Với chất giọng vừa ấm áp, mãnh liệt và trong vắt đặc trưng cùng vẻ ngoài ưa nhìn, Whitney Houston là diva số 1 của làng nhạc thế giới vào những năm cuối thập niên 80, đầu 90 của thế kỉ trước.
Chính vì vậy, dù không còn ở đỉnh cao của sự nghiệp song cả thế giới vẫn sững sỡ khi hay tin nữ diva da màu này qua đời đột ngột ở tuổi 48.
Thành công đến sớm
Sinh ngày mùng 9 /8/1963 trong một gia đình giàu truyền thống nghệ thuật, với mẹ là nữ ca sĩ dòng gospel (nhạc nhà thờ) Cissy Houston, và được huyền thoại dòng nhạc soul Aretha Franklin nhận làm con nuôi, Whitney Elizabeth Houston bắt đầu tham gia vào ngành giải trí với tư cách một người mẫu và đã đạt được những thành công nhất định khi là người mẫu da màu đầu tiên được lên bìa tờ tạp chí “Seventeen” của Mỹ.
Tuy nhiên, Whitney Houston chỉ thực sự bước ra ánh sáng khi cô đặt chân vào lĩnh vực ca hát. Sau khi bản song ca của cô với ca sĩ Teddy Pendergrass mang tên “Hold Me” lọt vào top 5 ca khúc R&B vào năm 1984, một năm sau, Whitney tung ra album đầu tiên mang tên mình. Album “Whitney Houston” ngay từ khi vừa được tung ra đã nhận được những lời có cánh từ giới phê bình, khi tờ tạp chí âm nhạc uy tín Rolling Stones gọi cô là “một trong những giọng ca mới đáng nghe nhất hiện tại,” còn tờ New York Times ca ngợi album này là “thành quả tuyệt vời của một giọng ca xuất sắc.”
Những lời ngợi ca đó không hề quá lời, khi đĩa đơn đầu tiên “You Give Good Love” đã nhảy vọt lên đứng đầu bảng xếp hạng Billboard Top 100 của Mỹ. Ca khúc ballad ngọt ngào “Saving All My Love For You” được chọn làm đĩa đơn thứ hai, và đây là một trong những bài hát làm nên tên tuổi của Houston khi đứng đầu bảng xếp hạng cả ở Anh lẫn quê nhà Mỹ.
Nhà sản xuất Clive Davis là người đã đưa Whitney ra ánh sáng (Nguồn: NYD)
Năm 1986, một năm kể từ khi được ra mắt, album đầu tay của cô đứng đầu bảng xếp hạng Billboard top 200 và giữ vị trí đó trong suốt 14 tuần liên tiếp. Đĩa đơn cuối cùng từ album trên mang tên “The Greatest Love of All” trở thành ca khúc ăn khách nhất của Whitney vào thời điểm đó khi đứng số 1 bảng xếp hạng Billboard 100 ba tuần liền, đưa cô trở thành nữ nghệ sĩ đầu tiên có ba đĩa đơn đứng đầu chỉ với album đầu tay.
Đồng hành cùng kỷ nguyên MTV
Sự đi lên của Houston còn đồng hành với kỉ nguyên MTV, khi vào thời điểm đó, video ca nhạc chưa thực sự phát triển và kênh truyền hình này cần cộng tác với những cái tên có sức hút để hấp dẫn khán giả. Ngoài ra, MTV vào những năm 80 còn bị chỉ trích khi có quá ít những video ca nhạc của những nghệ sĩ da màu, và sự cộng tác của MTV với Whitney Houston (và sau này là “ông vua nhạc pop Michael Jackson) đã đem lại thành công cho cả hai.
Ca khúc “How will I know” của nữ diva này năm 1985 là một trong những ca khúc do nghệ sĩ Mỹ gốc Phi đầu tiên được phát trên kênh MTV, và nhận được nhiều yêu cầu phát sóng liên tục. Sự phổ biến rộng rãi của Whitney Houston trên cả truyền hình lẫn các kệ đĩa đã đem lại thành công cho tour lưu diễn “The Greatest Love Tour” của cô, và đem lại cho cô 13 đĩa bạch kim (13 triệu album) tại riêng Mỹ và 25 triệu đĩa bạch kim trên toàn cầu.
