Thuốc lá lậu bằng nhiều cách khác nhau xâm nhập vào nội thành và được bày bán công khai trên gian hàng của các tiểu thương chợ thuốc lá Học Lạc (quận 5, TP.HCM), đây là chợ thuốc lá lậu lớn nhất TP.HCM và các tỉnh phía Nam. Ngoài các mặt hàng thuốc lá trong nước, những loại thuốc lá ngoại được nhập lậu khác chiếm đến hơn 85% số lượng hàng hóa ở chợ. Thế nhưng, chợ vẫn hoạt động nhộn nhịp, không chút e dè, không lo lắng các cơ quan chức năng kiểm tra đột xuất.
Các nẻo đường về chợ thuốc lá lậu Học Lạc
Những ngày cuối năm, những nài xe thuốc lá lậu chạy vun vút trên khắp các cung đường từ các tỉnh Tây Ninh, Long An hướng về trung tâm TP.HCM. Thời điểm giáp Tết nhu cầu tăng cao, các nài lại ra sức bán mạng trên những cung đường quen thuộc như Tỉnh lộ 8, Tỉnh lộ 9, Quốc lộ 22... hay chạy ghe máy trên các kênh rạch giáp các huyện Bình Chánh, huyện Hóc Môn, huyện Củ Chi. Từ lâu, người dân sống trên các tuyến đường có lưu lượng xe đi thuốc lá lậu dày đặc dần chấp nhận cũng như người Sài thành đã quen với chợ thuốc lá lậu Học Lạc.
Những ánh mắt đe dọa khi thấy người lạ chụp ảnh chợ. Ảnh Hà Nguyễn.
| Đủ loại thuốc lá lậu ngoại nhập Một số chủ cửa hàng bán sỉ thuốc lá lậu tại chợ Học Lạc đưa cho PV xem đủ các loại sản phẩm thuốc lá ngoại nhập. Trong số đó, Marble, Centori, Texas... là những dòng sản phẩm được ưa chuộng và bán khá hút hàng. Tuy nhiên, các sản phẩm này không rõ nguồn gốc, trên bao bì cũng không ghi xuất xứ. Những loại thuốc lá lậu này được chủ cửa hàng tiếp thị như một loại thuốc lá đời mới, và thịnh hành tại các quốc gia phát triển và "chịu chơi". |
Theo tìm hiểu của PV, thuốc lá nhập lậu từ biên giới Campuchia được tuồn về TP.HCM theo hai đường chủ yếu, gồm đường sông và đường bộ. Hướng thứ nhất các nài thuốc lá lậu di chuyển bằng xe máy trên đường bộ qua địa phận các huyện Đức Huệ, huyện Đức Hòa (tỉnh Long An), huyện Trảng Bàng (tỉnh Tây Ninh) về các huyện ngoại thành TP.HCM như Củ Chi, Bình Chánh, Hóc Môn. Một số đầu nậu chịu trách nhiệm nhận hàng ở các huyện ngoại thành rồi tiếp tục dùng nài chở xe máy với tốc độ cao hoặc chuyển qua các hình thức vận chuyển bằng ghe hoặc xe buýt chở khách trá hình nhằm qua mắt cơ quan chức năng tiếp tục đi sâu vào các quận 5, quận 6 (TP.HCM). Quận 5, quận 6 tập trung rất nhiều đầu nậu thuốc lá lậu dưới hình thức đại lý thuốc lá.
Ngoài vận chuyển thuốc lá lậu trên các tuyến đường bộ quen thuộc, thuốc lá lậu còn thâm nhập thành phố bằng đường sông. Theo khảo sát của công an TP.HCM, các đối tượng buôn lậu thuốc lá thường xuyên dùng ghe, xuồng máy chạy với tốc độ cao trên những tuyến giao thông thủy với số lượng vận chuyển rất lớn. Mỗi ngày, các đối tượng điều khiển từ 20 đến 40 ghe, xuồng cao tốc chở thuốc lá lậu từ huyện Đức Hòa (Long An) theo sông Vàm Cỏ Đông (đoạn Lộc Giang) vào kênh Xáng vào địa phận TP.HCM. Đến điểm tập kết, các ghe, tàu dừng lại đưa thuốc lá lậu lên bờ, nơi có các đối tượng sử dụng xe máy chờ sẵn để chuyển số thuốc lá này theo Tỉnh lộ 10 vào nội thành TP.HCM tiêu thụ.
