Sáng 31/5, Hội thảo “Quản lý chất thải nhựa ngành nông nghiệp, thực trạng và giải pháp” được tổ chức nhằm thúc đẩy các giải pháp hiệu quả trong giảm thiểu chất thải nhựa ngành nông nghiệp, tập trung vào mô hình thí điểm đã và đang triển khai thực tiễn, giải quyết được vấn đề của địa phương trong cả 3 lĩnh vực: Trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản.
Ngành Nông nghiệp và phát triển nông thôn là một trong những ngành kinh tế quan trọng của quốc gia. Theo Báo cáo tổng kết ngành nông nghiệp Việt Nam năm 2022 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Bộ NN&PTNT), kim ngạch xuất khẩu toàn ngành đạt trên 53,22 tỷ USD với sự gia tăng đáng kể trong các lĩnh vực từ nông nghiệp, lâm nghiệp, chăn nuôi và thủy sản.
Các hoạt động sản xuất nông nghiệp góp phần thiết yếu trong bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, ổn định đời sống và an sinh xã hội. Tuy nhiên, hoạt động này cũng tạo áp lực lớn cho môi trường, trong đó có vấn đề chất thải nhựa trong ngành.
Theo số liệu từ báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia năm 2021, tổng lượng chất thải rắn phát sinh từ hoạt động trồng trọt xấp xỉ 661,5 nghìn tấn/năm (gồm 550 nghìn tấn ni lông, 77,49 nghìn tấn vỏ bao bì phân bón và 33,98 nghìn tấn vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật).
Chất thải rắn phát sinh từ hoạt động chăn nuôi trâu, bò, lợn, gia cầm khoảng 67,93 triệu tấn; 77 nghìn tấn chất thải nhựa vỏ bao bì thức ăn. Hoạt động nuôi trồng thủy sản phát sinh khoảng 880 nghìn tấn bùn thải, 273 nghìn tấn chất thải từ bao bì thức ăn, vỏ thuốc thú y và các loại chất rắn khác.
Trước thực tế trên, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến đặt vấn đề: “Chúng ta cần làm gì để vừa phát triển sản xuất, vừa bảo vệ môi trường, hướng tới nền kinh tế nông nghiệp sinh thái, tuần hoàn, có trách nhiệm, hiện đại, hiệu quả và bền vững”.
Theo Thứ trưởng, giải pháp phát triển nông nghiệp bền vững đã được đề ra trong Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; trong đó nhấn mạnh, nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vị trí chiến lược trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Sản xuất nông nghiệp có trách nhiệm, hiện đại, hiệu quả và bền vững; phát triển nông nghiệp sinh thái, hữu cơ, tuần hoàn, phát thải các-bon thấp, thân thiện với môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Do đó, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến bày tỏ mong muốn các cơ quan quản lý trung ương và địa phương, các tổ chức, cá nhân thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm nhằm thúc đẩy các giải pháp, hành động giảm thiểu chất thải nhựa ngành nông nghiệp một cách có hệ thống.
Đồng thời, huy động nguồn lực của tất cả các bên nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong hoạt động sản xuất, hướng tới phát triển nền sản xuất nông nghiệp có trách nhiệm, hiện đại, hiệu quả và bền vững; nền kinh tế nông nghiệp tuần hoàn, thân thiện với môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Sự kiện đã đưa ra một số các giải pháp đang triển khai tại một số địa phương, giúp giảm thiểu rác thải nhựa, tăng thu gom, phân loại, tái sử dụng và tái chế chất thải trong hoạt động sản xuất nông nghiệp.
Cụ thể, mô hình thu gom rác thải nhựa trên tàu cá, kết nối với cơ sở thu hồi vật liệu tại Quy Nhơn (Bình Định), thuộc Dự án “Nhân rộng mô hình cộng đồng quản lý chất thải sinh hoạt và nhựa tại 5 thành phố” được tài trợ bởi UNDP Việt Nam và Đại sứ quán Nauy tại Việt Nam.
Hoạt động gom rác thải nhựa trên tàu cá, kết nối với cơ sở thu hồi vật liệu giúp tận dụng lực lượng ngư dân thành thành viên trong tổ thu gom rác trên biển, giảm thiểu lượng chất thải nhựa trôi nổi, đem lại thu nhập cũng như gia tăng giá trị kinh tế cho nguồn chất thải có thể tái chế.
Để thực hiện thành công kế hoạch quốc gia về giảm thiểu chất thải nhựa trong ngành nông nghiệp và thủy sản, Trưởng Đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, bà Ramla Khalidi đưa ra 4 giải pháp chính: “Một, đẩy nhanh các giải pháp hiệu quả hướng tới kế hoạch quốc gia. Hai, xây dựng dữ liệu cơ sở về ô nhiễm nhựa và chất thải nhựa, cũng như hệ thống giám sát khả thi từ cấp quốc gia đến cấp tỉnh để đánh giá quá trình giảm thiểu chất thải nhựa trong lĩnh vực nông nghiệp.
Ba, thúc đẩy những mô hình thu gom và tái chế hiệu quả, sử dụng vật liệu đóng gói thay thế cho nhựa dùng một lần trên đồng ruộng. Và cuối cùng, tập huấn người dân và các bên liên quan trong nông nghiệp về tác động đến môi trường của nhựa, cũng như sự sẵn có của các giải pháp thay thế”.