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn năm 2010, nhà sản xuất Clive Davis nhớ lại lần đầu gặp Whitney vào năm 1983 và kí hợp đồng với cô: “Cô ấy đã hát thử hai ca khúc, một trong số đó là The Greatest Love of All, và hát nó với cả tâm hồn. Giọng ca của Whitney là một quà tặng của tự nhiên, và thêm vào đó là chính sự đam mê của cô nữa khiến tôi hoàn toàn mê mẩn. Tôi nhận ra ngay vào thời điểm đó rằng đây là một tài năng đặc biệt và không chần chừ gì nữa, tôi muốn kí hợp đồng với cô ấy ngay lập tức.”
Và cùng nhau, họ đã làm nên lịch sử của ngành âm nhạc. Whitney trở thành ca sĩ solo có album đầu tay bán chạy nhất, và cô nhận được ba đề cử giải thưởng âm nhạc danh giá Grammy năm 1986, bao gồm cả cho Album của năm. “Saving All My Love for You” nhận giải giọng ca nữ nhạc pop xuất sắc nhất, và màn biểu diễn ca khúc này trực tiếp của cô trên sân khấu đã mang về cho Houston một giải Emmy năm sau đó. “The Greatest Love of All” cũng đã được đề cử Ghi âm của năm trong giải Grammy.
Vị thế siêu sao của Houston được khẳng định vững chắc vào năm 1987 với sự ra đời của album thứ hai mang tên “Whitney,” bán được 9 triệu bản chỉ riêng tại Mỹ và có bốn đĩa đơn đứng đầu: “I Wanna Dance with Somebody (Who loves Me),” “Didn’t We Almost Have It All,” “So Emotional” và “Where do broken hearts go,” biến cô thành nữ ca sĩ đầu tiên lập kỉ lục có bảy ca khúc đứng đầu bảng xếp hạng Billboard Top 100 của Mỹ.
Đĩa đơn thứ năm mang tên “Love Will Save the Day” cũng đã lọt vào top 10. Nhờ doanh thu bán đĩa kỉ lục và các buổi biểu diễn thành công năm 1986 và 87, tạp chí Forbes đã xếp cô vào vị trí thứ tám trong những nghệ sĩ kiếm lời tốt nhất vào thời điểm đó.
Whitney Houston tại sự kiện Super Bowl năm 1991 (Nguồn: NYD)
Album thứ ba của cô phát hành vào năm 1990 mang tên “I’m Your Baby Tonight” với các nghệ sĩ gia màu khác tham gia quá trình sản xuất bao gồm L.A.Reid , Babyface, Stevie Wonder và Luther Vandross ít được đón nhận hơn so với các album trước khi chỉ bán được 4 triệu bản và xếp ở vị trí thứ 3, mặc dù hai đĩa đơn “I’m Your Baby Tonight” và “All the Man That I Need” đều đã đứng đầu bảng xếp hạng nhạc Pop và R&B vào thời điểm đó.
Tuy nhiên, những thành công và cơ hội lớn vẫn đến với Houston, khi màn trình diễn của cô năm 1991 tại chương trình Super Bowl vẫn thường được đem làm thước đo về sự thành công cho những nghệ sĩ sau này.
"The Bodyguard" và Bobby Brown
Có hai sự kiện xảy ra năm 1992 sẽ ảnh hưởng cuộc đời và sự nghiệp của cô mãi mãi. Đầu tiên là sự “đá chéo sân” khi cô thử sức với môn nghệ thuật thứ bảy với vai diễn chính trong bộ phim “The Bodyguard” và cũng thể hiện ca khúc chính trong phim. Sự kiện thứ hai là sau ba năm hẹn hò, cô đã cưới nam ca sĩ dòng R&B Bobby Brown.
Trong phim “The Bodyguard,” cô vào vai một ca sĩ được bảo vệ bởi người cận vệ (Kevin Costner thủ vai) khỏi một fan cuồng. Bộ phim đem về doanh thu tới 121 triệu USD tại rạp, và ca khúc chính trong phim thậm chí còn gây ảnh hưởng lớn hơn. Ca khúc từng được Dolly Parton trình bày trước đó vào năm 1974, “I Will Always Love You” đã được Whitney Houston hát lại và biến nó thành của riêng mình.
Chất giọng mạnh mẽ, đầy truyền cảm biến ca khúc này trở thành một bản tình ca bất hủ, đứng vị trí số 1 bảng xếp hạng Billboard 100 trong 14 tuần liên tiếp và làm mưa làm gió các bảng xếp hạng R&B. Album nhạc phim còn bao gồm các bản nhạc ăn khách lọt vào top 5 như “I’m Every Woman” và “I Have Nothing”, mang về thành công rực rỡ với 17 triệu bản được bán chỉ riêng tại Mỹ cũng như giành 3 giải Grammy bao gồm cả Album và Ghi âm của năm cho Houston.
