Những chiến công của đội săn thú dữ
Tìm về thôn Dộc Yểng (xã Đồng Tâm, huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình), vòng qua rất nhiều vách núi, cuối cùng chúng tôi cũng tìm được nhà của người được mệnh danh là vua săn thú dữ lừng lẫy một thời. Dù năm nay đã gần 90 tuổi nhưng ông Trần Văn Liêu vẫn còn khỏe và phong độ lắm. Hàng ngày, vua săn thú dữ vẫn có thể giúp con trai cuốc đất trồng rau giữa cái lạnh như cắt da cắt thịt của những ngày đông tận. Hồ hởi đón khách vào nhà, ông bắt đầu hồi tưởng về những ngày xuyên rừng săn thú dữ. Nghe câu chuyện của ông, chúng tôi cứ ngỡ đó là huyền thoại không có thực.
Nhấp một ngụm trà đặc, ông Liêu kể: "Quê gốc của tôi ở xã Thanh Thủy, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam. Năm 1945, sau khi cách mạng tháng Tám thành công, tôi được phân công làm công tác trong Ban kiểm tra - Liên lạc tỉnh đội Hà Nam. Năm 1953, tôi theo một tổ chức cách mạng lên Hòa Bình xây dựng căn cứ. Khi ấy, vùng rừng núi này vẫn còn rất hoang vu, phóng mắt nhìn khắp nơi cũng chỉ thấy lẻ tẻ dăm mái nhà. Nhà của những người Mường ở đây đều là nhà sàn để tránh thú dữ. Thế nhưng vì thú dữ quá nhiều, đặc biệt là vào 3 tháng cuối năm khi vạn vật ngủ đông, thức ăn thiếu thốn, hổ dữ luôn mò vào nhà dân bắt trâu, bò và tấn công người. Dân sợ đến nỗi không dám nhắc đến tên của "chúa sơn lâm".
Tận mắt chứng kiến 1 cán bộ đại đội đi tắm suối bị hổ bắt, 1 cô gái đang phơi phới tuổi xuân ngủ ở chòi trông ngô bị hổ ăn thịt, ông Liêu bồn chồn như ngồi trên đống lửa. Sẵn có tài thiện xạ từ trong quân ngũ, lại tinh ý học được nhiều kỹ năng săn bắn của người bản địa, ông nảy ra ý tưởng thành lập một tổ thợ săn đi diệt thú dữ bảo vệ cuộc sống người dân. Ý tưởng của ông được chính quyền từ tỉnh đến xã nhiệt liệt hoan nghênh. Cuối năm 1953, ban săn bắn thú dữ bảo vệ sản xuất xã Đồng Tâm được thành lập và ông Liêu được cử làm trưởng ban. Hừng hực là thế, quyết tâm là thế nhưng để có thể bắn hạ được "chúa sơn lâm" không phải chuyện dễ dàng.
Ông Liêu cùng chiến lợi phẩm sau một lần đi săn.
Trăn trở mãi, cuối cùng ông Liêu cũng nghĩ ra một cách. Ông cải tiến chiếc bẫy hổ cồng kềnh do lính Pháp thiết kế thành một chiếc bẫy gọn nhẹ, nhạy bén và có thể gập lại dễ dàng. Để hổ không thể kéo bẫy đi mất, ông còn thiết kế thêm 2 cái móc và sợi xích sắt buộc vào gốc cây. Chiếc bẫy này sẽ làm cho "chúa sơn lâm" bị thương và chỉ có thể di chuyển trong vòng dây xích.
Theo dấu chân của loài thú dữ này, con hổ đầu tiên mà ông Liêu phát hiện được ở trong một cánh rừng thuộc Thung Gia, xã Đồng Tâm. Con thú bị dính bẫy và bị ông Liêu bắn hạ tại chỗ. Khi con hổ được kéo về bản thì người đội trưởng nông trường bò Sông Bôi nhận ra đây chính là "hung thần" đã bắt 3 con bò trong buổi chiều trước đó. Cũng từ đấy, ban săn bắn thú dữ của ông Liêu liên tục lập nhiều chiến công, đem lại sự bình yên cho cuộc sống của người dân vùng Lạc Thủy. Thừa thắng xông lên, không chỉ dẹp hết nạn thú dữ ở Dốc Cun, Kỳ Sơn, Kim Bôi, Yên Thủy của tỉnh Hòa Bình, ông Liêu còn đi dọc theo dòng sông Đà hùng vĩ, trở thành người thợ săn huyền thoại khắp các tỉnh như: Sơn La, Hà Giang, Tuyên Quang, Bắc Kạn.
