Xét xử vụ án Vạn Thịnh Phát: VKS nhận định thế nào về các cựu lãnh đạo thanh tra của NHNN?

Ngày 19/3, TAND thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục phiên toà xét xử bị cáo Trương Mỹ Lan (cựu Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) cùng 85 bị cáo khác về những sai phạm xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và các tổ chức có liên quan.

Hành vi của bị cáo Đỗ Thị Nhàn làm mất uy tín cơ quan nhà nước

Trong phần đề phát biểu quan điểm luận tội của đại diện VKS, liên quan đến các sai phạm của các cựu lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, đại diện VKS cho rằng, quá trình thanh tra tại Ngân hàng SCB, để che giấu thực trạng đặc biệt yếu kém và các sai phạm của Ngân hàng SCB phát hiện qua thanh tra, SCB không bị đưa vào diện kiểm soát đặc biệt và tiếp tục được tái cơ cấu, bị cáo Trương My Lan đã trực tiếp gặp gỡ bàn bạc, trao đổi với Đỗ Thị Nhàn (nguyên Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát ngân hàng II (Cục II), Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước – Trưởng đoàn thanh tra tại SCB), chỉ đạo Võ Tấn Hoàng Văn, Tổng giám đốc trực tiếp đưa cho Đỗ Thị Nhân 5,2 triệu USD và đưa tiền, quà bồi dưỡng các thành viên trong Đoàn thanh tra.

Trên cơ sở đó, Đỗ Thị Nhàn chỉ đạo thành viên trong Đoàn báo cáo không trung thực, không đầy đủ các sai phạm của SCB; cố tình che giấu, làm nhẹ sai phạm của SCB và kiến nghị đề xuất tạo điều kiện cho SCB được tái cơ cấu.

Cụ thể, thanh tra đợt 1, Nhàn trực tiếp chỉ đạo cấp dưới Nguyễn Thị Phụng, Phó Trưởng đoàn và Tổ tổng hợp (Nguyễn Tuấn Anh, Vũ Khánh Linh) bỏ ngoài số liệu phân loại nợ xấu 37.953,284 tỷ đồng; trích lập dự phòng rủi ro (DPRR) là 18.796,466 tỷ đồng và thoái dự thu 3.093,119 tỷ đồng đối với 03 dự án (Mũi Đèn Đỏ, 6A và Royal Garden) tại Chi nhánh Cống Quỳnh; thoái lãi dự thu khỏi thu nhập là 3.135,823 tỷ đồng các khoản bán Repo cổ phiếu trả chậm, làm thay đổi toàn bộ các chỉ tiêu tài chính của Ngân hàng SCB (nợ xấu, Âm vốn chủ sở hữu, lỗ lũy kế, hệ số an toàn CAR,...) theo hướng có lợi cho Ngân hàng SCB để hợp thức, đưa vào Báo cáo đoàn thanh tra, dự thảo Kết luận thanh tra và các Báo cáo Chính phủ.

Đồng thời, Đỗ Thị Nhàn đã chỉ đạo Nguyễn Thị Phụng, Nguyễn Tuấn Anh, Vũ Khánh Linh xây dựng báo cáo lãnh đạo NHNN và Chính phủ tại cuộc họp vào các ngày 24/01/2018, 12/3/2018, 08/6/2018 và 28/6/2018, nội dung không trung thực, không đúng về sai phạm, vi phạm của Ngân hàng SCB và kiến nghị tạo điều kiện cho Ngân hàng SCB tiếp tục được tái cơ cấu.

Thanh tra đợt 2, Nhàn là người chủ động đề xuất Nguyễn Văn Hưng thay đổi Kế hoạch thanh tra nhằm thu hẹp phạm vi, thời kỳ thanh tra đối với 71 khách hàng có địa chỉ số 4 Nguyễn Thị Minh Khai để không phải thanh tra các khoản vay của nhóm 71 khách hàng phát sinh sau ngày 30/6/2017 còn dư nợ đến 31/3/2018, không thanh tra đối với 13 khách hàng mới có cùng địa chỉ tại số 4 Nguyễn Thị Minh Khai phát sinh dư nợ sau ngày 30/6/2017.

Từ đó, không chuyển cho cơ quan chức năng xử lý, ưu tiên thực hiện các biện pháp kinh tế để Trương Mỹ Lan, Võ Tấn Hoàng Văn chỉ đạo cấp dưới tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và SCB thực hiện việc cho vay mới mục đích tất toán các khoản vay phát sinh trước 30/6/2017 đối với nhóm 71 khách hàng có địa chỉ số 4 Nguyễn Thị Minh Khai (tổng cộng 88.150 tỷ đồng).

Bị cáo Đỗ Thị Nhàn là Trưởng đoàn thanh tra, người chỉ đạo Đoàn thanh tra, chịu trách nhiệm chính về kết quả thanh tra, người theo chỉ đạo của Nguyễn Văn Hưng, Phó Chánh thanh tra phụ trách Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng, Người ra quyết định thanh tra.