Hai năm sau, cô biểu diễn tại một bữa ăn thuộc Nhà Trắng chào đón vị tổng thống mới của Nam Phi là Nelson Mandela, trước khi đến tận đất nước châu Phi này biểu diễn với ba chương trình được chào đón bởi 200.000 người hâm mộ.
Whitney và Kevin Costner trong The Bodyguard (Nguồn: Washington Post)
Bộ phim tiếp theo của cô mang tên “Waiting to Exhale” cũng đã mang lại thành công lớn về phần nhạc phim. Trong lần này, cô hợp tác cùng danh ca Babyface để sản xuất một album gồm toàn những ngôi sao và tạo nên thành công với những bài hát như “Why Does It Hurt So Bad” và “Count on Me”. Cat-xê của cô lên tới 10 triệu đô la Mĩ trong bộ phim năm 1996 “The Preacher’s Wife”, đóng cặp cùng ngôi sao da màu Denzel Washington. Mặc dù doanh thu không cao như hai bộ phim trước song đây là tác phẩm mà Whitney nhận được nhiều lời khen về diễn xuất nhất.
Whitney mở rộng sự nghiệp của mình lên truyền hình với phiên bản làm lại của tác phẩm kinh điển “Cinderella,” trong đó cô vào vai Bà tiên đỡ đầu. Tác phẩm truyền hình được đánh giá cao này của đài ABC đã nhận được bảy đề cử giải Emmy. Đây cũng là nền tảng cho Houston phát hành album tại phòng thu đầu tiên sau tám năm mang tên “My Love is Your Love.”
Album này đã bán được 4 triệu bảng tại Mỹ, đem về một tour lưu diễn thành công trên toàn thế giới song chỉ đứng thứ 13 trên bảng xếp hạng Billboard 200, và là album đầu tiên của Houston không lọt vào top 3.
Tuy nhiên, với sự tham gia sản xuất của những cái tên như Wyclef Jean, Missy Elliott và Rodney Jerkins, đây vẫn là một album hay với các ca khúc như “Heartbreak Hotel”, “It’s Not Right But It’s Okay”, “I Learned from the Best” và nhất là bản song ca kinh điển “When You Believe” cùng diva Mariah Carey. Ca khúc này nhận được sự khen ngợi từ người hâm mộ trên toàn thế giới và được chọn làm ca khúc chính cho bộ phim hoạt hình “Hoàng tử Ai Cập.”
Xuống dốc không phanh
Tới cuối thập niên 90, danh tiếng của Houston ngày càng đi xuống và bắt đầu có những tin đồn rằng cô và chồng cô là Brown sử dụng chất gây nghiện, khi báo giới bắt gặp hai người trong tình trạng như đang phê thuốc, giảm cân và Whitney liên tục phải hủy bỏ nhiều buổi họp báo và trình diễn. Vào ngày 11//2000, cảnh sát đã phát hiện ma túy trong hành lí của hai vợ chồng sau khi họ đã đi qua máy kiểm tra an ninh tại sân bay Hawaii, song hai người đã kịp lên máy bay và đi trước khi cảnh sát kịp đến.
Hai tháng sau, cô đã biến mất một cách đột ngột trong buổi lễ chào mừng nhà sản xuất đem lại thành công cho cô Clive Davis vào bảo tàng nhạc Rock& Roll. Sau đó, cô cũng bị đạo diễn âm nhạc Burt Bacharach gạch tên khỏi danh sách biểu diễn tại lễ trao giải Oscar do thái độ thiếu chuyên nghiệp.
Whitney Houston cùng chồng cũ là Bobby Brown (Nguồn: NYD)
Sau đó, Whitney Houston đã kí một hợp đồng trị giá 100 triệu USD với yêu cầu thực hiện sáu album cho hãng thu âm Arista/BMG năm 2001, song sau khi xuất hiện trong chương trình Kỉ niệm 30 năm ca hát của Michael Jackson, vẻ ngoài quá gầy gò của cô khiến dấy lên những lời đồn về việc lạm dụng chất gây nghiện.
Những tin đồn sau đó đã được chứng thực bởi chính cô một năm sau khi tham gia cuộc phỏng vấn với Diane Sawyer để quảng bá cho album mới nhất “Just Whitney.” Whitney thừa nhận rằng mình đã sử dụng thuốc phiện trong chương trình có số lượng khán giả đông đảo trên. Tiếc thay, những nỗ lực quảng bá của Whitney đã không thành công khi “Just Whitney” trở thành album có doanh số bán thấp nhất của cô và không có đĩa đơn nào lọt được vào top 40. Cô nhận được những lời khen ngợi cho album “One Wish: The Holiday Album” song doanh số bán ra chỉ ở mức trung bình.