Có đến bằng đường nào, cuối cùng, thuốc lá lậu vẫn tập trung về chợ đầu mối thuốc lá Học Lạc. Các nài không giao hàng trực tiếp ở những cửa tiệm mà có điểm giao hàng riêng, tiểu thương tự cất giấu và chia nhỏ số lượng thuốc lá lậu để qua mặt cơ quan chức năng. Theo ước tính của cơ quan điều tra, khoảng 85% mặt hàng thuốc lá ngoại ở chợ Học Lạc đều có nguồn gốc từ nhập lậu. Vào thời điểm cận Tết, tình trạng buôn bán, vận chuyển thuốc lá lậu càng thêm gia tăng và manh động hơn trên các cung đường cũng như tại chợ đầu mối Học Lạc.
Chợ thuốc lá lậu Học Lạc hình thành từ rất lâu, xuất hiện và phục vụ nhu cầu của đại chúng cùng thời điểm của các chợ vải Soái Kình, chợ hóa chất Kim Biên, chợ Bình Tây... Các cửa hàng kinh doanh mặt hàng thuốc lá cùng tập trung về con đường nhỏ Học Lạc gần chợ Bình Tây và kề cận bến xe Chợ Lớn rồi hình thành nên chợ thuốc lá Học Lạc. Với địa thế vô cùng thuận tiện cho việc giao nhận hàng, chợ thuốc lá lậu Học Lạc có cơ sở để tồn tại đến nay dù nằm trong sự kiểm soát gắt gao của cơ quan chức năng quận 5 và công an TP.HCM.
Đường Học Lạc nằm giữa các trục đường chính Hồng Bàng-Trần Hưng Đạo-Nguyễn Trãi-Đại lộ Võ Văn Kiệt và rất nhiều những tuyến đường nhỏ đan xen thuận lợi cho việc tẩu thoát hay tuồn hàng về nơi cất giấu khi bị kiểm tra đột xuất. Ngoại trừ các đại lý thuốc lá của Việt Nam, nhiều gian hàng khác trong chợ đều công khai bày bán những mặt hàng thuốc lá ngoại qua đường nhập lậu như: Hero, Jet, 555, con mèo, White Horse... Giá bán của các sản phẩm này thấp hơn những sản phẩm cùng loại được nhập khẩu vào Việt Nam rất nhiều lần.
Nhiều mặt hàng thuốc lá lậu được bày bán công khai tại chợ Học Lạc. Ảnh Hà Nguyễn.
Từ bày bán công khai...
| Vấn nạn thuốc lá lậu khó có hồi kết Theo ước tính của Hiệp hội thuốc lá Việt Nam (VTA), mỗi năm thị trường Việt Nam tiêu thụ từ 18-22% thuốc lá lậu trong tổng số thuốc lá tiêu thụ tại nước ta. Campuchia vẫn có mức đánh thuế rất thấp các mặt hàng thuốc lá so với nước ta. Như vậy, vấn nạn thuốc lá lậu khó mà có hồi kết. |
Theo chân cô T. (43 tuổi, ngụ Gò Vấp, TP.HCM) đi chợ thuốc lá Học Lạc, PV có cơ hội tiếp xúc với các tiểu thương hay chính xác hơn là các "đại lý" thuốc lá lậu. Cô T. chia sẻ: "Thuế đánh vào mặt hàng này cao quá, buôn bán không có lãi nên cô không thể nào mua được hàng nhập khẩu. Mua hàng ở chợ Học Lạc vừa rẻ, vừa thoải mái, có thể cò kè giá tùy theo số lượng mình mua nhiều ít". Các "đại lý" chuyên cung cấp thuốc lá lậu theo giá sỉ với những khách quen và số lượng lớn. Tuy nhiên, đa phần giao dịch ở chợ chỉ bằng miệng để thông qua địa điểm và cách thức giao hàng, chứ hàng không được đưa ra tại chỗ.