Quá trình thanh tra, Nhàn đã nhận tiền từ Ngân hàng SCB với số tiền đặc biệt lớn là 5,2 triệu USD để chỉ đạo cấp dưới báo cáo và ban hành Dự thảo Kết luận thanh tra không khách quan, không trung thực, không đúng thực trạng tài chính của SCB, bao che, bưng bít sai phạm của SCB.

Hành vi của Đỗ Thị Nhàn đã phạm vào tội Nhận hối lộ, quy định tại khoản 4 Điều 354 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Quá trình điều tra và tại tòa, bị cáo Nhàn đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối hận, đã nộp lại 4,8 triệu USD và 10 sổ tiết kiệm ngân hàng có tổng số tiền hơn 10 tỷ đồng để khắc phục hậu quả. Tuy nhiên, hành bi phạm tội của Nhàn là tinh vi, nhằm bưng bít cho các sai phạm của Trương Mỹ Lan, gây hậu quả đặc biệt lớn.

Hành vi của Đỗ Thị Nhàn gây bức xúc trong dư luận, gây mất uy tín cơ quan nhà nước nên cần thiết cách ly vĩnh viễn bị cáo ra khỏi xã hội.

Đề nghị cách ly Nguyễn Văn Hưng một thời gian đủ dài để răn đe, phòng ngừa chung

Đối với nhóm bị cáo khác thuộc thanh tra giám sát ngân hàng (TTGSNH), quá trình thanh tra tại Ngân hàng SCB từ năm 2017 - 2018 của Đoàn thanh tra do Cơ quan TTGSNH chủ trì và ban hành kết luận, liên quan đến nội dung, kết quả thanh tra, các cá nhân là lãnh đạo Cơ quan TTGSNH, Người ra Quyết định thanh tra; Trưởng đoàn thanh tra; Phó Trưởng đoàn và các thành viên Tổ tổng hợp; thành viên tại các tổ thanh tra là những người biết rõ thực trạng vi phạm, sai phạm nghiêm trọng của Ngân hàng SCB tại các dự án, phương án tái cơ cấu; sai phạm, vi phạm tại các khoản vay của nhóm khách hàng có địa chỉ tại số 4 Nguyễn Thị Minh Khai; biết rõ thực trạng tài chính rất xấu của Ngân hàng SCB thông qua kết quả thanh tra.

Tuy nhiên vì động cơ cá nhân, tiêu cực, nhận tiền, lợi ích vật chất từ Ngân hàng SCB, bị cáo Nguyễn Văn Hưng (nguyên Phó Chánh thanh tra phụ trách Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước) đã chỉ đạo Đỗ Thị Nhàn để chỉ đạo tổ tổng hợp và các thành viên trong Đoàn, cố tình che giấu, bưng bít, dự thảo Kết luận thanh tra và báo cáo không trung thực, không đầy đủ lên lãnh đạo NHNN và Chính phủ, mục đích không chuyển các sai phạm sang cơ quan chức năng để xử lý theo quy định của pháp luật và tạo điều kiện cho Ngân hàng SCB tiếp tục được thực hiện Đề án tái cơ cấu.

Hành vi nhận tiền để làm trái công vụ của Đoàn thanh tra đã tạo điều kiện cho Trương Mỹ Lan và đồng phạm thực hiện rút tiền và sử dụng tiền trái pháp luật tại SCB, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng với số tiền là 514.102.650.536.206 đồng.

Hành vi của các bị cáo Nguyễn Văn Hưng, Nguyễn Thị Phụng, Vũ Khánh Linh, Nguyễn Tuấn Anh, Bùi Tuấn Khoa, Vương Đỗ Anh Tuấn, Trần Văn Tuấn, Lê Thanh Hà, Nguyễn Văn Thùy, Trương Việt Hưng và Nguyễn Duy Phương đã gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, phạm vào tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, quy định tại khoản 3 Điều 356 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Trong đó, Nguyễn Văn Hưng với với vai trò chủ mưu, các bị can khác vai trò giúp sức cho hành vi làm trái công vụ của Nguyễn Văn Hưng. Trong quá trình thực hiện chức năng nhiệm vụ, bị cáo Nguyễn Văn Hưng đã nhiều lần nhận tổng số tiền 390.000 USD từ SCB thông qua Đinh Văn Thành và Võ Tấn Hoàng Văn.

Quá trình điều tra, bị cáo Hưng đã chủ động khai báo và nộp lại toàn bộ số tiền 390.000 USD để khắc phục hậu quả, có nhân thân tốt, thành khẩn khai báo. Tuy nhiên, hành vi phạm tội của bị cáo Hưng là đặc biệt nghiêm trọng, nên cần tiếp tục cách ly bị cáo một thời gian đủ dài để giáo dục, răn đe, phòng ngừa chung.