Thí điểm vì mục tiêu chung
Sáng 22/10, tại phiên thảo luận tổ, các đại biểu cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển của các tỉnh, thành phố: Hải Phòng, Nghệ An, Thanh Hoá và Thừa Thiên Huế.
Tại phiên thảo luận tổ, giải thích về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển cho một số địa phương, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, trên cơ sở kết quả thí điểm này, chúng ta có thể tổng kết, đánh giá nhân rộng ra toàn quốc. Việc thí điểm vì mục tiêu chung cho sự phát triển quốc gia. Nếu quá trình thí điểm tốt, có hiệu quả sẽ tổng kết đánh giá thành quy định mang tính chất tổng quát chung.
Theo Chủ tịch Quốc hội, chủ trương của Đảng ta đều nhất quán “nâng trên và đỡ dưới”. Nếu địa phương nào có điều kiện phát triển, đầu tàu, động lực thì có những cơ chế chính sách đột phá mạnh hơn để tạo điều kiện cho phát triển. Việc này sẽ tạo sự lan toả cho những địa phương khác, cho cả vùng, thậm chí cho cả nước. Còn với những địa phương, địa bàn khó khăn nước ta sẽ có những cơ chế chính sách đặc thù giúp địa phương này vươn lên, rút ngắn khoảng cách phát triển với địa phương khác.
Toàn cảnh phiên thảo luận tổ sáng 22/10.
Trong đó Hải Phòng, tỉnh Nghệ An, tỉnh Thanh Hóa và tỉnh Thừa Thiên Huế là những địa phương đều có Nghị quyết riêng của Bộ Chính trị về phát triển.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, Hải Phòng là một trong những tam giác phát triển của phía bắc (Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh). Địa phương này là một trong những cực tăng trưởng mạnh ở phía Bắc. Trong thời gian gần đây, Hải Phòng có những bứt phát mạnh mẽ cả về GDP, thu ngân sách, kết cấu hạ tầng, xây dựng nông thôn mới, đầu tư nhiều cho các xã. Còn với những huyện có khả năng lên quận cũng được đầu tư mạnh mẽ.
Chủ tịch Quốc hội cũng nêu rõ, 9 tháng đầu năm nay dù cả nước tăng trưởng thấp nhưng Hải Phòng vẫn tăng trưởng hơn 12%. Cả nước phấn đấu năm 2030 đạt 5.000 – 7.000 USD GDP bình quân đầu người thì Hải Phòng đặt mục tiêu đến 2030 vượt mức 16.000 USD GDP bình quân đầu người. Do đó, nhu cầu phát triển của Hải Phòng là rất lớn.
Thành phố này cũng xác định tầm nhìn không chỉ là một cực tăng trưởng mà còn là động lực tăng trưởng của khu vực và cả nước. Đồng thời đây cũng là địa phương hoàn thành sớm nhất mục tiêu công nghiệp hoá, hiện đại hoá, có vị trí mang tầm cỡ trong khu vực.
Với Thừa Thiên - Huế, Chủ tịch Quốc hội cho biết trước đây Bộ Chính trị đã có Nghị quyết phấn đấu đưa địa phương này trở thành thành phố trực thuộc Trung ương. Quá trình tổ chức thực hiện, Huế đã có tốc độ phát triển tốt. Tuy nhiên, phần đặc thù nông thôn của Huế có xuất phát điểm khó khăn, khó đạt được tiêu chí thành phố trực thuộc Trung ương.
Do đó, trên cơ sở tổng kết đánh giá 10 năm thực hiện Nghị quyết Bộ Chính trị đã có đề xuất, có quyết sách xây dựng Thừa Thiên - Huế trở thành thành phố di sản trực thuộc Trung ương với cốt lõi là Cố đô Huế. Do đó, các tiêu chí về dân số, thu nhập không nhất thiết như các thành phố trực thuộc khác. Đây là cơ chế chính sách đặc thù cho thành phố di sản.
Với tỉnh Thanh Hoá, Chủ tịch Quốc hội nhắc lại khi Bác Hồ vào thăm đã từng nói “người đông, đất rộng, của nhiều, chỉ còn thiếu sự sắp đặt và thu xếp”. Do đó, Thanh Hoá đang phấn đấu trở thành một trong tứ giác phát triển của phía Bắc bao gồm: Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh và Thanh Hoá. Bên cạnh đó, Thanh Hoá có động lực phát triển kinh tế Nghi Sơn, nhưng miền Tây Thanh Hoá rất khó khăn.
