Để làm rõ những vấn đề dư luận đang băn khoăn, PV Người Đưa Tin Pháp luật đã tham khảo ý kiến của luật sư Đặng Văn Cường (Trưởng văn phòng luật sư Chính Pháp, đoàn luật sư TP.Hà Nội).
Nếu chứng minh được hành vi phạm tội, khung hình phạt lên tới 12 năm
Theo luật sư Cường, HĐXX phúc thẩm TAND Cấp cao tại Hà Nội đã hủy bản án sơ thẩm, trả hồ sơ để điều tra bổ sung. Điều đáng nói là tòa phúc thẩm cho rằng hành vi của nhóm đối tượng Đường “Nhuệ” có dấu hiệu của tội phạm do hành vi chiếm giữ trái phép công ty, lấy đi tài sản và giấy tờ.
Bởi vậy, nếu căn cứ vào các tài liệu chứng cứ mà cơ quan tố tụng thu thập được và quan điểm của tòa phúc thẩm, rất có khả năng nhóm của Đường sẽ bị khởi tố thêm về tội Cưỡng đoạt tài sản, Hủy hoại tài sản, Gây rối trật tự công cộng.
Đồng thời quyết định không khởi tố vụ án hình sự của cơ quan điều tra Công an TP.Thái Bình sẽ bị hủy bỏ để ban hành quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can. Khi đó, trách nhiệm của người đã ký quyết định không khởi tố vụ án sẽ được xem xét.
Trong trường hợp có căn cứ cho thấy tại thời điểm ban hành quyết định không khởi tố vụ án, tài liệu, chứng cứ có đủ căn cứ để khởi tố vụ án, việc không khởi tố vụ án là do động cơ cá nhân thì người có thẩm quyền nhưng lại không khởi tố vụ án sẽ bị xem xét về hành vi không truy cứu trách nhiệm hình sự người có tội.
Còn trường hợp tại thời điểm ban hành quyết định không khởi tố vụ án mà không đầy đủ tài liệu chứng cứ để chứng minh tội phạm, hành vi phạm tội thời điểm đó không rõ ràng, sau này mới có thêm tài liệu chứng cứ để chứng minh hành vi phạm tội thì người ký quyết định không khởi tố vụ án hình sự sẽ không bị xử lý.
Tuy nhiên, trong vụ việc này, hành vi của nhóm đối tượng Đường "Nhuệ" công khai, ngang nhiên, những thiệt hại về tài sản của công ty Lâm Quyết có thể nhìn thấy được. Bởi vậy, cơ quan chức năng sẽ làm rõ việc không khởi tố vụ án hình sự ở đây là do nguyên nhân khách quan hay do yếu tố chủ quan để có căn cứ xem xét cán bộ có thẩm quyền, cơ quan chức năng trong việc không khởi tố vụ án hình sự.
Vẫn theo luật sư Cường, nếu cơ quan chức năng xác định việc không khởi tố vụ án hình sự là có hành vi vi phạm và hành vi đến mức xâm phạm hoạt động tư pháp thì người vi phạm sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Không truy cứu trách nhiệm hình sự người có tội được quy định tại Điều 369 Bộ luật Hình sự 2015. Tội danh này có khung hình phạt tù thấp nhất là 6 tháng, cao nhất là 12 năm tùy theo tính chất, mức độ phạm tội. Ngoài việc bị phạt tù, người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 1 năm đến 5 năm.
Cẩn xem xét thận trọng, thấu đáo, trên cơ sở pháp luật
Nói về trường hợp không khởi tố vụ án hình sự tại thời điểm đó là do chưa đầy đủ tài liệu chứng cứ hoặc do lý do khách quan, luật sư Cường cho hay, cơ quan có thẩm quyền, người có thẩm quyền sẽ không bị xem xét trách nhiệm pháp lý tuy nhiên cũng sẽ bị đánh giá về năng lực, trình độ nghiệp vụ trong việc đấu tranh phòng chống tội phạm.
Vấn đề này cần phải thận trọng xem xét giải quyết cho thấu đáo, trên cơ sở pháp luật. Bởi việc giải quyết này có thể ảnh hưởng đến uy tín của cơ quan tiến hành tố tụng, đến trách nhiệm pháp lý của người tiến hành tố tụng và quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, của cá nhân, quyết định đến việc có oan sai hay không, có bỏ lọt tội phạm hay không.
Trên cơ sở các tài liệu chứng cứ mà tòa án cấp phúc thẩm đã thu thập được và những nội dung đã làm rõ ở phiên tòa phúc thẩm vừa rồi thì cơ quan điều tra sẽ phải đánh giá chứng cứ và thu thập thêm các tài liệu chứng cứ để có quyết định đúng đắn nhất, đảm bảo công bằng, sự nghiêm minh của pháp luật.
Dư luận xã hội hiện nay đang rất quan tâm đến vụ án này, đặc biệt là đến nay, cơ quan chức năng vẫn chưa làm rõ có ai bảo kê, dung túng cho băng nhóm này hoạt động phạm pháp trong suốt thời gian dài hay không. Nếu phát hiện có người bảo kê, dung túng thì phải xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.
Đây cũng là bài học cho công tác cán bộ cũng như việc giữ gìn an ninh trật tự trên địa bàn.