Hình ảnh của Houston trước công chúng ngày càng đi xuống với chương trình truyền hình thực tế “Being Bobby Brown” năm 2005, trong đó cho người xem được tận mắt thấy cuộc sống gia đình của họ. Các nhà phê bình chỉ trích kịch liệt chương trình này, nhưng vẫn có nhiều người xem bởi họ muốn chứng kiến đôi vợ chồng này còn có thể đi xuống dốc đến đâu. Chương trình đã bị hủy bỏ sau đó do Houston không muốn tham gia nữa. Cô li thân với Brown vào tháng 2006 và cuối cùng đã ra tòa li dị năm 2007, trong đó Houston đã thắng khi giành được quyền nuôi đứa con gái chung Bobbi Kristina.
Trong cuộc phỏng vấn với bà hoàng truyền hình Mỹ Oprah Winfrey năm 2009 để quảng bá album “I Look To YoU”, Houston đã đổ lỗi cho người chồng về những hành động quấy rối và đã dẫn cô tới con đường nghiệp ngập, trong đó cô từng sử dụng marijuana và cocaine, song cũng thừa nhận rằng mình đã trải qua một quá trình cai nghiện dưới sự giám sát nghiêm ngặt của mẹ.
Album trên đã ra mắt với vị trí số 1 bảng xếp hạng Billboard 200 với 305.000 bản được bán trong tuần đầu, đưa Whitney lên ngôi đầu 17 năm kể từ đĩa nhạc phim “The Bodyguard” và sau đó đã bán được tổng cộng 1 triệu bản. Tuy nhiên ca khúc chủ đề do Alicia Keys chắp bút mang tên “Million Dollar Bill” của cô chỉ có những thành công tầm tầm và không đủ để đem về một đề cử Grammy như cô từng mong ước.
Các tour lưu diễn của Whitney cũng nhận được nhiều lời chỉ trích, và làm thất vọng các fan khi Whitney không còn thể hiện được chất giọng xuất sắc như xưa và không thể lên được những quãng cao của các bài hát, điều vốn rất đơn giản với một Whitney thời đỉnh cao. Cô thường xuyên lên sân khấu với vẻ ngoài mệt mỏi, đổ nhiều mồ hôi và thậm chí còn quên lời khi đang hát, dẫn tới việc nhiều khán giả bỏ về và yêu cầu trả tiền vé khi chương trình thậm chí còn chưa kết thúc.
Luôn là huyền thoại
Nhưng dù sao, sự qua đời đột ngột của nữ diva da màu này vẫn lại tiếc thương vô vàn cho những người hâm mộ. Ông trùm của làng âm nhạc Simon Cowell nhận xét rằng: “Cô ấy là một huyền thoại. Những người tài năng đến vậy hiếm khi xuất hiện lắm... Không ai có thể biểu diễn một ca khúc theo cách Whitney trình diễn. Tôi hoàn toàn sốc và đau buồn trước thông tin này.”
Whitney và con gái nhỏ Bobbi (Nguồn: NYD)
Đây là một cái kết buồn cho một nữ diva từng được mệnh danh là “Nữ hoàng nhạc Pop”, tạo nên thành công với cả những ca khúc ballad lẫn R&B, là nghệ sĩ Mỹ gốc Phi mở đường cho thành công của những Janet Jackson, Mariah Carey và Mary J.Blige sau này, trong khi những ngôi sao như Beyonce, Alicia Keys, Jennifer Hudson, Britney Spears, Christiana Aguilera và Leona Lewis luôn coi cô là hình mẫu để học tập trong sự nghiệp ca hát.
Cái chết của Whitney Houston, dù không còn ở đỉnh cao, vẫn sẽ để lại sự tiếc nuối cho những người hâm mộ, khi nó diễn ra quá bất ngờ, giống như khi ông vua nhạc Pop Michael Jackson qua đời cách đây ba năm. Tuy nhiên, di sản mà Whitney Houston để lại chắc chắn vẫn sẽ là những kiệt tác của âm nhạc thế giới, khi những bản tình ca ngọt ngào nhưng đầy mãnh liệt như “I Will Always Love You” hay “Saving All My Love for You” cùng hình ảnh một Whitney mạnh mẽ cất cao tiếng hát vẫn sẽ sống mãi trong lòng những người yêu âm nhạc.
Vũ Nguyên