Nghệ An cũng tương tự như Thanh Hóa, diện tích của Nghệ An là lớn nhất, dân số đứng thứ 4 cả nước. Vì vậy, Chủ tịch Quốc hội cho rằng lúc này việc xây dựng cơ chế đặc thù cho những nơi này là để các địa phương có lực phát triển.
Thúc đẩy phát triển kinh tế
Cùng chung ý kiến, Đại biểu Nguyễn Danh Tú (đoàn Kiên Giang) cho rằng, việc ban hành Nghị quyết thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù, sẽ tạo cơ chế chính sách cũng như nguồn lực để các địa phương phát triển, thúc đẩy góp phần phát triển kinh tế xã hội của đất nước.
Vị đại biểu này cũng đề cập đến vấn đề quản lý sử dụng rừng, theo quy định hiện hành chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ đầu nguồn từ 50 ha trở lên… “Tôi nhất trí với việc bảo đảm tính kịp thời, công khai minh bạch đề nghị Quốc hội giao Chính phủ báo cáo UBTVQH xem xét quyết định thực hành. Tuy nhiên, nội dung này thuộc thẩm quyền của Quốc hội nên liên quan đến rừng đặc dụng, rừng phòng hộ thì vấn đề diện tích rừng rất quan trọng. Vì vậy, tôi đề nghị xem xét bổ sung thêm quy định là báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất”, đại biểu Tú nhấn mạnh.
Về HĐND tỉnh quyết định áp dụng trên địa bàn tỉnh phí và lệ phí chưa được quy định trong danh mục phí và lệ phí ban hành theo Luật Phí và lệ phí. Điều này, đại biểu Tú cũng đồng ý với quyết định trên, tạo căn cứ pháp lý để huy động thêm nguồn lực.
ĐBQH Nguyễn Danh Tú cho rằng việc ban hành cơ chế đặc thù tạo nguồn lực để các địa phương phát triển.
Trong khi đó, bàn về cơ chế đặc thù cho tỉnh Thanh Hoá, ĐBQH Vũ Xuân Hùng (đoàn Thanh Hoá) cũng nêu nhiều lý do về lợi thế, tiềm năng của tỉnh này trong việc phát triển kinh tế như du lịch, có khu công nghiệp lớn trọng điểm của cả nước…
“Về 1 trong 8 cơ chế chính sách mà Chính phủ đề xuất với Quốc hội. Tôi thấy hoạt động tại cảng Nghi Sơn và khu công nghiệp Nghi Sơn rất năng động, thu hút rất nhiều dự án FDI, ví dụ dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn mà theo công suất hiện nay là có thể đáp ứng được 40% nhu cầu tiêu thụ nhiên liệu ở trong nước. Nguồn thu xuất nhập khẩu qua cảng cũng rất lớn. Nếu có cơ chế chính sách đặc thù sẽ tạo điều kiện thu hút đầu tư vào cơ sở hạ tầng của khu kinh tế Nghi Sơn”, đại biểu Hùng bày tỏ.
Từ đó, đại biểu Hùng đề nghị các đại biểu Quốc hội, Quốc hội quan tâm cũng như có cơ chế đặc thù cho Thanh Hóa phát triển.
Đại biểu Nguyễn Thị Lan (Đoàn Tp. Hà Nội) cho rằng việc thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù là cần thiết để tạo cơ chế đột phá cho các địa phương phát triển, song cần có tiêu chí cụ thể lý do vì sao chọn các tỉnh, thành phố lần này để chọn làm thí điểm.
Trên cơ sở đó, đại biểu bày tỏ nhất trí với việc thực hiện thí điểm cơ chế, chính sách đối với tỉnh Thanh Hóa nhờ những tiềm năng, lợi thế về địa kinh tế.
Về thí điểm thực hiện chính sách phí, lệ phí trên địa bàn, trong đó Hội đồng nhân dân thành phố Hải Phòng và tỉnh Thanh Hóa quyết định áp dụng trên địa bàn các loại phí, lệ phí chưa được quy định trong Danh mục phí, lệ phí ban hành kèm theo Luật Phí và lệ phí; điều chỉnh mức hoặc tỷ lệ thu phí, lệ phí đã được cấp có thẩm quyền quyết định đối với các loại phí, lệ phí được quy định trong Danh mục phí, lệ phí ban hành kèm theo Luật Phí và lệ phí trừ án phí, lệ phí Tòa án…
Vì thế, đại biểu cho rằng cần có quy định cụ thể về các loại phí và lệ phí liên quan đến lợi ích của người dân cho phù hợp.
