Theo dự kiến, ngày 27/5/2020, TAND TP.HCM sẽ mở phiên xét xử phúc thẩm vụ kiện dân sự này. Theo đơn khởi kiện, ông Lê Văn Tr., là con trai, người thừa kế thứ nhất và duy nhất của cụ Lê Thị D. Sau khi cụ D. mất, ông Tr. mang hũ cốt của mẹ tới thờ bên cạnh hũ cốt của cha tại Quan Âm tu viện (TP.Biên Hòa, Đồng Nai).
Tuy nhiên, ngày 4/9/2018, chị Lê Thị Ngọc A. (con gái ông Tr.) tự ý đến lấy hũ tro cốt và bài vị của ông bà nội. Trụ trì chùa phát hiện vụ việc đã báo lại cho ông Tr.. Sau khi biết chuyện, ông Tr. yêu cầu người con gái phải trả lại các di vật này nhưng chị A. không trả. Không những vậy, người phụ nữ này còn có lời lẽ xúc phạm, đe dọa cha mình.
Ông Tr. làm đơn tố cáo đến cơ quan công an, yêu cầu xử lý con gái nhưng lại được công an đã hướng dẫn khởi kiện tại tòa với lý do đây là tranh chấp dân sự, liên quan đến việc thờ cúng trong gia đình.
Một thời gian sau, ông Tr. tìm được hũ tro cốt của mẹ. Còn 2 bài vị bằng đá và một bảng tên trên hũ cốt của cha ông thì vẫn bặt vô âm tín. Ông Tr. làm đơn khởi kiện ra tòa, yêu cầu chị A. trả lại bài vị của cha mẹ ông, đồng thời phải công khai xin lỗi và chấm dứt việc đe dọa giết vợ kế của ông.
Ông Tr. kiện con gái đòi lại bài vị của ông bà nội.
Rồi cũng đến ngày phiên tòa được đưa ra xét xử. Tại phiên sơ thẩm, chị A. không đồng ý với yêu cầu khởi kiện của cha. Người phụ nữ này cho rằng hũ tro cốt của bà nội ông Tr. đã lấy lại. Còn 2 bài vị và bảng tên trên hũ tro cốt thì bà đã đem đi thủy táng tại sông Đồng Nai.
TAND quận 2 (TP.HCM) nhận định, theo phong tục của người Việt Nam thì trách nhiệm và quyền thờ cúng cha mẹ được giao cho người con trai cả trong gia đình. Ông Tr. là con trai duy nhất nên là người có quyền quản lý đối với bài vị và hài cốt cho mục đích thờ cúng. Đồng nghĩa với việc, chị A. tự ý mang hũ tro cốt và bài vị của ông bà nội mà không được sự đồng ý của ông Tr. là trái với đạo lý, trái với phong tục tập quán.
Theo HĐXX, căn cứ vào khoản 2 Điều 113 BLDS thì bài vị được coi là vật đặc định, không có vật thay thế. Trong khi đó, ông Tr. là người bỏ tiền ra mua bài vị cho cha mẹ mình và trực tiếp gửi bài vị lên Quan Âm tu viện và đóng phí nên được xác định là người có quyền sở hữu đối với những di vật này. Bởi vậy, bị đơn là chị A. phải có trách nhiệm hoàn trả đúng vật hoặc bồi thường trong trường hợp nguyên đơn có yêu cầu.
Về bài vị bằng đá, chị A. khai đã đem thủy táng ở sông Đồng Nai. Ông Tr. Lại không có chứng cứ gì chứng minh được những di vật này đang tồn tại và bị đơn đang chiếm giữ chúng. Trong trường hợp này, vật tranh chấp được coi là không còn tồn tại. HĐXX cho rằng yêu cầu trả lại tài sản là bài vị của ông Tr. là không phù hợp.
Trong quá trình giải quyết vụ án, ông Tr. không yêu cầu chị A. bồi thường nên không có căn cứ để tòa xem xét.
Ông Tr. cho rằng bị đơn đã có hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm, gây ảnh hưởng đến sức khỏe, xáo trộn cuộc sống gia đình nên yêu cầu chị A. phải xin lỗi công khai. Người đàn ông này đưa ra các bằng chứng như bị chị A. xúc phạm qua các trang mạng xã hội. Tuy nhiên, HĐXX nhận định, những tin nhắn này có độ tin cậy không cao và có thể làm giả và chúng cũng không được lập vi bằng.
Mặt khác, những bằng chứng, tin nhắn ông Tr. đưa ra cũng không chứng minh được thiệt hại gây ra nên HĐXX cho rằng không có đủ cơ sở, chứng cứ để buộc chị A. phải công khai xin lỗi vì đã xúc phạm danh dự, nhân phẩm.
Từ những căn cứ trên, TAND quận 2 đã không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Lê Văn Tr. Sau phiên sơ thẩm, ông Tr. đã làm đơn kháng cáo toàn bộ bản án.
Tại phiên tòa phúc thẩm ngày 28/5/2020, luật sư của ông T. trưng một số hình chụp thể hiện việc tài khoản được cho là của bị đơn có một số bài viết xúc phạm ông T.. Đây được xem là tình tiết mới của vụ án, để thận trọng trong việc giải quyết, HĐXX quyết định tạm dừng phiên tòa để nghiên cứu các chứng cứ của nguyên đơn đưa ra. Phiên tòa sẽ mở lại vào ngày 3/6 tới.
Mộc Miên (T/H từ Vietnamnet, NĐT PL)