Với khách mới, có nhu cầu lớn, các đối tượng này cho người dò hỏi, tìm hiểu kỹ địa chỉ, nhân thân mới giao dịch mua bán. Nếu mua với số lượng ít, khách hàng được dẫn vào bên trong cửa hàng lấy hàng rồi ra về lập tức. Số lượng hàng bày bán ở cửa hàng trên đường Học Lạc không nhiều, vừa đủ để tiếp thị sản phẩm. Việc này nhằm đảm bảo khi bị công an kiểm tra, với số lượng nhỏ không quá 1.500 gói thuốc lá lậu, đối tượng chỉ bị xử phạt hành chính hay dễ dàng ôm hàng tẩu thoát. Mỗi cửa hàng thuốc lá trên đường Học Lạc thường có từ 3-5 người nhân viên, tất cả đều quen biết và có độ tin cậy nhất định.
Một số cửa hàng có mối quan hệ mật thiết với nhau về mặt nguồn hàng, khách hàng... nên hoạt động ở chợ không bị chia nhỏ mà rất kín đáo, chặt chẽ. Các đối tượng bán hàng tại chợ đầu mối thuốc lá lậu Học Lạc cũng rất hung hăng. Chỉ cần, một chiếc xe lạ đảo quanh chợ vài lần thì bắt gặp ngay ánh mắt dò xét của các tiểu thương. Nếu người lạ cầm máy ảnh, máy quay phim sẽ có vài thanh niên xăm mình nhìn theo không rời mắt cho đến khi người lạ ra khỏi chợ.
Bởi hoạt động buôn bán tại chợ Học Lạc rất tinh vi nên số lượng đầu nậu buôn bán thuốc lá lậu bị công an triệt phá không nhiều. Đến thời điểm này, công an TP.HCM mới triệt phá thành công hang ổ của bà trùm thuốc lá lậu chợ Học Lạc, Phạm Thị Sơn (SN 1957, ngụ quận 5) vào tháng 8/2012 gây rúng động giới buôn thuốc lá lậu ở TP.HCM, Long An. Thế nhưng, trước những chứng cứ không thể chối cãi, đối tượng Phạm Thị Sơn vẫn lớn tiếng kêu oan và ngụy biện.
Một cán bộ điều tra công an TP.HCM cho biết: "Qua điều tra, cơ quan công an phát hiện tại căn nhà số 106 Trang Tử, phường 14, quận 5, sát chợ Học Lạc của bà Sơn có rất nhiều đường hầm thông ra phía sau, công an bắt quả tang nhiều hầm bí mật chứa 57.200 gói thuốc lá lậu và nhiều sổ sách ghi chép liên quan đến việc mua bán".
Cán bộ điều tra này còn cho biết, mỗi ngày, khoảng 3-4h sáng, bà Sơn nhận hàng từ các nài xe chở đến, rồi kiểm tra số lượng và cho vào kho chứa bí mật. Từ đây, Sơn lại phân phối cho các điểm bán lẻ thông qua hình thức bán sỉ tại chợ thuốc lá Học Lạc. Để thực hiện trót lọt nhiều phi vụ trong mấy năm liền, Sơn có sự giúp sức của nhiều tay chân "lành nghề" và đáng tin cậy. Ngoài ra, chợ Học Lạc rất thuận tiện cho việc mua bán thuốc lá lậu của bà trùm Sơn vì rất khó phát giác và bắt quả tang.
Hà Nguyễn - Ngọc Lài
