định Long không phải là Phước, nguyên đội trưởng tìm kiếm Lê Cao Tâm đã chủ động gửi báo cáo và thư xin lỗi, sau đó đã xin phép ông Tấn để đưa Võ Văn Phước và vợ con ra Thanh Hóa thăm ông. Ông Tấn đã thông cảm với chương trình và coi cả Long và Phước như con.
Như vậy, thời điểm tổ chức đoàn tụ, tất cả đều tin tưởng vào kết quả của 2 đợt tìm kiếm, là Long chính là con nuôi ông Tấn. Sau 2 năm, Đội tìm kiếm mới phát hiện ra sai lầm, và lập tức sửa chữa, khắc phục hậu quả và được những người trong cuộc thông cảm, tha thứ và tiếp tục tin yêu. Hoàn toàn không có chuyện là chương trình NCHCCCL và nhà báo Thu Uyên cố tình ngụy tạo một cuộc đoàn tụ để lấy nước mắt khán giả.
Trước đó, luật sư Trần Đình Triển đã viết bài đăng trên facebook cá nhân để nói về những vụ tìm sai của chương trình NCHCCCL và nhận định nhà báo Thu Uyên - VTV không trung thực. Sau đó, luật sư Trần Đình Triển còn viết và đưa những dẫn chứng "tố" hai chương trình có ý nghĩa sâu sắc về phương diện xã hội trên VTV là Trở về ký ức và Như chưa hề có cuộc chia ly được thực hiện bởi công ty tư nhân, mà gia đình chị Thu Uyên chiếm 70% cổ phần nhận tài trợ, quảng cáo, tự tìm kiếm thông tin và quyết định nhiều công đoạn khác…
Ê kíp chương trình NCHCCCL có bài nói rõ về 2 vụ việc tìm sai này trên website chính thức của chương trình. Kể từ đó, những cuộc đáp trả qua lại giữa hai phía, mỗi bên có một lý lẽ riêng, cuộc tranh luận như chưa có hồi kết.
Dư luận thì cho rằng, NCHCCCL nợ khán giả truyền hình lời xin lỗi chính thức. Khẳng định, từ tháng 3/2008, chương trình áp dụng một quy trình mới, chặt chẽ hơn nên đã không để xảy ra một sự nhầm lẫn nào tương tự, ê kíp đã chính thức lên tiếng xin lỗi khán giả chương trình.
Cùng với việc viết bài giải thích đăng trên báo điện tử VTV Online, trong chương trình NCHCCCL phát sóng trực tiếp trên kênh VTV1 vào tối ngày 14/12/2013, ê kip thực hiện chương trình sẽ phát sóng phóng sự nói lại về lý do dẫn đến những sai sót đó và ý kiến phát biểu của người thân hai trường hợp đoàn tụ có sai sót đã có những đồng cảm cùng những người làm chương trình.
Hương Quỳnh (Tổng hợp)