Cuộc chiến với tử thần
Không chỉ hổ, các loài thú dữ phá hoại cuộc sống người dân như báo, gấu cũng bị ông Liêu xua đuổi vào tận rừng sâu. Tuy nhiên, cũng không ít lần ông thoát chết trong gang tấc. Những ký ức hãi hùng mà dù đã hơn nửa thế kỷ trôi qua nhưng nhớ lại ông Liêu vẫn rùng mình kinh sợ. Một lần vào cuối năm 1953, ông cùng 2 thợ săn trong ban bám sát đặt bẫy đón đường 2 con hổ dữ chuyên bắt trâu bò của người dân. Sáng sớm hôm sau, phát hiện có 2 con thú dính bẫy, ông Liêu dùng lao giết chết ngay con hổ đầu tiên mình nhìn thấy. Còn con thú thứ 2, nghe tiếng thở yếu ớt trong bụi cây, ông tưởng là nai, hoẵng nên định bắt sống đem về. Ngờ đâu, khi ông vừa vạch lùm cây ra thì một con mãnh hổ giương vuốt nhảy ra vồ. Theo phản xạ, ông Liêu thụp người tránh được và lăn ra ngoài tầm dây xích trước khi con hổ kịp vồ cú thứ hai.
Còn một lần chết hụt khác mà ông Liêu nhớ mãi. Đó là trong một chuyến đi săn thú dữ tại xã Tú Sơn, huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình. Khi đó, ông Liêu và 5 anh em khác vào núi để tìm dấu vết con hổ vằn vừa ăn thịt một người dân đi rẫy. Họ đi cả ngày đường nhưng vẫn chưa thấy dấu chân hổ. Thế nhưng vừa rẽ vào một khe núi thì con hổ bất ngờ từ một mỏm đá cao phóng ra vồ thẳng vào ông Liêu. Theo phản xạ, ông giương súng bắn ngay nhưng con hổ chỉ bị thương nhẹ nên vẫn tiếp tục lao tới. Ông lăn người núp ra sau một gốc cây to rồi bắn thêm phát nữa. Con hổ trúng 2 phát đạn liền chui vào trong hang đá trốn. "Những người đi cùng nghĩ tôi đã bị hổ vồ nên đều bỏ chạy, khi quay lại thấy tôi còn sống ai cũng tưởng nằm mơ. Điều hãi hùng nhất là 3 viên đạn còn lại trong súng của tôi về sau đều xịt, không viên nào nổ cả", ông Liêu cười lớn kể.
Đến năm 1972, nạn thú dữ đe dọa cuộc sống người dân ở các tỉnh miền núi gần như không còn, ông Liêu quyết định giải nghệ và xin giải thể ban săn bắn thú dữ bảo vệ sản xuất. Ông về Hòa Bình sống cuộc sống yên vui cùng vợ và 10 người con trai, gái. Chỉ cho chúng tôi xem những kỷ vật của 19 năm tung hoành giữa núi rừng, ông Liêu bảo, nhờ có sự rèn luyện của những chuyến đi săn mà giờ đây ở vào tuổi gần 90 ông vẫn có một cơ thể tràn trề để lao động sản xuất.
Ông cười tự hào: "Đời sống bà con nơi núi rừng lúc đó vô cùng thiếu thốn, lại luôn bị thú dữ đe dọa tính mạng và tài sản. Nhiệm vụ của chúng tôi là xua đuổi, tiêu diệt thú dữ để bảo vệ cuộc sống bình yên cho mọi người. Bà con yêu quý thì gọi tôi là "vua săn hổ" chứ thực ra tôi chỉ làm tốt một nhiệm vụ mà Đảng và cách mạng giao cho". Xua đuổi hàng trăm con thú dữ, không ít lần chết hụt nhưng cuộc đời săn bắn của ông Liêu lại bị thương một lần duy nhất vì một con khỉ. Lần đó, ông dẫn người con út lên rừng săn bắn. Gặp đàn khỉ, con trai ông bắn 1 con khỉ rơi xuống khe. Tưởng nó chết rồi, ông trèo xuống thò tay lôi lên thì bị con khỉ cắn một phát gãy ngón cái bàn tay phải. Ông phải đi mổ xếp lại xương và nằm viện mất 1 tháng trời.
Hà Khê
